Jean Chrétien

premier Kanady

Joseph Jacques Jean Chrétien (ur. 11 stycznia 1934 w Shawinigan) – kanadyjski polityk, premier Kanady z ramienia Partii Liberalnej od 3 listopada 1993 do 12 grudnia 2003.

Jean Chrétien
Ilustracja
Jean Chrétien (2010)
Pełne imię i nazwisko

Joseph Jacques Jean Chrétien

Data i miejsce urodzenia

11 stycznia 1934
Shawinigan

20. Premier Kanady
Okres

od 3 listopada 1993
do 12 grudnia 2003

Przynależność polityczna

Liberalna Partia Kanady

Poprzednik

Kim Campbell

Następca

Paul Martin

podpis
Odznaczenia
Order Kanady – Towarzysz (Companion) Order Zasługi (Wielka Brytania) Medal Srebrnego Jubileuszu Królowej Elżbiety II Medal Złotego Jubileuszu Królowej Elżbiety II Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II (wer. brytyjska) Order Przyjaźni Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)

W latach 1963–2000 poseł do Izby Gmin, w latach 1967–1968 minister bez teki, minister skarbu (1968), w latach 1968–1974 minister ds. indiańskich, w latach 1974–1976 minister skarbu, w latach 1976–1977 minister gospodarki, w latach 1977–1979 minister finansów, minister sprawiedliwości (1980–1982), w latach 1982–1984 minister energetyki, minister spraw zagranicznych (1984), wicepremier (1984).

Życiorys

edytuj

Urodził się w Shawinigan w Quebecu. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Laval w 1958. W 1957 poślubił Aline Chainé (1936-2020[1]), z którą ma troje dzieci. Przed zaangażowaniem się w politykę praktykował prawo w Quebecu.

Na początku lat sześćdziesiątych zaangażował się w politykę. Do parlamentu został wybrany po raz pierwszy w 1963. Od tego czasu niemal nieprzerwanie w nim zasiada jako deputowany z ramienia Liberalnej Partii Kanady. Piastował liczne funkcje państwowe. W 1967 został ministrem bez teki, a następnie był kolejno ministrem skarbu, spraw indiańskich, finansów, sprawiedliwości, energetyki. W rządzie Pierre’a Trudeau aktywnie uczestniczył w tworzeniu i implementacji polityki multikulturalizmu oraz opieki socjalnej. W momencie, gdy jego wielki poprzednik i mentor Pierre Trudeau odchodził na polityczną emeryturę, Jean Chrétien był najbardziej doświadczonym politykiem i biurokratą w Partii Liberalnej. Nic więc dziwnego, że bez trudu został liderem partii i opozycji w 1984. W dziesięć lat później pokonał z kretesem konserwatystów, zapewniając swej partii większość parlamentarną na kolejne trzy kadencje.

Jowialny i wzbudzający sympatię Chrétien w czasie prawie dziesięciu lat rządów spełnił niemal wszystkie swe przedwyborcze obietnice (z wyjątkiem nierealnej – zniesienia podatku VAT). W krótkim czasie udało mu się wydźwignąć gospodarkę kanadyjską z głębokiej recesji i uczynić ją jedną z najszybciej rozwijających się w G7. Udało się jednocześnie zdławić inflację, pobudzić rozwój, zmniejszyć bezrobocie, ograniczyć wydatki budżetowe, zredukować etatyzm, zlikwidować deficyt budżetowy, a nawet rozpocząć spłacanie długu publicznego.

W pierwszych latach XXI wieku opinia publiczna zaczęła być nieco zmęczona obecnością Chrétiena na scenie politycznej. On sam, jak się wydaje, zaczął powoli tracić energię. Dokładając do tego szereg kontrowersyjnych wypowiedzi i gaf dyplomatycznych, spowodowało to rewoltę w Partii Liberalnej. Choć z początku Chrétien nie zamierzał rezygnować z przywództwa, wobec nacisków swej partii złożył rezygnację z przewodzenia partii w listopadzie 2003. Zakończył urzędowanie jako premier 12 grudnia 2003.

Na pożegnalnej gali obok emocjonalnych przemówień, często przerywanych owacjami, w części artystycznej wystąpili: kanadyjski weteran rock and rolla Paul Anka i jazzman Oscar Peterson.

W 2009 został odznaczony przez królową Elżbietę II Orderem Zasługi.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj