Jeżozwierz palawański

Jeżozwierz palawański
	Hystrix pumila
	Günther, 1879
	; Jeżozwierz palawański z ogrodu zoologicznego w Pradze
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
(bez rangi)	incertae sedis
Rodzina	jeżozwierzowate
Rodzaj	jeżozwierz
Gatunek	jeżozwierz palawański
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies

Jeżozwierz palawański^[4] (Hystrix pumila) – gatunek ssaka z rodziny jeżozwierzowatych (Hystricidae) występujący w Filipinach.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1879 roku niemiecko-brytyjski zoolog Albert Günther nadając mu nazwę Hystrix pumila^[2]. Holotyp pochodził z Puerto Princesa, na Palawanie, w Filipinach^[5].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[6].

Etymologia edytuj

Hystrix: gr. υστριξ ustrix „jeżozwierz”, być może od υς us „wieprz”; θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”^[7].
pumila: łac. pumilus „karzeł”^[8].

Zasięg występowania edytuj

Jeżozwierz palawański występuje na wyspie Palawan i przyległych wyspach Busuanga i Balabac, w południowo-zachodniej części Filipin^[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 450–655 mm, długość ogona 64–190 mm, długość ucha u jednego osobnika 39 mm, długość tylnej stopy u jednego osobnika 69 mm; masa ciała 3,8–5,4 kg^[9]. Grzbiet ciemnobrązowy lub czarny, z jasnymi plamkami, brzuch białoszary. Głowa okrągła, z małymi uszami i oczami. Kolce spłaszczone. Łapy z krótkimi pazurami, przednie czteropalczaste, tylne posiadają pięć palców.

Tryb życia edytuj

Jeżozwierz palawański prowadzi nocny tryb życia^[3]. Poza sezonem godowym i okresem opieki nad młodymi są to towarzyskie zwierzęta. Żywią się roślinnością – owocami, jagodami, korzonkami, bulwami i cebulkami roślin, kokosami. Czasami uzupełniają dietę drobnymi bezkręgowcami. Jak inne jeżozwierze, do obrony przed wrogami używają kolców, dzięki temu nie mają żadnych naturalnych wrogów^{[potrzebny przypis]}.

Rozmnażanie edytuj

Jeżozwierze te są monogamiczne. Rozmnażają się raz w roku. Po ciąży trwającej od 93 do 105 dni samica rodzi jedno lub dwa młode, które następnie karmi mlekiem przez 3-4 miesiące, choć młode już po dwóch tygodniach zaczyna jeść pokarm stały. Dojrzałość płciową osiągają w wieku od 9 do 18 miesięcy. Zwierzęta dożywają zazwyczaj 9,5 roku, choć mogą żyć 15 lat^{[potrzebny przypis]}.

Relacje z człowiekiem edytuj

Zwierzęta są uważane za szkodniki na plantacjach kokosowych. Są także chwytane ze względu na smaczne mięso. Z ich kolców tworzy się ozdoby i talizmany. W 2008 gatunek został zakwalifikowany jako narażony na wyginięcie, ze względu na niszczenie środowiska naturalnego i nadmierne polowania ^[3].

Przypisy edytuj

↑ Hystrix pumila, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b A.Ch.L.G. Günther. Description of a new Species of Porcupine from then Philippine Islands. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fifth series. 4, s. 106, 1879. (ang.).
↑ ^a ^b ^c E.E. Clayton E.E., Hystrix pumila, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-3 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Hystrix (Thecurus) pumila. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-11].
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 542. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 345, 1904. (ang.).
↑ pumila, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-03-11] (ang.).
↑ E. Barthelmess: Family Hystricidae (Old World Porcupines). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 325. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

Bibliografia edytuj

Hystrix pumila. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-09-18]. (ang.).

[itis-1] Hystrix pumila, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Günther-2] A.Ch.L.G. Günther. Description of a new Species of Porcupine from then Philippine Islands. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fifth series. 4, s. 106, 1879. (ang.).

[iucn-3] E.E. Clayton E.E., Hystrix pumila, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-3 [dostęp 2022-03-11] (ang.).

[Cichocki&inni-4] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Hystrix (Thecurus) pumila. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-11].

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 542. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 345, 1904. (ang.).

[8] pumila, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-03-11] (ang.).

[Barthelmess-9] E. Barthelmess: Family Hystricidae (Old World Porcupines). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 325. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]