Jarosław Kilian
Jarosław Adam[a] Kilian (ur. 1962) – polski historyk sztuki, reżyser teatralny, tłumacz, wykładowca akademicki, dr hab., profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.
Biografia edytuj
Autor ponad 100 widowisk, w tym dramatów klasycznych, romantycznych i współczesnych. Zajmuje się także operą, realizacjami plenerowymi i wystawami w warszawskich muzeach. Tłumacz książek z języka francuskiego i angielskiego.
Pochodzi z rodziny od trzech pokoleń pracującej w teatrze, jest synem Adama Kiliana, scenografa. Ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim (1986) i reżyserię w PWST w Warszawie (1990). Odbył staż u Petera Brooka w Wiedniu (1992). Był stypendystą British Council i Departamentu Stanu USA. Doktoryzował się w 2005 roku. W 2015 uzyskał habilitację.
Jest ekspertem Europejskiej Komisji Kultury (program „Culture 2000”) w Brukseli. W latach 1999–2010 był dyrektorem artystycznym Teatru Polskiego w Warszawie. We wrześniu 2016 roku objął dyrekcję Teatru Lalka w Warszawie[1].
Od 2005 do 2012 roku był dziekanem Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej w Warszawie. Od 2016 ponownie pełni funkcję dziekana. Wykłada również w Collegium Civitas.
Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2003)[2] i Krzyżem Kawalerskim (2023)[3] Orderu Odrodzenia Polski.
Wybrane realizacje edytuj
- Komedia omyłek Szekspira, Teatr Dramatyczny im. Jana Kochanowskiego w Opolu, 1991;
- Balladyna Słowackiego, Teatr Powszechny w Warszawie;
- Kartoteka Różewicza, Teatr Miejski w Gdyni 1994;
- przedstawienia w Teatrze Polskim w Warszawie, m.in. Pastorałka Schillera 1996, Sen nocy letniej Szekspira 1998, Igraszki z diabłem Drdy 1999, Zielona Gęś według Gałczyńskiego 2000, Don Juan Moliera 2001, Przygody Sindbada Żeglarza według Leśmiana, Burza Szekspira 2003, Balladyna Słowackiego 2004, Odyseja według Homera 2005, Jak wam się podoba Szekspira 2007, Zemsta Fredry 2008, Opowieść zimowa Szekspira 2009, autorski spektakl Pinokio według Collodiego 2010;
- Czarnoksiężnik z Krainy Oz według Bauma w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, 2011;
- Pacjent EGBDF Toma Stopparda i Andrégo Previna w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, 2012;
- Co krokodyl jada na obiad według Takich sobie bajeczek Rudyarda Kiplinga we Wrocławskim Teatrze Lalek, 2013;
- Przygody Sindbada Żeglarza według Leśmiana, musical w Teatrze Muzycznym w Gdyni, 2014;
- Jeszcze bardziej Zielona Gęś według Gałczyńskiego w Teatrze Miejskim w Gdyni, 2014.
- Cud albo Krakowiaki i Górale opera Jana Stefaniego i Wojciecha Bogusławskiego, Teatr Wielki- Opera Narodowa w Warszawie, 2015.
- Pinokio wg Collodiego, Teatr im.Słowackiego w Krakowie, 2015
- Podróże Guliwera wg Swifta, Teatr Polski w Warszawie, 2015.
- Krzesiwo wg H.Ch. Andersena, Teatr Lalka w Warszawie, 2016 -Grand Prix oraz Nagroda Specjalna "za kultywowanie tradycji teatru lalkowego" na XVI Międzynarodowym Festiwalu Teatrów dla Dzieci w Banja Luce.
- Halka St. Moniuszki, Teatr Wielki w Łodzi, 2017
- Mąż i żona A.Fredry, Teatr Polski w Warszawie, 2017
- Jesteśmy na wczasach wg piosenek Wojciecha Młynarskiego, Teatr Miejski w Gdyni, 2017
- Nędza uszczęśliwiona - Naypierwsza oryginalna polska opera M.Kamieńskiego i W. Bogusławskiego, Polska Opera Królewska w Warszawie, 2018
- Ptak Zielonopióry, J. Kiliana, Teatr Lalka w Warszawie, 2019 (Nagroda im. Leopolda Staffa dla J.Kiliana w kategorii Wydarzenie roku 2019)
- Bastien i Bastienne W.A. Mozarta, Polska Opera Królewska w Warszawie, 2019
- Rycerz Gwiazdy Wigilijnej według H. Górskiej, Teatr Lalka w Warszawie, 2020[4]
- Kim jesteście według Ordo virtutum Hildegardy z Bingen, Teatr Lalka w Warszawie, 2021[5]
- Rinaldo, opera G.F. Haendla, Polska Opera Królewska, Warszawa, 2021[6]
- Boska Komedia wg Dantego, adaptacja J.Mikołajewski, Teatr Lalka w Warszawie, 2021[7]
- Dziecko i czary (L'enfant et les sortilèges), opera M. Ravela, Opera Bałtycka w Gdańsku, 2022 (spektakl dyplomowy studentów Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku)[8][9]
- Job Karola Wojtyły, Pontificia Università San Tommaso d'Aquino - Angelicum, San Domenico,La chiesa dei Santi Domenico e Sisto, Rzym, 2022[10]
- Dziady część II Adama Mickiewicza, Teatr Telewizji TVP, 2023[11]
Wybrane przekłady edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Na stronie internetowej ZAiKS (online.zaiks.org.pl) w wyszukiwarce utworów J. Kiliana.
Przypisy edytuj
- ↑ O teatrze. teatrlalka.waw.pl. [dostęp 2017-03-24].
- ↑ M.P. z 2003 r. nr 29, poz. 401
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 908
- ↑ Rycerz Gwiazdy Wigilijnej - Teatr Lalka [online], teatrlalka.pl [dostęp 2021-06-29] (pol.).
- ↑ Kim jesteście? - na podstawie Ordo Virtutum - Teatr Lalka [online], teatrlalka.pl [dostęp 2021-06-29] (pol.).
- ↑ FESTIWAL BAROKOWY – INAUGURACJA. RINALDO / GEORG FRIEDRICH HAENDEL. PREMIERA [online], Polska Opera Królewska [dostęp 2021-09-26] (pol.).
- ↑ Huncwot.com, Boska Komedia - Teatr Lalka [online], teatrlalka.pl [dostęp 2021-12-14] (pol.).
- ↑ Dziecko i czary. operabaltycka.pl. [dostęp 2022-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-25)].
- ↑ Dziecko i czary. kultura.trojmiasto.pl. [dostęp 2022-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-25)].
- ↑ 18 May – The stage play "Job" based on the drama by Karol Wojtyła [online], Angelicum, 11 maja 2022 [dostęp 2022-12-23] (ang.).
- ↑ Dziady. Śladami Adama Mickiewicza, Oglądaj na TVP VOD [online], TVP VOD [dostęp 2023-12-06] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, T. 4, s. 379, Warszawa 2004.
- Jarosław Kilian. teatr-polski.art.pl. [dostęp 2011-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-05)].
- Jarosław Kilian. slowacki.krakow.pl. [dostęp 2011-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-07)].
- Jarosław Kilian. teatrwielki.pl. [dostęp 2011-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-10)].
- Jarosław Kilian. teatrlalka.pl.
Linki zewnętrzne edytuj
- Dr hab. Jarosław Adam Kilian, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2022-02-25].[martwy link]