Jednostki piechoty Wojska Polskiego

Jednostki piechoty Wojska Polskiego – spis polskich jednostek piechoty: ich organizacja, geneza, podległość i przeformowania; miejsce stacjonowania.

Piechota XV i XVI wieku

edytuj

Zachowane źródła nie dają pełnego obrazu piechoty polskiej w omawianym okresie, zawierają wiele luk.[1]

  • 1496 - 10 rot (około 1700 żołnierzy); gwardia królewska i oddziały zaciągnięte w związku z przygotowaniami do wyprawy w roku następnym;
  • 1497 - około 2000 piechurów zaciężnych, którzy wzięli udział w wyprawie Jana Olbrachta;
  • 1498 - 16 rot (1395 żołnierzy) nowo zaciągniętych w związku z najazdem turecko-tatarskim
  • 1499 - załoga w Kijowie (ok 100 żołnierzy) i 8 rot zaciągniętych na pomoc Litwie (około 1000);
  • 1500 - 28 rot (około 4000 ludzi) wysłanych na Litwę;
  • 1501 - 21 rot (około 3000 żołnierzy) wysłanych na Litwę;
  • 1502 - 30 rot (5172 piechurów) działających na Litwie;
  • 1506 - 2 roty przy obronie potocznej (400 stawek żołdu) oraz załogi w Kamieńcu i Lwowie;
  • 1514 - około 3000 piechurów biorących udział w wyprawie na Litwę i w bitwie pod Orszą;
  • 1519 - 18 rot przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu w sile 2600 stawek żołdu ;
  • 1520 - udział w sumie 36 rot w wojnie z Zakonem (maksymalny stan 4173 stawki), 100 piechoty przy obronie potocznej;
  • 1521 - 17 rot (2418 stawek i 54 konnych), popisanych przez Świerczowskiego 14 sierpnia;
  • 1522 - 2 roty przy obronie potocznej - stan faktyczny 154 ludzi;
  • 1526 - 5 rot przy obronie potocznej (500 stawek) i 200 załogi Kamieńca Podolskiego;
  • 1528 - 3 roty (272 piechurów) w wyprawie pod Oczaków;
  • 1530 - 150 piechoty przy obronie potocznej;
  • 1531 - 10 rot pieszych (1135 "drabów" i 32 konnych) w wyprawie obertyńskiej hetmana Jana Tarnowskiego;
  • 1532 - 10 rot (1500 stawek) w służbie na Podolu;
  • 1533 - 4 roty (500 stawek) w służbie na Podolu;
  • 1535 - 2 roty (500 stawek) przy obronie potocznej, bliżej nieznana liczba w wyprawie Tarnowskiego na pomoc Litwie i oblężeniu Staroduba;
  • 1536 - 7 rot (500 stawek) przy obronie potocznej 92;
  • 1537 - 11 rot (1500 stawek) w wyprawie Zygmunta I przeciw Mołdawii ("wojna kokosza");
  • 1538 - 44 roty piesze (6550 stawek) Tarnowskego przeciw Mołdawianom (oblężenie Chocimia);
  • 1539 - 4 roty (400 stawek) przy obronie potocznej;
  • 1540 - 7 rot (500 stawek) przy obronie potoeznej;
  • 1542 - 8 rot (900 stawek) przy obronie potocznej;
  • 1547 - 1 rota (47 ludzi) w Kamieńcu Podolskim;
  • 1552 - 9 rot (1000 stawek - 771 żołnierzy) przy obronie potocznej w wyprawie Tarnowskiego do Mołdawii;
  • 1555 - te same 9 rot służy na Podolu;
  • 1557 - 2 roty na Podolu oraz 5230 żołnierzy w tzw. pozwolskiej wyprawie Zygmunta Augusta;
  • 1559-1562 - brak wojsk na pograniczu;
  • 1563 - 3 roty (350 żołnierzy) jako załogi Kamieńca Podolskiego i Chmielnika oraz 19 rot koronnych (3910 żołnierzy) na Litwie;
  • 1564 - 3 roty (340 żołnierzy) w Kamieńcu i Chmielniku oraz 3287 żołnierzy na Litwie;
  • 1565 - 3 roty (340 żołnierzy) na Podolu i 23 roty (4400 żołnierzy) na Litwie;
  • 1566 - 3 roty (340 żołnierzy) na Podolu i 32 roty (ponad 3500 żołnierzy) na Litwie;
  • 1567 - 3 roty (340 żołnierzy) na Podolu i bliżej nieznana liczba piechoty zaciężnej na Litwie;
  • 1569 - 3 roty (350 żołnierzy) w Kamieńcu i Chmielniku, 7 rot (1100 żołnierzy) w innych zamkach na Ukrainie;
  • 1570 - 9 rot (1450 żołnierzy) w zamkach na Ukrainie, 8 rot (750 żołnierzy) w polowym wojsku kwarcianym;
  • 1571 - 8 rot (1400 żołnierzy) na Ukrainie, 9 rot (750 żołnierzy) w polowym wojsku kwarcianym oraz w Tykocinie 200 ludzi;
  • 1572 - 1110 żołnierzy jako załogi oraz 9 rot (750 żołnierzy) przy wojsku kwarcianym;
  • 1573 - 9 rot (850 żołnierzy) na Ukrainie, 9 rot (750 żołnierzy) przy wojsku polowym, 200 żołnierzy w Tykocinie; nadzwyczajne zaciągi w związku z bezkrólewiem i koniecznością zabezpieczenia zamku krakowskiego i granic od strony Węgier (1030 żołnierzy) oraz Śląska (500);
  • 1574 - 6 rot (450 żołnierzy) w zamkach na Ukrainie, 4 roty (500 żołnierzy) przy wojsku kwarcianym oraz załogi w Kamieńcu, Chmielniku i Tykocinie.

Piechota XVIII wieku

edytuj

Pułki i regimenty koronne

edytuj

Pułki i regimenty litewskie

edytuj

Piechota w okresie zaborów

edytuj

Piechota Księstwa Warszawskiego

edytuj
 
Żołnierze 2 pułk piechoty okresu Księstwa Warszawskiego

Dywizje

edytuj

Pułki

edytuj

Piechota Królestwa Kongresowego

edytuj
 
Żołnierze 5., 6. i 7 pułku piechoty w latach 1826-1830[a]

w okresie powstania listopadowego

Pułki piechoty

edytuj

Pułki piechoty liniowej:

nowe od 1830:

 
Żołnierze 1 psp

Pułki strzelców pieszych:

nowe od 1830:

Bataliony strzelców celnych

edytuj

okresu powstania listopadowego:

Osobny artykuł: Strzelcy celni.

Piechota Wojska Polskiego na Wschodzie (1914–1920)

edytuj

Dywizje:

Pułki strzelców:

Piechota w II RP

edytuj

Dywizje piechoty (czynne)

edytuj

Dywizje piechoty (rezerwowe)

edytuj
  • Formowane zgodnie z planem operacyjnym "Wschód"
  • 31 Dywizja Piechoty
  • 32 Dywizja Piechoty
  • 34 Dywizja Piechoty
  • 35 Dywizja Piechoty
  • 37 Dywizja Piechoty
  • 38 Dywizja Piechoty
  • 40 Dywizja Piechoty

Dywizje piechoty (improwizowane)

edytuj

Brygady piechoty

edytuj

Pułki piechoty

edytuj

Bataliony piechoty

edytuj

Piechota Korpusu Ochrony Pogranicza

edytuj
Osobny artykuł: Korpus Ochrony Pogranicza.

Obrona Narodowa

edytuj
Osobny artykuł: Obrona Narodowa.

Piechota w PSZ na Zachodzie

edytuj
 

We Francji

edytuj

Dywizje:

Brygady:

Pułki:

W Wielkiej Brytanii

edytuj

Dywizje

Brygady

W PSZ w ZSRR

edytuj

Dywizje:

Pułki:

We Włoszech

edytuj

Dywizje:

Brygady:

Piechota ludowego Wojska Polskiego

edytuj
 

Dywizje piechoty

edytuj

Pułki piechoty

edytuj
  1. Od lewej: dobosz 5 lub 7 pułku, fizylier 5 lub 7 pułku, podoficer fizylierów 6 pułku i chorąży 7 pułku.

Przypisy

edytuj
  1. Jan Wimmer, Historia piechoty polskiej do roku 1964 s.97
  2. a b c d e Jednostka utworzona na Bliskim Wschodzie.
  3. Dywizja tworzona na Bliskim Wschodzie. Nie dokończyła formowania

Bibliografia

edytuj
  • Bronisław Gembarzewski, Szymon Askenazy: Wojsko Polskie : Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
  • Bronisław Gembarzewski Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830; reprint: Kurpisz Poznań 2003
  • Maciej Szczurowski: Artyleria PSZ na Zachodzie w II wojnie światowej, Piotrków Trybunalski-Warszawa 2000. ISBN 83-87050-91-1.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ;Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Jan Wimmer: "Historia piechoty polskiej do roku 1864"; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Warszawa 1978