Jerzy Radziwiłowicz

polski aktor

Jerzy Stanisław Radziwiłowicz (ur. 8 września 1950 w Warszawie) – polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, pedagog krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, tłumacz.

Jerzy Radziwiłowicz
Ilustracja
Jerzy Radziwiłowicz (2019)
Imię i nazwisko

Jerzy Stanisław Radziwiłowicz

Data i miejsce urodzenia

8 września 1950
Warszawa

Zawód

aktor, pedagog, tłumacz

Współmałżonek

Ewa Markowska-Radziwiłowicz

Lata aktywności

od 1972

Zespół artystyczny
Teatr Narodowy w Warszawie
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Życiorys

edytuj

Urodził się w Warszawie. Jego ojciec urodził się w Druskiennikach[1] na Litwie, matka była rodowitą warszawianką[1]. Wychowywał się na Grochowie, gdzie jego rodzice prowadzili zakład fryzjerski, który potem odziedziczył jego starszy brat[2]. Uczęszczał do XLVII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Warszawie. W czasie nauki w szkole średniej zainteresował się aktorstwem. Należał do szkolnego kółka dramatycznego i występował w sztukach patrona szkoły – Wesele i Klątwa – oraz w światowym repertuarze m.in. Pigmalionie George’a Bernarda Shawa[2]. W 1972 ukończył studia na Wydziale Aktorskim warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej[3]. Studiował tam jednocześnie z Ewą Dałkowską, Markiem Kondratem, Krzysztofem Kolbergerem, Jadwigą Jankowską-Cieślak i Joanną Żółkowską[1].

Po studiach wyjechał do Krakowa, gdzie w 1972 otrzymał angaż w Starym Teatrze. Debiutował w roli Zagorskiego w Bolszewikach Michaiła Szatrowa w reżyserii Andrzeja Przybylskiego (1972). Rok potem zagrał Tomasza Zana w Dziadach Adama Mickiewicza (1973) w reż. Konrada Swinarskiego, u którego wystąpił jeszcze jako Hołysz w Wyzwoleniu Wyspiańskiego (1974) i w roli Urlopnika w telewizyjnej wersji Sędziów Wyspiańskiego (1974) w Teatrze Telewizji, w 1975 miał zagrać tytułową rolę tytułowego duńskiego księcia i rozpoczął próby do Hamleta Szekspira, co przerwało nagła śmierć reżysera. Grał w inscenizacjach Jerzego Jarockiego[4]: Wilhelma w Procesie Franza Kafki (1973), Trofimowa w Wiśniowym sadzie Antona Czechowa (1975), Iwana Kuźmicza Szpiekina w Rewizorze Nikołaja Gogola (1980), księdza III w Mordzie w katedrze Thomasa S. Eliota (1982), Astolfo w Życie jest snem Calderona de la Barca (1983), Bartodzieja w Portrecie Mrożka (1988), Henryka (Syna i Księcia) w Ślubie Gombrowicza (1991) i Fauście Johanna Wolfganga von Goethego (1997).

Występy na scenie łączył z pracą akademicką. Był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, a w latach 1981–1984 prorektorem tej uczelni.

Od 1998 ponownie związany z Warszawą. Jest aktorem stołecznego Teatru Narodowego[5].

Często grał bohaterów introwertycznych, zamkniętych w sobie. W pamięci widzów zapisał się głównie z ról Mateusza Birkuta i jego syna Macieja Tomczyka w dwóch filmach fabularnych Andrzeja Wajdy: Człowiek z marmuru i Człowiek z żelaza.

Autor przekładów sztuk Moliera Don Juan i Tartuffe albo szalbierz oraz sztuki Pierre’a de Marivaux Umowa, czyli łajdak ukarany.

Życie prywatne

edytuj

Zamieszkał w Kaniach pod Brwinowem[6].

Żonaty ze scenarzystką i reżyserką dubbingu Ewą Markowską-Radziwiłowicz, z która ma córkę Zofię i syna Piotra[7].

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[8].

Filmografia

edytuj

Teatr TV

edytuj

PWST w Warszawie

Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie

Teatr Narodowy w Warszawie

Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie”

Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska w Krakowie

Teatr Polski w Bielsku-Białej Teatr na Woli im. Tadeusza Łomnickiego w Warszawie

Warszawska Opera Kameralna

Teatr Lalek we Wrocławiu

Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie

Transformtheater w Berlinie

Théâtre du Résidence Palace w Brukseli

Théâtre National Populaire w Lyonie

Comédie de Saint-Étienne

Odéon w Paryżu Le Volcan w Hawrze

Théâtre National de Chaillot w Paryżu

Dubbing

edytuj

Odznaczenia i nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Polska Agencja Prasowa: Książka o Jerzym Radziwiłowiczu „Wszystko jest lekko dziwne”. Onet.pl, 2012-11-12. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  2. a b Apolonia Podstawka: Jerzy Radziwiłowicz to jeden z najbardziej skrytych polskich aktorów. „Viva!”, 2023-03-31. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  3. NMR: Twórcy: Jerzy Radziwiłowicz (1950–). Culture.pl, lipiec 2001. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  4. Jacek Cieślak: Jerzy Radziwiłowicz: To, co się podoba i co nas oburza. „Rzeczpospolita”, 2023-05-09. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  5. Paweł Piotrowicz: Jerzy Radziwiłowicz: dawno już przestał interesować się mną film [WYWIAD]. Onet.pl, 2023-05-26. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  6. Teatr Narodowy w Kaniach. krystynajanda.pl. [dostęp 2011-08-09]. (pol.).
  7. Jacek Lutomski: Gwiazdy w zbliżeniu. Portrety aktorów i reżyserów polskich. Janusz R. Kowalczyk (autor rozdziału). Warszawa: Wydawnictwo Presspublica, 1995, s. 183. ISBN 83-86038-09-8.
  8. Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
  9. M.P. z 2016 r. poz. 27.
  10. M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1018.
  11. Nagrody dla ludzi teatru. mkidn.gov.pl, 27 marca 2013. [dostęp 2013-04-29].
  12. Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”. gdansk.pl. [dostęp 2016-07-05].
  13. Anna Polony i Jerzy Radziwiłowicz laureatami dorocznych nagród AICT/IATC | AICT Polska [online], www.aict.art.pl, 13 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  14. Jerzy Radziwiłowicz uhonorowany Nagrodą im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego – Aktualności – Teatr Narodowy [online], narodowy.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj