Jezioro Swarzędzkie

jezioro położone pomiędzy Swarzędzem, Zielińcem a Poznaniem

Jezioro Swarzędzkiejezioro na Równinie Wrzesińskiej, położone w północnej części miasta Swarzędz. Od północnej strony graniczy z poznańskim osiedlem Zieliniec. Przepływa przez nie rzeka Cybina. Jezioro jest zanieczyszczone ściekami komunalnymi Swarzędza, lecz od kilku lat prowadzone są prace prowadzące do jego oczyszczenia. Zamulenie dna sięga miejscami 2,50 m[1].

Jezioro Swarzędzkie
Ilustracja
Widok od strony Swarzędza
Położenie
Państwo

 Polska

Miejscowości nadbrzeżne

Swarzędz (całe jezioro znajduje się w granicach miasta), Poznań (brzeg jeziora stanowi granicę miasta)

Region

Równina Wrzesińska

Wysokość lustra

71 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

0,94 km²

Wymiary
• max długość


2,6 km

Głębokość
• maksymalna


6,5 m

Hydrologia
Rzeki zasilające

Cybina

Rzeki wypływające

Cybina

Rodzaj jeziora

rynnowe

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Swarzędzkie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Swarzędzkie”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Swarzędzkie”
Położenie na mapie gminy Swarzędz
Mapa konturowa gminy Swarzędz, blisko centrum po lewej na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Swarzędzkie”
Położenie na mapie Swarzędza
Mapa konturowa Swarzędza, blisko centrum u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Swarzędzkie”
Ziemia52°24′49″N 17°03′54″E/52,413611 17,065000

Morfologia i historia

edytuj

Na jeziorze znajdują się dwie niewielkie wyspy. Niektóre źródła podają, że na większej z nich wykopaliska potwierdziły obecność pozostałości po słowiańskiej świątyni Swaroga (od którego prawdopodobnie pochodzi nazwa miasta Swarzędz), prawdopodobnie w dawniejszych czasach połączonej drewnianym mostem ze stałym lądem[2][3][4]. Nie ma jednak ważniejszych dowodów, które wskazywałyby na prawdziwość tych informacji. Zdanie niektórych lokalnych historyków każe natomiast przypuszczać, że taka świątynia znajdowała się na jednym z najwyższych punktów brzegu jeziora. Dziś w tym miejscu znajduje się Kościół pw. św. Marcina[5]. W 1904 na jeziorze odbyły się duże regaty wioślarskie zorganizowane przez Wolne Stowarzyszenie Wioślarzy Wschodu, z inicjatywy Posener Ruderverein „Germania”[6]. Na brzegu funkcjonował popularny wśród poznaniaków Dom Zdrojowy Marco.

Gmina Swarzędz podpisała 15 lipca 2011 umowę na przeprowadzenie "kompleksowej rekultywacji Jeziora Swarzędzkiego metodą aeracji pulweryzacyjnej z systemem precyzyjnej inaktywacji fosforu za pomocą mobilnego aeratora pulweryzacyjnego i aeratora pulweryzacyjnego z napędem wietrznym". Po oczyszczeniu jeziora nad jego brzegiem ma powstać m.in. kąpielisko[7].

Przyroda

edytuj

Nad jeziorem i na obszarach przylegających występują następujące gatunki flory: rzęsa drobna, rzęsa trójrowkowa, grążel żółty, grzybień biały, konwalia majowa, kalina koralowa, szalej jadowity, karbieniec pospolity, sadziec konopiasty i niezapominajka błotna. Obfite są zbiorowiska szuwaru wysokiego z dominacją trzciny i pałki szerokolistnej. Drzewa obrasta bluszcz pospolity. Reprezentantami awifauny są m.in.: krzyżówka, łabędź niemy, łyska, kormoran czarny, bocian biały, gąsiorek i kokoszka wodna. Płazy reprezentują m.in. traszka grzebieniasta i kumak nizinny[8].

Turystyka

edytuj

Na południowym brzegu jeziora od strony Swarzędza biegnie ścieżka spacerowa oraz znajduje się przystań i wypożyczalnia kajaków. Od strony północnej biegnie szlak rowerowy z Pobiedzisk nad Jezioro Maltańskie w Poznaniu oraz Droga św. Jakuba – wielkopolski odcinek szlaku pielgrzymkowego do katedry w Santiago de Compostela w Galicji w północno-zachodniej Hiszpanii.

Przypisy

edytuj
  1. Ryszard Gołdyn, Janusz Grabia, Program Ochrony wód rzeki Cybiny, Urząd Miasta Poznania, Poznań, 1998
  2. Lilia Łada: Weekend w Swarzędzu. 2012-02-14. [dostęp 2012-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-13)]. (pol.).
  3. Kiedy wykąpiemy się w jeziorze Swarzędzkim?. mmpoznan.pl, 2009-06-11. [dostęp 2012-03-13]. (pol.).
  4. Antoni Kobza: Zapomniana legenda. mojswarzedz.pl, 2009-06-11. [dostęp 2012-03-13]. (pol.).
  5. Swarzędz - Na szlaku dziejów część 1. swarzedzpl 2018-05-11. [dostęp 2018-05-20].
  6. Teresa Ziółkowska, Niemiecki sport w Poznaniu do 1918 roku, w: Kronika Miasta Poznania, 1/2010, s.31, ISSN 0137-3552
  7. http://www.swarzedz.pl/index.php?id=49&no_cache=1&tx_ttnews[tt_news]=3715&tx_ttnews[backPid]=50&cHash=ddc9649433 Oficjalna strona miasta i gminy Swarzędz
  8. tablice informacyjne in situ