Jerzy Gruza

polski reżyser, scenarzysta

Jerzy Gruza, ps. „Paweł Binke”[1] (ur. 4 kwietnia 1932 w Warszawie, zm. 16 lutego 2020 w Pruszkowie) – polski reżyser i scenarzysta, okazjonalnie aktor filmowy. Twórca wielu programów i widowisk telewizyjnych.

Jerzy Gruza
Ilustracja
Jerzy Gruza (2007)
Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1932
Warszawa

Data i miejsce śmierci

16 lutego 2020
Pruszków

Zawód

reżyser, scenarzysta, aktor

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Życiorys

edytuj
 
Grób Jerzego Gruzy na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (autor nagrobka: architekt Tomasz Skorupa "Kontrastowo")

Absolwent Wydziału Reżyserii PWSF w Łodzi (1956). Na początku swojej kariery współpracował w TVP z Bogumiłem Kobielą i Jackiem Fedorowiczem (programy Poznajmy się, Małżeństwo doskonałe, Kariera, Runda). Wyreżyserował wiele przedstawień Teatru Telewizji, m.in. „Grona gniewuJohna Steinbecka (1957), „Szkołę wdów” Jeana Cocteau, monodram „Sammy” ze Zbigniewem Cybulskim (1962), „Mieszczanin szlachcicemMoliera (w 1969 ostatnią rolę zagrał tu Bogumił Kobiela).

Był reżyserem popularnych seriali: Wojna domowa (1965–1966), Czterdziestolatek (1974–1977), Pierścień i róża (1986), Czterdziestolatek. 20 lat później (1993), oraz filmów fabularnych: Dzięcioł (1970), Przeprowadzka (1972), Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976).

W 1983 został dyrektorem Teatru Muzycznego w Gdyni. Wyreżyserował na tej scenie wielkie musicalowe przeboje: Skrzypka na dachu (premiera w 1984), Jesus Christ Superstar (1987), Les Misérables (1989), Człowieka z La Manchy (1991), Żołnierza królowej Madagaskaru (1991). Jest autorem książek: 40 lat minęło jak jeden dzień (1998), Człowiek z wieszakiem życie zawodowe i towarzyskie (2003). Był jurorem w programie Zostań Gwiazdą Filmową.

22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał zespołową nagrodę państwową I stopnia za twórczość artystyczną w Teatrze Telewizji[2]. Był również laureatem nagrody Super Wiktor, przyznanej w 1993 za twórczość telewizyjną. Podczas gali 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2017) otrzymał „Platynowe Lwy” za całokształt twórczości[3].

Życie prywatne

edytuj

Był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Jadwiga, z którą miał syna. Drugą żoną była anglistka Natalia. Trzecią żoną była Grażyna Lisiewska, znana z roli laborantki Marioli w serialu Czterdziestolatek. Mieli[4] syna Pawła Gruzę, prawnika[5][6].

Zmarł 16 lutego 2020 w domu seniora w Pruszkowie w wieku 87 lat[7][8]. Msza pogrzebowa reżysera odbyła się 21 lutego o godz. 11 w Kościele Środowisk Twórczych w Warszawie przy Placu Teatralnym w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera G-Tuje-48)[9][10]. Autorem nagrobka jest architekt Tomasz Skorupa ("Kontrastowo").

Filmografia

edytuj
 
Jerzy Gruza

Scenarzysta i reżyser seriali:

Scenarzysta i reżyser filmów:

Reżyser Teatru Telewizji (ważniejsze pozycje):

Obsada aktorska:

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Jerzy Gruza w bazie filmpolski.pl
  2. Dziennik Polski, rok XX, nr 171 (6363), s. 3.
  3. dk: Platynowe Lwy dla reżysera i scenarzysty Jerzego Gruzy. polsatnews.pl, 2017-06-13. [dostęp 2017-09-21].
  4. Jerzy Gruza: Playboy, co żadnej pracy się nie boi. film.interia.pl, 29 kwietnia 2016. [dostęp 2019-07-29].
  5. Paweł Gruza. filmpolski.pl.
  6. Grażyna Lisiewska. Wyzwolona seksualnie laborantka z „Czterdziestolatka”. Co się z nią stało?. fakt.pl, 12 czerwca 2015. [dostęp 2019-07-29].
  7. Karolina Stankiewicz: Jerzy Gruza spędził ostatnie dni w domu opieki. film.wp.pl. [dostęp 2020-02-18]. (pol.).
  8. INTERIA.PL/PAP: Zmarł reżyser Jerzy Gruza. fakty.interia.pl. [dostęp 2020-02-16]. (pol.).
  9. Jerzy Gruza nie żyje. Ustalono datę pogrzebu [online], film.interia.pl [dostęp 2020-02-19] (pol.).
  10. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-02-24].
  11. M.P. z 2020 r. poz. 445
  12. Jerzy Gruza pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. pap.pl, 2020-02-21. [dostęp 2020-02-21].
  13. MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online] [dostęp 2020-02-24] (pol.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj