Jerzy Satanowski
Jerzy Krzysztof Satanowski (ur. 23 sierpnia 1947 w Warszawie[1]) – polski kompozytor, wokalista, dyrygent i reżyser, dyrektor artystyczny Teatru Miejskiego w Lesznie (od 2018).
 Jerzy Satanowski w lipcu 2013 | |
| Imię i nazwisko |
Jerzy Krzysztof Satanowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Syn Roberta Satanowskiego (1918–1997). Został absolwentem filologii polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (1972)[1]. Debiutował w latach 60. w Lesznie, w grupie rockowej „Następcy” (śpiew i gitara, kompozycje). Tu też miał ciekawy epizod w swoim życiu: wraz z kolegami z tego zespołu zgłosił się – jak po latach stwierdził „dla żartu” jako ochotnik na wojnę w Wietnamie po stronie Wietkongu, do walki z interwencją amerykańską w tym kraju. Ostatecznie żaden z 68 ochotników z Wielkopolski, i w ogóle z Polski, nie wyjechał[2].
Na początku lat 70. stworzył z Edwardem Stachurą szereg utworów, które stały się przedmiotem swoistego kultu młodego pokolenia. Piosenki Stachury do muzyki skomponowanej przez Satanowskiego śpiewa na płycie „Życie to nie teatr” Jacek Różański[3]. Jest kompozytorem piosenek aktorskich także do tekstów Agnieszki Osieckiej, Jonasza Kofty i Jana Wołka, śpiewanych m.in. przez Krystynę Jandę, Piotra Fronczewskiego, Hannę Banaszak, Ewę Błaszczyk, Piotra Machalicę. Część z nich również sam wykonuje.
W latach 70. XX wieku związał się z poznańskim Teatrem Nowym kierowanym przez Izabellę Cywińską. Przygotował tam m.in. spektakl oparty na poezji Stachury Miłość, czyli życie…[4]. Współpracował z Maciejem Prusem w inscenizacjach Operetki Witolda Gombrowicza w warszawskim Teatrze Dramatycznym w 1976 r.[3] i Januszem Wiśniewskim (Balladyna, Panopticum a la Madame Tussaud, Koniec Europy, Walka karnawału z postem[5], Modlitwa chorego przed nocą[6], Olśnienie, Życie jest cudem, Faust).
Wyreżyserował m.in. spektakle: Decadance (1987), Nie żałuję według Agnieszki Osieckiej (1997)[7], Stachura, czyli list do pozostałych (2008)[8], Tuwim dla dorosłych (2011)[9], Biała Lokomotywa do słów Edwarda Stachury (2013)[10].
Był wieloletnim jurorem[11][12] w konkursie Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie, dla którego współtworzy i realizuje główne koncerty Spotkań Zamkowych[12].
W latach 2018–2020[3] był kierownikiem artystycznym Teatru Miejskiego w Lesznie[13][14].
Dyskografia (wybór) edytuj
- Życie to nie teatr – Jacek Różański w piosenkach Edwarda Stachury i Jerzego Satanowskiego
- Wrzeciono czasu i inne wrzeciona – muzyka z filmów oraz spektakli
- Dziękuję za świat. Agnieszka Osiecka, Jerzy Satanowski
- Zanim będziesz u brzegu. Jerzy Satanowski, Hanna Banaszak, Mirosław Czyżykiewicz – wydawnictwo Polskiego Radia
- Satanorium – gala Przeglądu Piosenki Aktorskiej 2002 (wznowienie 2011 r.)
- Konie narowiste: koncert ku pamięci Włodzimierza Wysockiego w 25 rocznicę śmierci. XXXII Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję”
- Dancing – muzyka ze spektaklu zrealizowanego w Teatrze „Polonia”
- Koncert o pani O – piosenki Agnieszki Osieckiej z Andrzejem Poniedzielskim w tle. Koncert laureatów Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” z lat 1997–2007
- Tuwim dla dorosłych (Teatr Muzyczny „Roma”)
- Biała lokomotywa / Na błękicie jest polana. Edward Stachura, Jerzy Satanowski (2012)
- 100 piosenek. Antologia (wyd. MTJ Agencja Artystyczna, 27 czerwca 2016) – pięciopłytowa kompilacja[15][16]
Piosenki z muzyką Jerzego Satanowskiego (wybór) edytuj
- Absztyfikanci grubej Berty (sł. Julian Tuwim, wyk. Joanna Lewandowska, Magdalena Piotrowska, Anna Sroka, Jacek Bończyk, Arkadiusz Brykalski, Jan Janga-Tomaszewski)
- Apetyt na życie (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Hanna Śleszyńska i Mirosław Czyżykiewicz)
- Ciśnienie (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek)
- Czy warto (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Jacek Różański, Piotr Machalica)
- Dancing (sł. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, wyk. Krystyna Janda)
- Gorzkie wino samotnych (sł. Jonasz Kofta, wyk. Jacek Różański)
- Insekty (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Mirosław Baka, Zbigniew Zamachowski)
- Już jest za późno (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Ewa Błaszczyk i Piotr Fronczewski, Piotr Machalica)
- Kto tam u Ciebie jest? (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. m.in. Ewa Błaszczyk)
- Kustosz (sł. Jan Wołek, wyk. Joanna Jeżewska, Piotr Machalica)
- Małe jasne (sł. Jonasz Kofta, wyk. Ewa Błaszczyk)
- Mgły opadły (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Jacek Różański, Piotr Machalica)
- Moc (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek)
- Nie rozdziobią nas kruki / Ruszaj się Bruno (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Piotr Fronczewski, Jacek Różański, Mirosław Baka)
- Niespodziewany koniec baśni (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek)
- Nie żałuję (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Ewa Błaszczyk)
- Odwrót (sł. Jan Wołek, wyk. Joanna Lewandowska)
- Orszaki, Dworaki (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Ewa Błaszczyk)
- Para nasycona (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Jolanta Kaczmarek, duet Hanna Banaszak i Mirosław Czyżykiewicz, duet Stanisława Celińska i Marian Opania)
- Peru (sł. Jonasz Kofta, wyk. Ewa Błaszczyk)
- Pierdolnięci dekadenci (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Marian Opania)
- To nasze ostatnie bolero (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Adrianna Biedrzyńska)
- Ulica japońskiej wiśni (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Barbara Dziekan)
- Wietrzenie (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek)
- Wołanie Eurydyki (sł. Jonasz Kofta, wyk. Hanna Banaszak)
- Zanim będziesz u brzegu (sł. Jan Kochanowski, wyk. duet Hanna Banaszak i Mirosław Czyżykiewicz)
- Zobaczysz (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Ewa Błaszczyk, Piotr Machalica, Jerzy Satanowski)
- Życie to nie teatr (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Jacek Różański, Mirosław Czyżykiewicz, Piotr Machalica)
Filmografia edytuj
Skomponował muzykę do filmów i seriali telewizyjnych takich jak: Baryton (reż. Janusz Zaorski, 1984), Dom wariatów (reż. Marek Koterski, 1984), Kobieta w kapeluszu (reż. Stanisław Różewicz, 1984), Jezioro Bodeńskie (reż. J. Zaorski, 1985), Siekierezada (reż. Witold Leszczyński, 1985), Magnat (reż. Filip Bajon, 1986), Schodami w górę, schodami w dół (reż. Andrzej Domalik, 1988), Wszystko, co najważniejsze (reż. Robert Gliński, 1992), Wrzeciono czasu (reż. Andrzej Kondratiuk, 1995), Dzień świra (reż. M. Koterski, 2002), serial Ekstradycja (reż. Wojciech Wójcik, 1995-1997), serial Boża podszewka (reż. Izabella Cywińska)[1].
Nagrody i odznaczenia edytuj
- 1979 – Opole, V Opolskie Konfrontacje Teatralne – nagroda za muzykę do przedstawienia „Noc listopadowa” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Macieja Prusa w Teatrze Dramatycznym w Warszawie[3]
- 1980 – Wrocław, XXI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu (FPSW) – nagroda za muzykę do przedstawienia „Operetka” Witolda Gombrowicza w Teatrze Dramatycznym w Warszawie[3]
- 1980 – VI Opolskie Konfrontacje Teatralne – nagroda za muzykę do „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze im.Aleksandra Węgierki w Białymstoku i „Dziadów” Adama Mickiewicza w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku[3].
- 1983 – Grand Prix Nagroda Publiczności oraz Nagroda Krytyków dla „Panopticum a'la Madame Tussaud”[17] i „Końca Europy”[18] w reżyserii Janusza Wiśniewskiego na Bitef Theatre (Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „BITEF”) w Belgradzie[19][20]
- 1984 – Grand Prix Nagroda Publiczności oraz Nagroda Krytyków dla „Panopticum a'la Madame Tussaud”[17] i „Końca Europy”[18] w reżyserii Janusza Wiśniewskiego na Festiwal Teatru Narodów w Nancy[19][21]
- 1985 – Edinburgh Festival Fringe w Edynburgu nagroda Fringe First dla „Końca Europy”[18][19]
- 1986 – Edinburgh Festival Fringe w Edynburgu nagroda Fringe First dla „Modlitwy chorego przed nocą”[18][22]
- 1986 – XXIII Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu – nagroda główna – za koncert piosenki aktorskiej i kabaretowej „To nic, że to sen” w wykonaniu Edyty Geppert
- 1988 – 13. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda za muzykę – film Schodami w górę, schodami w dół (reż. A. Domalik)
- 1995 – 20. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda za muzykę – film Wrzeciono czasu (reż. A. Kondratiuk)
- 2004 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi dla kultury polskiej)[23]
- 2005 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, data przyznania: 19 października 2005[24] (nr 211/2005)
- 2012 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego
- 2012 – Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie – Nagroda Główna za najlepszą muzykę i opracowanie muzyczne – spektakl „Skarpetki, opus 124”
- 2017 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie muzyki, data przyznania: 11 grudnia 2017[24], data wręczenia: 17 lutego 2018[25].
- 2021 – Maska Malty na Festiwalu Malta[1]
- 2023 – Grand Prix Komeda za Całokształt Twórczości na 12. Festiwalu Filmowym im. Krzysztofa Komedy „Grand Prix” Komeda w Ostrowie Wielkopolskim[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Jerzy Satanowski w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-07-26]
- ↑ Krzysztof Kaźmierczak, Nasi chłopcy w Wietnamie; [w:] „Historia” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”), 13 VI 2013, s. 10.
- ↑ a b c d e f Jerzy Satanowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2023-04-08].
- ↑ Miłość, czyli życie, śmierć i zmartwychwstanie zaśpiewane: wypłakane i w niebo wzięte przez Edwarda Stachurę, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-26].
- ↑ Walka karnawału z postem, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-26].
- ↑ Modlitwa chorego przed nocą, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-07-26].
- ↑ Barbara Marcinik: "Nie żałuję". Magazyn bardzo kulturalny. Trójka PR, 2021-02-28. [dostęp 2023-07-26].
- ↑ Instytut Teatralny: Stachura czyli list do pozostałych - Scena Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego. Teatr w Polsce - polski wortal teatralny. [dostęp 2023-07-26].
- ↑ Tuwim dla dorosłych - Teatr Muzycznu Roma. Teatr Muzyczny Roma - Odkryj świat musicali!, 2023-07-17. [dostęp 2023-07-26]. Cytat: Sata
- ↑ Marta Kaźmierska: Poznań. "Biała lokomotywa" Satanowskiego i Stachury. Teatr w Polsce - polski wortal teatralny, 29.05.2013. [dostęp 2023-07-26].
- ↑ O edycji z 1994 roku XXI Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe "Śpiewajmy Poezję". 1994. [dostęp 2023-07-26].
- ↑ a b 46. Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję”. 2019. [dostęp 2023-07-26].
- ↑ Nowy dyrektor artystyczny teatru – Telewizja Leszno [online], telewizjaleszno.pl [dostęp 2018-09-11].
- ↑ Jerzy Satanowski kierownikiem artystycznym Teatru Miejskiego w Lesznie, „radiopoznan.fm” [dostęp 2018-09-11].
- ↑ Jerzy Satanowski 100 piosenek. Antologia. empik, empik.com. [dostęp 2016-07-03].
- ↑ MTJ: news 'VA: Jerzy Satanowski – 100 piosenek – Antologia'. MTJ Agencja Artystyczna. [dostęp 2016-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-30)].
- ↑ a b Panopticum a'la Madame Tussaud, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-04-08].
- ↑ a b c d Koniec Europy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-04-08].
- ↑ a b c Jerzy Satanowski [online], arenafestival.pl [dostęp 2023-04-08].
- ↑ Polski teatr entuzjastycznie przyjęty na belgradzkim festiwalu. Korespondencja własna Tomasza Raczka [online], encyklopediateatru.pl [dostęp 2023-04-08].
- ↑ Festiwal Teatru Narodów (fr. Théâtre des Nations) [online], encyklopediateatru.pl [dostęp 2023-04-08].
- ↑ Modlitwa chorego przed nocą, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-04-08].
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 9, poz. 160.
- ↑ a b ''Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis'' [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [zarchiwizowane z adresu 2018-01-15].
- ↑ Anna Jowsa / PAP: Jerzy Satanowski odznaczony złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. 18 lutego 2018. [dostęp 2018-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-18)].