Jerzy Zych

Oficer, pilot Wojska Polskiego

Jerzy Zych (ur. 17 listopada 1932 w Lublinie, zm. 27 października 2016 w Poznaniu) – generał brygady pilot Wojska Polskiego.

Jerzy Zych
generał brygady pilot generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia

17 listopada 1932
Lublin

Data i miejsce śmierci

27 października 2016
Poznań

Przebieg służby
Lata służby

1950-1993

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej

Formacja

Wojska Lotnicze

Jednostki

41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego,
11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL,
4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego,
2 Dywizja Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego

Stanowiska

dowódca pułku lotniczego,
szef sztabu dywizji lotniczej,
dowódca dywizji lotniczej
szef sztabu Wojsk Lotniczych
attaché wojskowy w Czechosłowacji

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1976-2016)

Życiorys edytuj

W 1950 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu i wstąpił do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. W następnym roku został przeniesiony do Oficerskiej Szkoły Lotniczej Nr 5 w Radomiu. W 1952 roku ukończył naukę w szkole oficerskiej, został promowany na chorążego i skierowany do garnizonu Malbork na stanowisko pilota w 26 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. W 1953 przeniesiony do 41 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, gdzie początkowo był starszym pilotem, następnie pomocnikiem dowódcy eksadry do spraw pilotowania, a od 1955 dowódcą eskadry w stopniu porucznika. W 1956 roku został pomocnikiem dowódcy pułku – nawigatorem pułku. W 1958 roku awansował na kapitana. W 1961 ukończył Kurs Dowódców Pułków w Centrum Szkolenia Lotniczego w Modlinie. W marcu 1962 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy pułku do spraw liniowych.

W październiku 1964 roku objął dowództwo 41 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Malborku. W latach 1966–1969 studiował w Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie. W sierpniu 1969 został dowódcą 9 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Debrznie. W latach 1972–1974 studiował w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. Woroszyłowa w Moskwie. W 1973 roku awansował na pułkownika.

Po ukończeniu studiów i powrocie do kraju w sierpniu 1974 został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu-zastępcy dowódcy 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Malborku. W sierpniu 1975 objął dowództwo 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowo-Rozpoznawczego w Pile. 5 października 1978 uchwałą Rady Państwa mianowany generałem brygady; nominację wręczył mu w Belwederze 11 października 1978 przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński. W lipcu 1980 roku został szefem sztabu-zastępcą dowódcy Wojsk Lotniczych w Poznaniu. W listopadzie 1987 roku został prezesem Zarządu Głównego Aeroklubu PRL.

Pilot wojskowy I klasy o nalocie 2025 godzin (1959-1989). Latał na 15 typach samolotów wojskowych i sportowych. W 41 pułku lotnictwa myśliwskiego należał do 9-osobowego zespołu pilotażu na samolotach Lim-2. Zespół uczestniczył w wielu pokazach lotniczych i zdobył tytuł mistrzowski na II Zawodach Lotniczych Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju w czerwcu 1960. Podczas defilady lotniczej w Warszawie 22 lipca 1959 leciał w ugrupowaniu „Tafla” składającym się z 64 samolotów Lim-2[1].

W okresie dowodzenia przez niego 9 pułkiem lotnictwa myśliwskiego nie zanotowano w tym pułku żadnego wypadku lotniczego, podobnie w okresie gdy dowodził 2 Dywizją Lotnictwa Szturmowo-Rozpoznawczego nie odnotowano żadnej katastrofy lotniczej. Dowodzona przez niego dywizja była dwukrotnie wymieniona w dyrektywie MON do szkolenia sił zbrojnych (w 1977 i 1978 roku) oraz wyróżniona medalami „Za Osiągnięcia w Służbie Wojskowej”[1].

Od marca 1990 do marca 1993 pełnił służbę jako attaché wojskowy i lotniczy przy Ambasadzie RP w Pradze. Następnie na podstawie decyzji ministra obrony narodowej z 20 stycznia 1993 został przeniesiony w stan spoczynku w związku z osiągnięciem ustawowej granicy wieku. Minister Obrony Narodowej Janusz Onyszkiewicz, w czasie oficjalnego pożegnania 30 marca 1993, wyróżnił go białą bronią.

Zmarł 2 października 2016. Został pochowany 3 listopada 2016 roku w kwaterze lotników na cmentarzu komunalnym Miłostowo w Poznaniu[2]

Awanse edytuj

W trakcie wieloletniej służby w Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe[1]:

  • chorąży – 1952
  • podporucznik – 1953
  • porucznik – 1955
  • kapitan – 1958
  • major – 1962
  • podpułkownik – 1968
  • pułkownik – 1973
  • generał brygady – 1978

Życie prywatne edytuj

Był synem Jana (1905-1941), pracownika państwowego, porucznika rezerwy WP, zamordowanego przez Gestapo w zamojskiej rotundzie za działalność podziemną i Kazimiery z Chmielewskich (1911-1946). Po przejściu w stan spoczynku mieszkał w Poznaniu. Od 1953 był żonaty z Anną z domu Parczyńską (1933-2011). Małżeństwo miało syna i córkę[3].

 
Grób gen. Jerzego Zycha na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Wydawnictwo Czasopism WLOP – Dom Wydawniczy Bellona, Poznań – Warszawa 2003, s. 212–214.
  2. https://www.infolotnicze.pl/2016/11/14/gen-bryg-pil-jerzy-zych/.
  3. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 337–340.

Bibliografia edytuj

  • Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Wydawnictwo Czasopism WLOP – Dom Wydawniczy Bellona, Poznań – Warszawa 2003, s. 212–214
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 337–340.