Jednostki piechoty Wojska Polskiego
Jednostki piechoty Wojska Polskiego – spis polskich jednostek piechoty: ich organizacja, geneza, podległość i przeformowania; miejsce stacjonowania.
Piechota XV i XVI wieku
edytujZachowane źródła nie dają pełnego obrazu piechoty polskiej w omawianym okresie, zawierają wiele luk.[1]
- 1496 - 10 rot (około 1700 żołnierzy); gwardia królewska i oddziały zaciągnięte w związku z przygotowaniami do wyprawy w roku następnym;
- 1497 - około 2000 piechurów zaciężnych, którzy wzięli udział w wyprawie Jana Olbrachta;
- 1498 - 16 rot (1395 żołnierzy) nowo zaciągniętych w związku z najazdem turecko-tatarskim
- 1499 - załoga w Kijowie (ok 100 żołnierzy) i 8 rot zaciągniętych na pomoc Litwie (około 1000);
- 1500 - 28 rot (około 4000 ludzi) wysłanych na Litwę;
- 1501 - 21 rot (około 3000 żołnierzy) wysłanych na Litwę;
- 1502 - 30 rot (5172 piechurów) działających na Litwie;
- 1506 - 2 roty przy obronie potocznej (400 stawek żołdu) oraz załogi w Kamieńcu i Lwowie;
- 1514 - około 3000 piechurów biorących udział w wyprawie na Litwę i w bitwie pod Orszą;
- 1519 - 18 rot przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu w sile 2600 stawek żołdu ;
- 1520 - udział w sumie 36 rot w wojnie z Zakonem (maksymalny stan 4173 stawki), 100 piechoty przy obronie potocznej;
- 1521 - 17 rot (2418 stawek i 54 konnych), popisanych przez Świerczowskiego 14 sierpnia;
- 1522 - 2 roty przy obronie potocznej - stan faktyczny 154 ludzi;
- 1526 - 5 rot przy obronie potocznej (500 stawek) i 200 załogi Kamieńca Podolskiego;
- 1528 - 3 roty (272 piechurów) w wyprawie pod Oczaków;
- 1530 - 150 piechoty przy obronie potocznej;
- 1531 - 10 rot pieszych (1135 "drabów" i 32 konnych) w wyprawie obertyńskiej hetmana Jana Tarnowskiego;
- 1532 - 10 rot (1500 stawek) w służbie na Podolu;
- 1533 - 4 roty (500 stawek) w służbie na Podolu;
- 1535 - 2 roty (500 stawek) przy obronie potocznej, bliżej nieznana liczba w wyprawie Tarnowskiego na pomoc Litwie i oblężeniu Staroduba;
- 1536 - 7 rot (500 stawek) przy obronie potocznej 92;
- 1537 - 11 rot (1500 stawek) w wyprawie Zygmunta I przeciw Mołdawii ("wojna kokosza");
- 1538 - 44 roty piesze (6550 stawek) Tarnowskego przeciw Mołdawianom (oblężenie Chocimia);
- 1539 - 4 roty (400 stawek) przy obronie potocznej;
- 1540 - 7 rot (500 stawek) przy obronie potoeznej;
- 1542 - 8 rot (900 stawek) przy obronie potocznej;
- 1547 - 1 rota (47 ludzi) w Kamieńcu Podolskim;
- 1552 - 9 rot (1000 stawek - 771 żołnierzy) przy obronie potocznej w wyprawie Tarnowskiego do Mołdawii;
- 1555 - te same 9 rot służy na Podolu;
- 1557 - 2 roty na Podolu oraz 5230 żołnierzy w tzw. pozwolskiej wyprawie Zygmunta Augusta;
- 1559-1562 - brak wojsk na pograniczu;
- 1563 - 3 roty (350 żołnierzy) jako załogi Kamieńca Podolskiego i Chmielnika oraz 19 rot koronnych (3910 żołnierzy) na Litwie;
- 1564 - 3 roty (340 żołnierzy) w Kamieńcu i Chmielniku oraz 3287 żołnierzy na Litwie;
- 1565 - 3 roty (340 żołnierzy) na Podolu i 23 roty (4400 żołnierzy) na Litwie;
- 1566 - 3 roty (340 żołnierzy) na Podolu i 32 roty (ponad 3500 żołnierzy) na Litwie;
- 1567 - 3 roty (340 żołnierzy) na Podolu i bliżej nieznana liczba piechoty zaciężnej na Litwie;
- 1569 - 3 roty (350 żołnierzy) w Kamieńcu i Chmielniku, 7 rot (1100 żołnierzy) w innych zamkach na Ukrainie;
- 1570 - 9 rot (1450 żołnierzy) w zamkach na Ukrainie, 8 rot (750 żołnierzy) w polowym wojsku kwarcianym;
- 1571 - 8 rot (1400 żołnierzy) na Ukrainie, 9 rot (750 żołnierzy) w polowym wojsku kwarcianym oraz w Tykocinie 200 ludzi;
- 1572 - 1110 żołnierzy jako załogi oraz 9 rot (750 żołnierzy) przy wojsku kwarcianym;
- 1573 - 9 rot (850 żołnierzy) na Ukrainie, 9 rot (750 żołnierzy) przy wojsku polowym, 200 żołnierzy w Tykocinie; nadzwyczajne zaciągi w związku z bezkrólewiem i koniecznością zabezpieczenia zamku krakowskiego i granic od strony Węgier (1030 żołnierzy) oraz Śląska (500);
- 1574 - 6 rot (450 żołnierzy) w zamkach na Ukrainie, 4 roty (500 żołnierzy) przy wojsku kwarcianym oraz załogi w Kamieńcu, Chmielniku i Tykocinie.
Piechota XVIII wieku
edytujPułki i regimenty koronne
edytujPułki i regimenty litewskie
edytujPiechota w okresie zaborów
edytujPiechota Księstwa Warszawskiego
edytujDywizje
edytuj- 1 Dywizja
- 2 Dywizja
- 3 Dywizja
- 16 Dywizja Zajączka
- 17 Dywizja Dąbrowskiego
- 18 Dywizja Kamienieckiego
- 26 Dywizja Kamienieckiego
- 27 Dywizja Krasińskiego
- Dywizja Polska
Pułki
edytuj- 1 pułk piechoty
- 2 pułk piechoty
- 3 pułk piechoty
- 4 pułk piechoty
- 5 pułk piechoty
- 6 pułk piechoty
- 7 pułk piechoty
- 8 pułk piechoty
- 9 pułk piechoty
- 10 pułk piechoty
- 11 pułk piechoty
- 12 pułk piechoty
- 13 pułk piechoty
- 14 pułk piechoty
- 15 pułk piechoty
- 16 pułk piechoty
- 17 pułk piechoty
- 18 pułk piechoty
- 19 pułk piechoty
- 20 pułk piechoty
- 21 pułk piechoty
- 22 pułk piechoty
Piechota Królestwa Kongresowego
edytujw okresie powstania listopadowego
- 1 Dywizja Piechoty
- 2 Dywizja Piechoty
- 3 Dywizja Piechoty
- 4 Dywizja Piechoty
- 5 Dywizja Piechoty
- 6 Dywizja Piechoty
Pułki piechoty
edytujPułki piechoty liniowej:
- 1 Pułk Piechoty Liniowej
- 2 Pułk Piechoty Liniowej
- 3 Pułk Piechoty Liniowej
- 4 Pułk Piechoty Liniowej
- 5 Pułk Piechoty Liniowej
- 6 Pułk Piechoty Liniowej
- 7 Pułk Piechoty Liniowej
- 8 Pułk Piechoty Liniowej
nowe od 1830:
- 9 Pułk Piechoty Liniowej
- 10 Pułk Piechoty Liniowej
- 11 Pułk Piechoty Liniowej
- 12 Pułk Piechoty Liniowej
- 13 Pułk Piechoty Liniowej
- 14 Pułk Piechoty Liniowej
- 15 Pułk Piechoty Liniowej
- 16 Pułk Piechoty Liniowej
- 17 Pułk Piechoty Liniowej
- 18 Pułk Piechoty Liniowej
- 19 Pułk Piechoty Liniowej
- 20 Pułk Piechoty Liniowej
- 21 Pułk Piechoty Liniowej
- 22 Pułk Piechoty Liniowej
- 23 Pułk Piechoty Liniowej
- 24 Pułk Piechoty Liniowej
- 25 Pułk Piechoty Liniowej
- 26 Pułk Piechoty Liniowej
Pułki strzelców pieszych:
- 1 Pułk Strzelców Pieszych
- 2 Pułk Strzelców Pieszych
- 3 Pułk Strzelców Pieszych
- 4 Pułk Strzelców Pieszych
nowe od 1830:
- 5 Pułk Strzelców Pieszych Dzieci Warszawskich
- 6 Pułk Strzelców Pieszych Braci Krakowian
- 7 Pułk Strzelców Pieszych
- 8 Pułk Strzelców Pieszych
- 9 Pułk Strzelców Pieszych
- 10 Pułk Strzelców Pieszych
- 11 Pułk Strzelców Pieszych
Bataliony strzelców celnych
edytujokresu powstania listopadowego:
Piechota Wojska Polskiego na Wschodzie (1914–1920)
edytujDywizje:
- Dywizja Strzelców Polskich
- 1 Dywizja Strzelców Polskich
- 2 Dywizja Strzelców Polskich
- 3 Dywizja Strzelców Polskich
- 4 Dywizja Strzelców Polskich
- 4 Dywizja Strzelców Polskich (AP we Francji)
- 5 Dywizja Strzelców Polskich
- 5 Dywizja Strzelców Polskich (AP we Francji)
Pułki strzelców:
- 1 Pułk Strzelców Polskich - pułk 1 DSP
- 2 Pułk Strzelców Polskich - pułk 1 DSP
- 3 Pułk Strzelców Polskich - pułk 1 DSP
- 4 Pułk Strzelców Polskich - pułk 1 DSP
- 5 Pułk Strzelców Polskich - pułk 2 DSP
- 6 Pułk Strzelców Polskich - pułk 2 DSP
- 7 Pułk Strzelców Polskich - pułk 2 DSP
- 8 Pułk Strzelców Polskich - pułk 2 DSP
- 9 Pułk Strzelców Polskich - pułk 3 DSP
- 10 Pułk Strzelców Polskich - pułk 3 DSP
- 11 Pułk Strzelców Polskich - pułk 3 DSP
- 12 Pułk Strzelców Polskich - pułk 3 DSP
- 13 Pułk Strzelców Polskich - sformowany na bazie rosyjskiego 661 pp pułk 4 DSP 2 KP w Rosji
- 14 Pułk Strzelców Polskich - sformowany na bazie rosyjskiego 662 pp pułk 4 DSP 2 KP w Rosji
- 15 Pułk Strzelców Polskich - pułk 5 DSP 2 KP w Rosji
- 15 Pułk Strzelców Polskich - pułk 5 DSP 2 KP w Rosji
- 13 Pułk Strzelców Polskich - pułk 4 DSP; formalnie w AP we Francji; późniejszy 28 Pułk Strzelców Kaniowskich
- 14 Pułk Strzelców Polskich - pułk 4 DSP; formalnie w AP we Francji; późniejszy 29 Pułk Strzelców Kaniowskich
- 15 Pułk Strzelców Polskich - pułk 4 DSP; formalnie w AP we Francji; późniejszy 31 Pułk Strzelców Kaniowskich
- 1 Syberyjski Pułku Piechoty - pułk 4 DSP; formalnie w AP we Francji; jego tradycje kultywował 82 Syberyjski Pułk Piechoty
- 2 Syberyjski Pułku Piechoty - pułk 4 DSP; formalnie w AP we Francji; jego tradycje kultywował 83 Pułk Strzelców Poleskich
- 3 Syberyjski Pułku Piechoty - pułk 4 DSP; formalnie w AP we Francji; jego tradycje kultywował 84 Pułk Strzelców Poleskich
Piechota w II RP
edytujDywizje piechoty (czynne)
edytuj- 1 Dywizja Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego
- 2 Dywizja Piechoty Legionów
- 3 Dywizja Piechoty Legionów
- 4 Dywizja Piechoty
- 5 Dywizja Piechoty
- 6 Dywizja Piechoty
- 7 Dywizja Piechoty
- 8 Dywizja Piechoty
- 9 Dywizja Piechoty (na bazie Grupy Poleskiej)
- 10 Dywizja Piechoty (na bazie 4 Dywizji Strzelców gen. Żeligowskiego)
- 11 Karpacka Dywizja Piechoty
- 12 Dywizja Piechoty
- 13 Kresowa Dywizja Piechoty
- 14 Wielkopolska Dywizja Piechoty (eks 1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich)
- 15 Wielkopolska Dywizja Piechoty (eks 2 Dywizja Strzelców Wielkopolskich)
- 16 Pomorska Dywizja Piechoty (eks 4 Dywizja Strzelców Pomorskich)
- 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty (eks 3 Dywizja Strzelców Wielkopolskich)
- 18 Dywizja Piechoty Ziemi Łomżyńskiej
- 19 Dywizja Piechoty (na bazie dywizji litewsko-białoruskch)
- 20 Dywizja Piechoty (na bazie dywizji litewsko-białoruskch)
- 21 Dywizja Piechoty Górskiej (eks Dywizja Górska)
- 22 Dywizja Piechoty Górskiej
- 23 Górnośląska Dywizja Piechoty
- 24 Dywizja Piechoty
- 25 Dywizja Piechoty Ziemi Kaliskiej
- 26 Dywizja Piechoty
- 27 Dywizja Piechoty
- 28 Dywizja Piechoty
- 29 Dywizja Piechoty (na bazie dywizji litewsko-białoruskich)
- 30 Poleska Dywizja Piechoty
Dywizje piechoty (rezerwowe)
edytuj
|
Dywizje piechoty (improwizowane)
edytuj
|
Brygady piechoty
edytuj- I Brygada Piechoty Legionów
- II Brygada Piechoty Legionów
- III Brygada Piechoty Legionów
- IV Brygada Piechoty Legionów
- V Brygada Piechoty Legionów
- VI Brygada Piechoty Legionów
- VII Brygada Piechoty
- VIII Brygada Piechoty
- IX Brygada Piechoty
- X Brygada Piechoty
- XI Brygada Piechoty
- XII Brygada Piechoty
- XII Brygada Piechoty
- XIV Brygada Piechoty
- XV Brygada Piechoty
- XVI Brygada Piechoty
- XVII Brygada Piechoty
- XVIII Brygada Piechoty
- XIX Brygada Piechoty
- XX Brygada Piechoty
- XXI Brygada Piechoty
- XXII Brygada Piechoty
- XXIII Brygada Piechoty
- XXIV Brygada Piechoty
- XXV Brygada Piechoty
- XXVI Brygada Piechoty
- XXVII Brygada Piechoty
- XXVIII Brygada Piechoty
- XXIX Brygada Piechoty
- XXX Brygada Piechoty
- XXXI Brygada Piechoty
- XXXII Brygada Piechoty
- XXXIII Brygada Piechoty
- XXXIV Brygada Piechoty
- XXXV Brygada Piechoty
- XXXVI Brygada Piechoty
- XXXVII Brygada Piechoty
- XXXVIII Brygada Piechoty
- XXXIX Brygada Piechoty
- XL Brygada Piechoty
- I Brygada Rezerwowa
- VII Brygada Rezerwowa
- I Brygada Dywizji Ochotniczej
- II Brygada Dywizji Ochotniczej
- I Brygada Górska (I Brygada Strzelców Podhalańskich)
- II Brygada Górska (II Brygada Strzelców Podhalańskich)
- 1 Brygada Górska
- 2 Brygada Górska
- 3 Brygada Górska
Pułki piechoty
edytujBataliony piechoty
edytuj- 1 Batalion Strzelców (1926-1939)
- 2 Batalion Strzelców (1926-1939)
- Batalion Manewrowy → 3 Batalion Strzelców
- Batalion Morski (1931-1937) → 1 Batalion Morski (1937-1938) → 1 Morski Batalion Strzelców (1938-1939) → 1 Morski Pułk Strzelców
- 2 Batalion Morski (1937-1938) → 2 Morski Batalion Strzelców (1938-1939) → 2 Morski Pułk Strzelców
- Bataliony ciężkich karabinów maszynowych typu „A” i „B” (1925)
- 1 Batalion Ciężkich Karabinów Maszynowych (1926-1930)
- 2 Batalion Ciężkich Karabinów Maszynowych (1927-1930)
- Batalion Szkolny Podchorążych Rezerwy Piechoty (1935-1937)
- Batalion Przeciwpancerny Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej (1939)
- Rezerwowy Batalion Piechoty nr I LOW
- Rezerwowy Batalion Piechoty nr II LOW
- Rezerwowy Batalion Piechoty nr III LOW
- 4 Batalion Strzelców
- 5 Batalion Strzelców
- 6 Batalion Strzelców
- 7 Batalion Strzelców
- 8 Batalion Strzelców
- 9 Batalion Strzelców
- 11 Batalion Strzelców
- 1 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
- 2 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
- 3 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
- 4 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
- 5 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
- 6 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
- 7 Batalion Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszących
Piechota Korpusu Ochrony Pogranicza
edytujObrona Narodowa
edytujPiechota w PSZ na Zachodzie
edytujWe Francji
edytujDywizje:
- 1 Dywizja Piechoty - od 14 maja 1940 jako 1 Dywizja Grenadierów
- 1 Dywizja Grenadierów
- 2 Dywizja Strzelców Pieszych
- 3 Dywizja Piechoty
- 4 Dywizja Piechoty
Brygady:
Pułki:
- 1 Pułk Grenadierów Warszawy
- 2 Pułk Grenadierów Wielkopolskich
- 3 Pułk Grenadierów Śląskich
- 4 Warszawski Pułk Strzelców Pieszych
- 5 Małopolski Pułk Strzelców Pieszych
- 6 Kresowy Pułk Strzelców Pieszych
- 1 Pułk Piechoty SBSK[2]
- 2 Pułk Piechoty SBSK[2]
W Wielkiej Brytanii
edytujDywizje
- 1 Dywizja Grenadierów (kadrowa) (1943) → 2 Dywizja Grenadierów Pancernych (kadrowa)
- 4 Dywizja Piechoty (1945-1947)
Brygady
- 1 Brygada Strzelców (1940-1943) → 1 Dywizja Grenadierów (kadrowa)
- 2 Brygada Strzelców (1940) → 10 Brygada Kawalerii Pancernej
- 3 Brygada Strzelców
- 3 Brygada Kadrowa Strzelców (1940-1941) → II Oficerski Batalion Strzelców
- 4 Brygada Kadrowa Strzelców (1940-1941) → 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa
- 5 Brygada Kadrowa Strzelców (1940-1941)
- 7 Brygada Kadrowa Strzelców (1940-1941) → II Oficerski Batalion Szkolny
- 8 Brygada Kadrowa Strzelców (1941)
- Brygada Szkolna (1941-1942) → Dowództwo Jednostek Terytorialnych
- 1 Brygada Grenadierów (kadrowa) (1943-1945)
- 1 Brygada Grenadierów (1945-1947)
- 2 Brygada Strzelców Pieszych (1945-1947)
- 8 Brygada Piechoty (1945-1947)
W PSZ w ZSRR
edytujDywizje:
Pułki:
We Włoszech
edytujDywizje:
Brygady:
Piechota ludowego Wojska Polskiego
edytujDywizje piechoty
edytuj- 1 Warszawska Dywizja Piechoty
- 2 Warszawska Dywizja Piechoty
- 3 Pomorska Dywizja Piechoty
- 4 Pomorska Dywizja Piechoty
- 5 Saska Dywizja Piechoty
- 6 Pomorska Dywizja Piechoty
- 7 Łużycka Dywizja Piechoty
- 8 Drezdeńska Dywizja Piechoty
- 9 Drezdeńska Dywizja Piechoty
- 10 Sudecka Dywizja Piechoty
- 11 Dywizja Piechoty
- 12 Dywizja Piechoty
- 13 Dywizja Piechoty
- 14 Dywizja Piechoty
- 15 Dywizja Piechoty
- 16 Kaszubska Dywizja Piechoty
- 18 Dywizja Piechoty
- 21 Dywizja Piechoty
- 22 Dywizja Piechoty
- 23 Dywizja Piechoty
- 24 Dywizja Piechoty
- 25 Dywizja Piechoty
- 27 Dywizja Piechoty
- 29 Dywizja Piechoty
- 30 Dywizja Piechoty
- 34 Dywizja Piechoty
- 37 Dywizja Piechoty
- 40 Dywizja Piechoty
Pułki piechoty
edytujUwagi
edytuj- ↑ Od lewej: dobosz 5 lub 7 pułku, fizylier 5 lub 7 pułku, podoficer fizylierów 6 pułku i chorąży 7 pułku.
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Bronisław Gembarzewski, Szymon Askenazy: Wojsko Polskie : Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
- Bronisław Gembarzewski Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830; reprint: Kurpisz Poznań 2003
- Maciej Szczurowski: Artyleria PSZ na Zachodzie w II wojnie światowej, Piotrków Trybunalski-Warszawa 2000. ISBN 83-87050-91-1.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ;Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Jan Wimmer: "Historia piechoty polskiej do roku 1864"; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Warszawa 1978