Joanna Wnuk-Nazarowa

polska kompozytorka, dyrygent
(Przekierowano z Joanna Nazarowa-Wnuk)

Joanna Wnuk-Nazarowa, właśc. Joanna Maria Wnuk-Nazar[1] (ur. 28 maja 1949 w Gdyni) – polska dyrygent, kompozytor, pedagog i polityk, dyrektor instytucji kulturalnych, w latach 1997–1999 minister kultury i sztuki. Dama Orderu Orła Białego.

Joanna Wnuk-Nazarowa
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 maja 1949
Gdynia

Minister kultury i sztuki
Okres

od 31 października 1997
do 26 marca 1999

Przynależność polityczna

Unia Wolności

Poprzednik

Zdzisław Podkański

Następca

Andrzej Zakrzewski

Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Medal Dariusa i Girėnasa Złoty Węgierski Krzyż Zasługi (cywilny)

Życiorys edytuj

Ukończyła studia na Akademii Muzycznej w Krakowie w zakresie dyrygentury i kompozycji. Dyplom obroniła w 1974 u Krzysztofa Pendereckiego. Brała udział w dyrygenckich kursach mistrzowskich pod kierunkiem Hansa Swarowsky'ego w Austrii (1971–1972)[2]. W latach 70. pracowała m.in. w krakowskich Teatrze Ludowym (1973–1974) i Teatrze Starym (1977–1978). Jest autorką muzyki do spektakli teatralnych oraz telewizyjnych, w tym spektakli w reżyserii Kazimierza Kutza i Krzysztofa Nazara[2].

W 1974 zaczęła prowadzić zajęcia na Akademii Muzycznej w Krakowie, została zatrudniona w Zakładzie Analizy i Interpretacji Muzyki. W pracy naukowej zajęła się m.in. sylwetką kompozytora Zygmunta Koniecznego[3]. Brała udział jako dyrygent m.in. w festiwalach Warszawskiej Jesieni. W 1991 objęła stanowisko dyrektora naczelnego Filharmonii Krakowskiej, zajmując się m.in. odbudową gmachu po pożarze z 11 grudnia 1991. Instytucją tą kierowała do 1997[4].

Od 31 października 1997 do 26 marca 1999 z rekomendacji Unii Wolności była ministrem kultury i sztuki w rządzie Jerzego Buzka.

Od 2000 do 2018 pełniła funkcję dyrektora naczelnego i programowego Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Jako dyrektor była pomysłodawczynią wielu projektów orkiestry, m.in. „Maratonu twórczości Góreckiego”, „Pociągu do muzyki Kilara”, „Muzycznych Podróży Morskich”, „Dnia Kilara”, „Nocy Kilara”, „Festiwalu Górecki–Penderecki”[5] oraz biennale Festiwal Prawykonań – Polska Muzyka Najnowsza[6]. Przyczyniła się do wybudowania nowej siedziby orkiestry; uroczyste otwarcie nowego gmachu miało miejsce w 2014 i zostało uznane za „Wydarzenie Roku” przez kapitułę nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej w 2015[7].

Została członkiem kapituły Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego[8]. Weszła również w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[9].

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

W 2023 prezydent RP Andrzej Duda, w uznaniu znamienitych zasług dla polskiej kultury, za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i pedagogicznej, za działalność na rzecz upowszechniania dorobku rodzimej kultury muzycznej oraz konsekwentne wspieranie aktywnego w niej uczestnictwa, nadał Joannie Wnuk-Nazarowej Order Orła Białego[10][11].

Została odznaczona również Krzyżem Kawalerskim (2011)[1] i Krzyżem Oficerskim (2018)[12] Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi (2005)[13], Srebrnym[14] i Złotym[5] Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”[5], litewskim Medalem Dariusa i Girėnasa i węgierskim Złotym Krzyżem Zasługi[15].

Wyróżniona tytułem honorowego obywatela Katowic (2021)[16].

Życie prywatne edytuj

Była żoną Krzysztofa Nazara i synową Krystyny Moszumańskiej-Nazar. Córka Włodzimierza Wnuka, praprawnuczka brata Sabały[17][18].

Twórczość edytuj

Wybrane kompozycje[2][19]:

  • Głos miłego mego, pieśń na 3-głosowy chór żeński (1968),
  • Wszech-kanon non-stop na dowolną liczbę instrumentów dętych (1970),
  • D.Z.W.M na 13 wykonawców (1973),
  • Oh, dr Jekyll, oh, Mr Hyde na obój, organy i organy elektryczne (1973),
  • Lady Macbeth, pieśń na głos kobiecy oraz flet, klarnet, obój, fagot i perkusje (1974),
  • Solution na czterech aktorów i perkusje (1974),
  • Requiem II na sopran lub mezzosopran i wielką orkiestrę symfoniczną (1974),
  • Kwadryptyk podwójnostroikowy na obój, rożek angielski, fagot i kontrafagot (1975),
  • Precz?, utwór kwadrofoniczny (1980),
  • Życie i miłość poety, 10 pieśni romantycznych na alt, baryton i fortepian (1981–1982),
  • Lamento na obój i instrumenty smyczkowe (1983–1984),
  • Morze Śródziemne, żegnaj. Próba rekonstrukcji na dwie gitary i orkiestrę (1986),
  • Liedchen ohne Worte na harfę, klawesyn i fortepian (1994),
  • Muzyka do spektaklu Operetka w reż. Krystyny Meissner na śpiewających aktorów i małą orkiestrę symfoniczną (1988),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Kolacja na 4 ręce w reż. Kazimierza Kutza (1990),
  • Muzyka do spektaklu Król umiera, czyli ceremonie w reż. Krzysztofa Nazara (1991),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Mizantrop w reż. Krzysztofa Nazara (1993),
  • Liedchen ohne Worte na harfę, klawesyn i fortepian (1994),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Sen srebrny Salomei w reż. Krzysztofa Nazara (1994),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Wujaszek Wania w reż. Kazimierza Kutza (1994),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Ziarno zroszone krwią w reż. Kazimierza Kutza (1994),
  • Miniatury na kwartet smyczkowy (1995),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Urodziny w reż. Krzysztofa Nazara (1995),
  • Muzyka do spektaklu Wesele w reż. Krzysztofa Nazara (1995),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Emigranci w reż. Kazimierza Kutza (1995),
  • Muzyka do spektaklu telewizyjnego Antygona w Nowym Jorku w reż. Kazimierza Kutza (1995),
  • Muzyka do spektaklu Kolacja na 4 ręce w reż. Krzysztofa Jasińskiego (1998),
  • Muzyka do spektaklu Ryszard III w reż. Krzysztofa Nazara (2000),
  • Psalmy przyszłości? na chór do słów Zygmunta Krasińskiego (2009),
  • Planctus – pamięci 96-ciu na chór i zespół kameralny (2011),
  • Se je chant – chace na sopran, flet i obój (2012),
  • Scherzo na kwintet smyczkowy (2013),
  • Psalm dobrej woli na chór do słów Zygmunta Krasińskiego (2015),
  • Quintetto per archi – per Krzysztof Penderecki (2018),
  • Preludē et Grande Fugue „La Catastrophe” na wielką orkiestrę symfoniczną, sopran chłopięcy i harfę haczykową (2019),
  • Słuchaj, Neronie! na alt i wielką orkiestrę symfoniczną (2020),
  • Il tempo passa, passacaglia na wielką orkiestrę symfoniczną (2020),
  • Wanda, opera na solistów, chór mieszany, chór dziecięcy, balet i orkiestrę symfoniczną (2021),
  • Dziewczyna, pieśń na chór mieszany do słów Bolesława Leśmiana (2022),
  • Nie odwracaj się, dyptyk: Orfeusz i Eurydyka, Lot i żona Lota na 2 flety solo i orkiestrę kameralną (2022),
  • Quintetto per archi II – Krzysztof Penderecki in memoriam (2023),
  • Siedem grzechów głównych, suita tragikomiczna na wielką orkiestrę symfoniczną (2024)[20].

Przypisy edytuj

  1. a b M.P. z 2012 r. poz. 81
  2. a b c Joanna Wnuk-Nazarowa [online], polmic.pl [dostęp 2024-02-25].
  3. Joanna Wnuk-Nazarowa, Zygmunt Konieczny – sylwetka kompozytora [online], krakow2000.pl, 2000 [dostęp 2020-02-06].
  4. 20 lat temu zabrzmiały nowe organy…, filharmonia.krakow.pl, 25 października 2016 [zarchiwizowane 2020-02-06].
  5. a b c Joanna Wnuk-Nazarowa, [w:] Twórcy, Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
  6. „Festiwal Prawykonań – Polska Muzyka Najnowsza” [online], culture.pl, 22 stycznia 2007 [dostęp 2020-02-06].
  7. Koryfeusz Muzyki Polskiej 2015 [online], koryfeusz.org.pl [dostęp 2020-02-06].
  8. Jarosław Kaczyński wręczył Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego [online], wp.pl, 11 czerwca 2016 [dostęp 2016-12-12].
  9. Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin [zarchiwizowane 2021-05-06].
  10. M.P. z 2023 r. poz. 687
  11. Ordery Orła Białego w Święto Narodowe Trzeciego Maja [online], prezydent.pl, 3 maja 2023 [dostęp 2023-05-03].
  12. M.P. z 2018 r. poz. 1142
  13. M.P. z 2005 r. nr 83, poz. 1174
  14. Minister Kultury w Katowicach, slaskie.pl, 15 września 2005 [zarchiwizowane 2014-01-04].
  15. Kitüntetések a magyar-lengyel barátság éptőinek [online], kurier.plus, 10 grudnia 2019 [dostęp 2023-09-20] (węg.).
  16. Krzysztof Konopka, Joanna Wnuk-Nazarowa honorową obywatelką Katowic [online], dzieje.pl, 8 września 2021 [dostęp 2022-06-08].
  17. Zabytki: Restauracja „U Wnuka” [online], z-ne.pl [dostęp 2011-07-12].
  18. Historia kompleksu domów Wnuków przy ulicy Kościeliskiej 8, za-wnukiem.pl [zarchiwizowane 2015-10-17].
  19. Marek Podhajski, Magdalena Adamek-Kurgan, Kompozytorzy polscy 1918–2000: praca zbiorowa. T. 2. Biogramy, Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, 2005, s. 1092, ISBN 978-83-89444-82-0, OCLC 749791686 [dostęp 2020-02-06].
  20. 4 utwory muzyki najnowszej, które warto poznać w lutym [online], pwm.com.pl, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-02-25].

Bibliografia edytuj