Joaquín Rodrigo

kompozytor hiszpański

Joaquín Rodrigo Vidre, I markiz de los Jardines de Aranjuez[1] (ur. 22 listopada 1901 w Sagunto, zm. 6 lipca 1999 w Madrycie) – hiszpański kompozytor, pianista i gitarzysta; twórca m.in. słynnego Concierto de Aranjuez.

Joaquín Rodrigo
Imię i nazwisko

Joaquín Rodrigo Vidre

Data i miejsce urodzenia

22 listopada 1901
Sagunto

Pochodzenie

hiszpańskie

Data i miejsce śmierci

6 lipca 1999
Madryt

Instrumenty

fortepian, gitara

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista, gitarzysta

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Alfonsa X Mądrego (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Zasługi Cywilnej (Hiszpania) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Urodził się w Sagunto, niedużym mieście Hiszpanii, na wybrzeżu Morza Śródziemnego, nieopodal Walencji. Był najmłodszym synem właścicieli ziemskich, Vicenta Rodriga Peitrasa i Juany Ribelles. W wyniku przebytej w 1905 roku błonicy utracił wzrok. Nieszczęście miało ogromny wpływ na losy przyszłego kompozytora, jak wspominał po latach: „Myślę, że ta choroba, utrata wzroku, była wehikułem, który poprowadził mnie na drogę muzyki”.

Wkrótce rodzina Rodrigo przeniosła się do Walencji, a Joaquín rozpoczął naukę w szkole dla dzieci niewidomych. Bardzo wcześnie zaczął wykazywać zainteresowanie muzyką. Pierwsze lekcje pobierał od nauczycieli z konserwatorium w Walencji (prof. Izquierdo). Harmonii i kompozycji uczył się u Francisca Anticha, uczęszczał też do klas prowadzonych przez Enrique Gomá oraz Eudarda Lópeza Chávariiego. Rozwijanie zainteresowań muzycznych ponad poziom oczekiwany przez rodziców Rodriga, wywołało ich sprzeciw i dezaprobatę do tego stopnia, że odmówili przyjścia na pierwszy koncert kompozytorski syna w Paryżu w 1929 roku. Na tym koncercie poznał Rodrigo przyszłą żonę, pianistkę Victorię Kamhi, którą poślubił w 1933 roku.

Drugą gałęzią zainteresowań młodego Rodriga była literatura. W ten świat, trudno dostępny dla niewidomego dziecka, wprowadzał go Rafael Ibáñez, człowiek, który w początkowych latach życia kompozytora pełnił rolę nauczyciela i przewodnika, z biegiem lat zostając jego sekretarzem, kopistą, a także wieloletnim przyjacielem.

Ojciec Cecilii, II markizy de los Jardines de Aranjuez, mąż Victorii Kamhi. Pochowany w Aranjuez.

 
Herb I Markiza Ogrodów Aranjuez

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

edytuj

30 grudnia 1991 r. uszlachcony przez króla Jana Karola tytułem markiza[3]. Członek Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda.

Twórczość

edytuj

Na początku lat dwudziestych XX w. Joaquín już posiadał spore umiejętności muzyczne, zarówno jako kompozytor, jak i pianista. Jego pierwsze kompozycje to utwory na obsadę kameralną – pierwszym numerem opusowym oznaczył Dwa szkice na skrzypce i fortepian z 1923 roku. Natomiast najwcześniejszym jego dziełem napisanym na orkiestrę była kompozycja Juglares, której prawykonanie odbyło się już w 1924 roku. Wykonawcą była orkiestra symfoniczna w Walencji, prowadzona przez Enrique Izquierdo. W następnym roku Rodrigo skomponował Pięć utworów dziecięcych, a następnie wysłał je na ogólnohiszpański konkurs kompozytorski. Utwory te, wykazujące już większą swobodę w posługiwaniu się przez młodego twórcę aparatem orkiestrowym, spotkały się z dużym zainteresowaniem i uznaniem jury. Również ich premierowe wykonania – w Walencji w 1927 roku, a następnie w Paryżu w 1929 roku – okazały się dużym sukcesem.

Najważniejsze utwory

edytuj
  • Concierto de Aranjuez na gitarę i orkiestrę (1939)
  • Concierto Andaluz na cztery gitary i orkiestrę (1969)
  • Fantasía para un gentilhombre na gitarę i orkiestrę (1954)
  • Concierto serenata na harfę i orkiestrę (1954)
  • Invocación y danza na gitarę solo (1961)
  • Concierto madrigal na dwie gitary i orkiestrę (1968)

Przypisy

edytuj
  1. Certificaciones de Armas.
  2. a b c d Victoria Kamhi de Rodrigo: Hand in Hand with Joaquin Rodrigo: My Life at the Maestro’s Side. Pittsburgh: Latin American Literary Review Press, 1992, s. 365. ISBN 0-935480-51-X.
  3. Dekret Kortezów.

Linki zewnętrzne

edytuj