Janusz Ziółkowski
Janusz Aleksander Ziółkowski (ur. 6 kwietnia 1924 w Sosnowcu, zm. 5 kwietnia 2000 w Poznaniu[1]) – polski socjolog, profesor nauk humanistycznych[2], działacz społeczny, senator I kadencji, w latach 1992–1995 szef Kancelarii Prezydenta RP.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 kwietnia 1924 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 kwietnia 2000 |
| Profesor nauk fizycznych | |
| Specjalność: socjologia miasta | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1955 – nauk prawnych |
| Habilitacja |
1957 – nauk humanistycznych |
| Profesura |
1972 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Rektor | |
| Uczelnia | |
| Okres spraw. |
1981–1982 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Szef Kancelarii Prezydenta RP | |
| Okres spraw. |
1991–1995 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
W latach 1936–1939 uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Prusa w Sosnowcu. Maturę zdał wiosną 1945 w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Sosnowcu[3]. Był absolwentem Uniwersytetu Poznańskiego oraz London School of Economics and Political Science. Po II wojnie światowej rozpoczął pracę w Miejskiej Radzie Narodowej w Poznaniu.
W 1956 został adiunktem na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UAM. W 1972 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych[4]. Pracował na placówkach UNESCO w Nowym Delhi i Paryżu, w Radzie Europy. W 1981 został demokratycznie wybrany na rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[5], jednak już w następnym roku został usunięty z tego stanowiska przez ówczesne władze komunistyczne.
W 1989 brał po stronie „Solidarności” udział w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego. Był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. W wyborach parlamentarnych został senatorem I kadencji z ramienia KO[6]. Zasiadał w Obywatelskim Klubie Parlamentarnym. W latach 1991–1992 był sekretarzem stanu do spraw stosunków międzynarodowych w Urzędzie Rady Ministrów[2] (poprzednik KPRM), od 1 listopada 1991 był p.o. szefa Kancelarii Prezydenta, a od 17 marca 1992 do 11 maja 1995 szefem tego urzędu.
Zmarł 5 kwietnia 2000 w Poznaniu, gdzie został pochowany na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.
Publikacje edytuj
Janusz Ziółkowski był autorem około 130 prac naukowych z dziedzin takich jak socjologia miasta, rozwój gospodarczy, religia, demografia. Opublikował m.in.:
- Sosnowiec – drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego (1960),
- Urbanizacja, miasto, osiedle (1965),
- Poznań – społeczno-przestrzenne skutki industrializacji (red.; 1967),
- Socjologia i planowanie społeczne (red.; 1972),
- Czym jest dla Ciebie miasto Poznań? (red.; 1984).
Odznaczenia i wyróżnienia edytuj
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1995)[7]
- Komandoria Legii Honorowej (Francja)[8]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (Niemcy)[8]
- Tytuł honorowego obywatela Poznania (1993)[9] i Sosnowca (1992)[10]
Upamiętnienie edytuj
W 2013 jego imieniem nazwano skwer u zbiegu ulic Marcelińskiej, Grochowskiej i Rycerskiej w Poznaniu na Grunwaldzie[11], a w 2014 na skwerze odsłonięto upamiętniający go obelisk z piaskowca autorstwa profesor Hanny Ograbisz-Krawiec[12].
Życie prywatne edytuj
Mąż Hanny z domu Matuszewskiej, ojciec pięciorga dzieci, w tym Adama i Marka Ziółkowskiego.
Przypisy edytuj
- ↑ Profesor Ziółkowski nie żyje. polskalokalna.pl, 2000-04-05. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ a b Gabriel Mérétik (red.): Wykaz 2000 osób sprawujących władzę w RP. Warszawa: Wydawnictwo Wiejska, 1994, s. 13.
- ↑ Absolwenci z tytułem profesorskim i innymi tytułami naukowymi IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. staszic.edu.pl. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Prof. dr hab. Janusz Ziółkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-06-02].[martwy link]
- ↑ Poczet Rektorów 1919–2008: Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ Informacje na stronie Senatu. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ M.P. z 1996 r. nr 13, poz. 176
- ↑ a b Ziółkowski Janusz. sosnowiec.pl. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania: 1993. poznan.pl. [dostęp 2013-02-17].
- ↑ Magdalena Bajer. Ziółkowscy. „Forum Akademickie”. Nr 11, 2002. [dostęp 2012-06-02].
- ↑ Ulica Żołnierzy Wyklętych i skwer prof. Janusza Ziółkowskiego. gloswielkopolski.pl, 2014-09-05. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ Na Grunwaldzie odsłonięto obelisk prof. Janusza Ziółkowskiego. poznan.pl, 2014-06-26. [dostęp 2016-06-04].
Linki zewnętrzne edytuj
- Poczet Rektorów 1919–2008: Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].
- Kolekcja: Wybitne Postacie Uniwersytetu: Prof. Janusz Ziółkowski. amu.edu.pl. [dostęp 2016-06-04].]