Jaskier leżący

gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych

Jaskier leżący (Ranunculus reptans L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje na Syberii i wschodzie Rosji, w Europie, na północy Ameryki Północnej (Kanada, północne USA)[5]. W Polsce m.in. w jeziorach lobeliowych.

Jaskier leżący
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

jaskier

Gatunek

jaskier leżący

Nazwa systematyczna
Ranunculus reptans L.
Sp. pl. 1:549. 1753[3]
Synonimy
  • Ranunculus filiformis Michx.
  • Ranunculus flammula var. filiformis (Michx.) Hook.
  • Ranunculus flammula var. reptans (L.) E. Mey.
  • Ranunculus reptans var. reptans
  • Ranunculus reptans f. reptans[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia edytuj

Pokrój
Bylina rozłogowa o czasami lekko owłosionych pędach. Dorasta do 5–25 cm wysokości[6].
Liście
Mają kształt od liniowego do łyżeczkowatego. Mierzą 3,5–5,5 cm długości oraz 0,5 cm szerokości. Brzegi są całobrzegie. Wierzchołek jest tępy[6].
Kwiaty
Są pojedyncze. Pojawiają się na szczytach lub w kątach pędów. Mają żółtą barwę. Dorastają do 6–9 mm średnicy. Mają 5 owalnie okrągłych działek kielicha, które dorastają do 2–3 mm długości. Mają od 5 do 7 odwrotnie owalnych płatków o długości 3–5 mm[6].
Owoce
Nagie niełupki o odwrotnie jajowatym kształcie i długości 1–2 mm. Tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę o kulistym kształcie i dorastającą do 2–5 mm długości[6].

Biologia i ekologia edytuj

Bylina. Kwitnie od maja do lipca. Gatunek charakterystyczny klasy Littorelletea[7]. Liczba chromosomów 2n = 32[8].

Zmienność edytuj

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[3]:

  • Ranunculus reptans var. flagellifolius (Nakai) Ohwi

Zagrożenia edytuj

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków narażonych na wymarcie (kategoria zagrożenia V)[9]. W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię EN (zagrożony)[10].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. a b c Ranunculus reptans L.. The Plant List. [dostęp 2015-06-03]. (ang.).
  4. Ranunculus reptans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Ranunculus reptans L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
  6. a b c d Ranunculus reptans. Plantes & botanique. [dostęp 2015-06-03]. (fr.).
  7. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  8. Ranunculus flammula var. reptans na Flora of North America [dostęp 2013-12-11].
  9. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  10. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.