Jerzy Zubrzycki

socjolog australijski pochodzenia polskiego

Jerzy Benedykt Zubrzycki (ur. 12 stycznia 1920 w Krakowie, zm. 20 maja 2009 w Canberze) – porucznik kawalerii Wojska Polskiego, socjolog, „ojciec” australijskiej polityki wielokulturowości[1][2].

Jerzy Zubrzycki
Imię i nazwisko urodzenia

Jerzy Benedykt Zubrzycki

Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1920
Kraków

Data i miejsce śmierci

20 maja 2009
Canberra

Zawód, zajęcie

socjolog

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor

Edukacja

Centrum Wyszkolenia Kawalerii

Alma Mater

London School of Economics

Uczelnia

Australian National University

Wydział

Socjologii

Stanowisko

dziekan

Wyznanie

rzymskokatolickie

Rodzice

Józef Zubrzycki
Zofia z d. Madeyska

Małżeństwo

Aleksandra Zubrzycka

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Order Australii (cywilny)

Życiorys

edytuj

Był synem Józefa i Zofii z Madeyskich[3]. Ukończył II Liceum im. Sobieskiego w Krakowie.

 
Grupa instruktorów cichociemnych, od lewej: por. Mieczysław Różański, kpt. Maksymilian Kruczała, por. Eugeniusz Janczyszyn, ppor. Jerzy Zubrzycki, por. Aleksander Ihnatowicz, mjr Józef Hartman, Jan Kazimierski, por. Antoni Pospieszalski, ppłk Stefan Piotrowski

W okresie od 30 września 1938 do 15 lipca 1939 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po ukończeniu szkolenia, w stopniu plutonowego podchorążego skierowany został na praktykę w 8 pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego. W składzie pułku wziął udział w kampanii wrześniowej, podczas której dostał się do niewoli i zbiegł z transportu jeńców wojennych. Uczestniczył w organizowaniu Polski Podziemnej. Oficer Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, współpracującego z SOE. Odpowiadał za dostawy sprzętu, broni, amunicji na potrzeby szkolenia cichociemnych w ośrodku szkoleniowym STS 43 Audley End[4]. Adiutant operacyjny mjr dypl. Jana Jaźwińskiego, dowódcy Głównej Bazy Przerzutowej, m.in. uczestniczył w 1944 w organizacji lotów SOE z Brindisi nad powstańczą Warszawę[4].

W latach 1949–1952 wykładał socjologię i historię gospodarczą w Polish University College w Londynie. W latach 1952–1955 był pracownikiem naukowo-badawczym w Dziale Studiów w British Foreign Office[3]. Do Australii przybył w 1956. Wykładał demografię i socjologię na Australijskim Uniwersytecie Narodowym w Canberze. W 1970 założył i zorganizował wydział socjologii, którym kierował aż do przejścia na emeryturę w 1986. Przyczynił się do zorganizowania lektoratu języka polskiego na tej uczelni[5]. Przewodniczył Australian Ethnic Council i miał miejsce w radzie Australian Institute of Multicultural Affairs[6]. Był członkiem Papieskiej Akademii Nauk Społecznych oraz założycielem czasopisma "The Australian and New Zeland Journal of Sociology"[3].

Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1957). W 1998 został doktorem honoris causa poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Życie prywatne

edytuj

W 1943 ożenił się z Aleksandrą z domu Królikowską[7], z ktrórą miał 4 dzieci:

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Peter Thompson, Wisdom Interviews: Jerzy Zubrzycki [online], ABC Radio National, 25 maja 2003 [zarchiwizowane z adresu 2003-08-18] (ang.).
  2. Malcolm Fraser: Przedmowa. W: John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-405-7.
  3. a b c d e Ad multos annos [online], Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, luty 2000 [zarchiwizowane z adresu 2012-12-21].
  4. a b Jędrzej Tucholski, Cichociemni, wyd. III, Aneks nr 18, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 90, 497-500, ISBN 83-211-0752-4.
  5. Bogumiła Żongołłowicz, Zmarł najwybitniejszy Polak XX wieku w Australii [online], Melbourne.pl, 21 maja 2009 [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04].
  6. a b Maciej Stasiński, Dobry człowiek z Wilkowa [online], Wyborcza.pl, 15 czerwca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-06-16].
  7. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 75. ISBN 978-83-7543-405-7.
  8. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 91, 214–216. ISBN 978-83-7543-405-7.
  9. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 99, 216–217. ISBN 978-83-7543-405-7.
  10. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 217. ISBN 978-83-7543-405-7.
  11. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 218. ISBN 978-83-7543-405-7.
  12. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 38. ISBN 978-83-7543-405-7.
  13. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 61. ISBN 978-83-7543-405-7.
  14. a b Mieczysław Sprengel: Emigracja polska w Australii w latach 1980-2000. Toruń: Adam Marszałek, 2004, s. 188. ISBN 83-7322-865-9.
  15. John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 173. ISBN 978-83-7543-405-7.

Bibliografia

edytuj