Wikipedia

Jaskinia na Gołąbcu

Jaskinia na Gołąbcu, Spyrlaczowa Jama lub Nad Jeziorzyskiem – jaskinia w skale Kozierówka (Gołąbiec) w grupie Skałek Piekarskich na lewym brzegu Wisły w miejscowości Piekary pod Krakowem[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Obniżeniu Cholerzyńskim w obrębie makroregionu Bramy Krakowskiej[2].

Jaskinia na Gołąbcu
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

skała Kozierówka, Piekary,
Brama Krakowska

Właściciel

teren komunalny

Długość

32 m

Wysokość otworów

213 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

10 m

Data odkrycia

znana od dawna

Kod

J.BK-04.09

Położenie na mapie gminy Liszki
Mapa konturowa gminy Liszki, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia na Gołąbcu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia na Gołąbcu”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia na Gołąbcu”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia na Gołąbcu”
Ziemia50°00′48″N 19°47′22″E/50,013222 19,789333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Opis jaskini edytuj

Jaskinia zwana jest także Spyrlaczową Jamą lub Nad Jeziorzyskiem. Położona jest na wysokości 213 m n.p.m. w skałach wapiennych na południowej ścianie Kozierówki. Dojście od góry jest dość łatwe. Otwór wejściowy ma szerokość ponad 6 m i wysokość ponad 3 m. Tuż za nim znajduje się jasna, sucha komora. Wychodzi z niej w głąb skały prosty korytarz o długości 23 m, początkowo wysoki, później niższy, o wysokości około 1,5 m. W całej jaskini brak nacieków. Łączna długość jaskini wynosi 32 m[3].

Jaskinia powstała w pionowym pęknięciu ciosowym w wapieniach skalistych późnej jury (oksford). W jej korytarzu zalega gruz skalny, namulisko zostało wyeksploatowane przez archeologów. Korytarz jest wilgotny, jego początkowa część jest jasna, dalsza ciemna. Na spągu przy otworze wejściowym rosną rośliny kwiatowe, a na ścianach początkowej części korytarza obficie glony i pojedyncze okazy zanokcicy murowej. Obserwowano liczne wije, a głębiej – pająki i komary[1].

Historia poznania i eksploracji edytuj

Jaskinia była znana od dawna. Pod koniec XIX wieku dla potrzeb regulacji Wisły na Gołąbcu wydobywano kamienie. Spowodowało to zmianę kształtu otworu jaskini. W 1917 r. poszukując komory z guanem poszerzono korytarz, oraz przedłużono go do 23 m. W 1951 r., jaskinię zinwentaryzował Kazimierz Kowalski. Dokumentację sporządzili A. Górny i M. Szelerewicz w 1999 r. Plan jaskini sporządził M. Szelerewicz[1].

W jaskini odkryto ślady bytności człowieka z późnego paleolitu (neandertalczyka). Jej namulisko przekopał archeolog G. Ossowski w 1879 r. Znalazł w niej bogatą kolekcję kości zwierząt oraz niewielką liczbę narzędzi krzemiennych. W archeologii znana jest jako stanowisko Piekary IV[4].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Andrzej Górny, Janusz Baryła, Mariusz Szelerewicz, Jaskinia na Gołąbcu, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-28].
  2. ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  3. ↑ Jaskinie Pomostu Krakowskiego (makroregion). Warszawa: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi, 2011.
  4. ↑ Geotyda. Jaskinia na Gołąbcu. [dostęp 2017-04-07].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaskinia_na_Gołąbcu&oldid=72062940”