Johann Conrad Dannhauer
Johann Conrad (także: Konrad) Dannhauer (ur. 24 marca 1603 w Köndringen w Bryzgowii, zm. 7 listopada 1666 w Strasburgu) – niemiecki luterański teolog, profesor retoryki, hermeneutyk i poeta.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
Życiorys edytuj
Johann Conrad Dannhauer urodził się 24 marca 1603 roku jako syn Konrada Dannhauera, pastora w Köndringen i córki pastora Augusta Brunna Marii Magdaleny Brunn. Uczęszczał do gimnazjum i na uniwersytet w Strasburgu, gdzie studiował teologie i filozofię. W Marburgu studiował teologię, później studia kontynuował na Uniwersytecie Altdorf i Jenie.
- 1628 - Został inspektorem seminarium duchownego w Strasburgu.
- 1629 - Zostaje profesorem retoryki i we wrześniu poślubia Salomeę Hugwart, wdowę po Kasparze Brülow, profesorze filologii.
- 1630 - Wydaje w Strasburgu Idea boni interpretis et malitiosi calumniatoris, które to dzieło stanowi początek hermeneutyki. Dzięki niemu hermeneutyka powstaje zarazem jako określenie i jako dyscyplina naukowa. Chociaż doktryna rozumienia tekstów istniała w środowisku protestanckim, przede wszystkim w odniesieniu do tekstów kościelnych lub prawniczych, tymczasem tutaj została określona jako relacja do rodzaju tekstu. Była to zatem hermeneutyka biblijna lub prawnicza, ale nie w sensie ogólnym.
- 1633 - Mianowany na profesora teologii na uniwersytecie w Strasburgu.
- 1634-1666 – Wygłasza kazania południowe w katedrze w Strasburgu. Otrzymuje stanowisko dziekana (biskup) w kościele św.Tomasza w Strasburgu.
- 1657-58 – Zostaje pastorem w katedrze w Strasburgu.
- 1658-1666 – Otrzymuje zaszczytne stanowisko prezesa konwentu kościelnego.
Ważne miejsce w jego dziełach literackich oraz w bogatej korespondencji zajmują teologiczne spory ze środowiskami katolickimi i kalwinistycznymi, ale także walka przeciw Johnowi Duries i Georgowi Calixts propagującym dążenie do połączenia kościołów luterańskiego i reformowanego. W dążeniu do uniwersalności kościelnej teologii widział u nich synkretyzm.
Do jego uczniów należeli Johannes Fecht i Filip Jakub Spener, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli pietyzmu.
Jego głównym dziełem jest Der Mensch ein Wanderer, das Leben der Weg, die Heilige Schrift das Licht, Gott das Ziel, der Himmel die Heimat. W Hodosophia Christiana sive Theologia positiva ukazuje się jako pośrednik między ortodoksją luterańską a pietyzmem.
Dzieła (wybrane) edytuj
- Hodosophia Christiana sive Theologia positiva, 1649.
- Hodomoria spiritus papaei, 2 Bde., Straßburg 1653.
- Hodomoria Spiritus Calviniani, 2 Bde., Straßburg 1654.
- Catechismusmilch oder der Erklärung deß christlichen Catechismi … Theil, 10 tomów., Strasburg 1642–1678
Bibliografia edytuj
- F. Bosse: Dannhauer, Johann Conrad. In: Realencyklopädie für protestantische Theologie und Kirche (RE). 3. Auflage. Band 4, Hinrichs, Leipzig 1898, S. 460–464.
- Heinrich Holtzmann: Dannhauer, Johann Konrad. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 4, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, S. 745 f.