Kosmaczek żmijowcowaty

Kosmaczek żmijowcowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	kosmaczek
Gatunek	kosmaczek żmijowcowaty
	Nazwa systematyczna
	Pilosella echioides (Lumn.) F.W.Schultz & Sch.Bip.; Flora 45: 431 (1862)
Synonimy
	Hieracium echioides Lumn.;
	Hieracium echioides Lumn.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kosmaczek żmijowcowaty, jastrzębiec żmijowcowaty^[4] (Pilosella echioides (Lumn.) F.W.Schultz & Sch.Bip.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje w Europie i Azji na obszarze od Niemiec i Szwajcarii po Syberię, Mongolię i Iran^[3]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; największe skupienia stanowisk znajdują się w dolinach Odry i Wisły^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój

Kwiatostan

Łodyga: Do 90 cm wysokości, pokryta włoskami gwiazdkowatymi oraz prostymi.
Liście: Lancetowate, tępe, pokryte włoskami prostymi oraz gwiazdkowatymi. Dolne liście łodygowe dłuższe od międzywęźli.
Kwiaty: Żółte, skupione w 10–50 koszyczków długości 6–9 mm, te z kolei zebrane w podbaldach. Łuski okrywy koszyczka pokryte włoskami prostymi oraz gwiazdkowatymi^[6].
Owoce: Niełupki z 10 żeberkami. Puch kielichowy jednorzędowy, z włoskami o równej długości.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na suchych zboczach. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Gatunek charakterystyczny muraw kserotermicznych ze związku Festuco-Stipion^[7].

Ochrona edytuj

Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[8] w grupie roślin narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V).

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Pilosella echioides (Lumn.) F.W.Schultz & Sch.Bip.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-01].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 131, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[powo-3] Pilosella echioides (Lumn.) F.W.Schultz & Sch.Bip.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-01].

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 131, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[6] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[7] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[8] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[4]

[3]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]