Wikipedia

Joker (film 2019)

dramat psychologiczny z 2019
Ten artykuł dotyczy filmu. Zobacz też: joker (ujednoznacznienie).

Joker – amerykański dramat psychologiczny na podstawie serii komiksów o postaci o tym samym imieniu wydawnictwa DC Comics, w reżyserii Todda Phillipsa, który napisał scenariusz wspólnie ze Scottem Silverem. Tytułową rolę zagrał Joaquin Phoenix, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Robert De Niro, Zazie Beetz i Frances Conroy.

Joker
Ilustracja
Logo filmu
Gatunek

dramat psychologiczny
superbohaterski[1][2]

Rok produkcji

2019

Data premiery

31 sierpnia 2019
4 października 2019 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

122 minuty[3]

Reżyseria

Todd Phillips

Scenariusz

Todd Phillips
Scott Silver

Główne role

Joaquin Phoenix
Robert De Niro
Zazie Beetz
Frances Conroy

Muzyka

Hildur Guðnadóttir

Zdjęcia

Lawrence Sher

Scenografia

Mark Friedberg

Kostiumy

Mark Bridges

Montaż

Jeff Groth

Produkcja

Todd Phillips
Bradley Cooper
Emma Tillinger Koskoff

Wytwórnia

DC Studios
Village Roadshow Pictures
Bron Creative
Joint Effort Productions
Sikelia Productions

Dystrybucja

Warner Bros. Pictures

Budżet

55 milionów USD

Przychody brutto

1,07 miliarda USD

Kontynuacja

Joker: Folie à deux (2024)

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

W 1981 roku główny bohater, Arthur Fleck jest nieudolnym komikiem, który zaczyna siać zbrodnię i chaos w Gotham City, stając się przerażającą legendą znaną jako Joker[4].

Film został oficjalnie zapowiedziany w lipcu 2018, zdjęcia do niego trwały od września do grudnia tego samego roku. Światowa premiera Jokera odbyła się 31 sierpnia 2019 podczas 76. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji. W Polsce zadebiutował 4 października 2019. Kontynuacja filmu, Joker: Folie à deux ma zaplanowaną premierę na 4 października 2024 roku[5].

Obsada

edytuj

Ponadto filmie wystąpili: Dante Pereira-Olson jako Bruce Wayne, syn Thomasa[13]; Brian Tyree Henry jako pielęgniarz[15] oraz Bryan Callen jako striptizer[12].

Produkcja

edytuj

Rozwój projektu

edytuj
 
Todd Phillips, reżyser filmu

Joaquin Phoenix w latach 2014 – 2015 wyrażał zainteresowanie występem w niskobudżetowym filmie przedstawiającym „studium postaci” komiksowego złoczyńcy takiego, jak Joker. Nie wierzył, aby film miał dotyczyć postaci Jokera, ponieważ uznał, że została już ona pokazana w podobny sposób w innych filmach i zastanawiał się nad inną postacią. Agent Phoenixa zaproponował spotkanie z Warner Bros., jednak ten odmówił[16]. Phoenix odmówił kontraktu na grę w Filmowym Uniwersum Marvela postaci Hulka, a później Doktora Strange’a, ponieważ byłby związany umową na kilka filmów[17].

W sierpniu 2017 roku Warner Bros. i DC Films poinformowały o planach na film o Jokerze, który miał nie być związany z DC Extended Universe. Na stanowisku reżysera został Todd Phillips, który również stał się jego współscenarzystą i współproducentem. Wspólnie z nim scenariusz ma stworzyć Scott Silver, a drugim producentem ma być Martin Scorsese[18]. Tekst filmu inspirowany jest filmami Scorsese’a Taksówkarz (1976), Wściekły Byk (1981) i Król komedii (1983) oraz powieścią graficzną Alana Moore’a i Briana Bollanda Batman: Zabójczy żart (1988)[18][4]. Zapowiedź filmu spotkała się z mieszanymi reakcjami oraz zaskoczyło Jareda Leto, który wcielił się w postać w DCEU[19].

Na początku 2018 roku, po rozczarowujących wynikach finansowych i recenzjach Ligi Sprawiedliwości Walter Hamada zastąpił Jona Berga na stanowisku szefa produkcji filmowej opartych na komiksach DC[20]. Hamada zrezygnował z części planów studia. Jednak film o Jokerze miał rozpocząć prace na planie pod koniec 2018 roku z budżetem około 55 milionów dolarów, co stanowiło niewielką część standardowego budżetu przeznaczanego na film na podstawie komiksów[21]. W lipcu 2018 roku studio oficjalnie dało zielone światło do produkcji filmu[22] i wyznaczyło datę amerykańskiej premiery na 4 października 2019 roku[23]. Do grona producentów dołączyła Emma Tillinger Koskoff z ramienia firmy produkcyjnej Scorsese’a, Sikelia Productions. Scorsese z powodów innych zobowiązań zrezygnował ze stanowiska producenta i został producentem wykonawczym[24]. Poinformowano, że film nie będzie miał wpływu na planowany również filmem z Leto w DCEU[25], a ten Joker będzie pierwszym filmem niezwiązanym z franczyzą[21]. Studio również poinformowało, że planuje wyższą kategorię wiekową dla filmu[26]. We wrześniu 2018 roku Bradley Cooper dołączył do grona producentów filmu[14].

Casting

edytuj

Do września 2017 roku Warner Bros. rozważało obsadzenie w tytułowej roli Leonardo DiCaprio, licząc iż wcześniejsza współpraca z Martinem Scorsese’em przyciągnie go do projektu[19], jednak w lutym 2018 roku ujawniono, że Joaquin Phoenix jest najlepszym wyborem dokonanym przez Todda Phillipsa[27]. Padraig Cotter ze Screen Rant zwrócił uwagę, że skoro film jest samodzielną historią, to Phoenix nie musiałby występować w sequelach, w przeciwieństwie do wcześniejszych ofert Marvel Studios[17]. W lipcu 2018 roku Phoenix podpisał umowę ze studiem[28]. W tym samym miesiącu Zazie Beetz dołączyła do obsady[29]. Frances McDormand odrzuciła propozycję zagrania matki Jokera[30], więc studio rozpoczęło rozmowy z Frances Conroy odnośnie do tej roli[9]. Pod koniec miesiąca obsadzeni zostali Marc Maron[31][10] i Bryan Callen[12]. W następnym miesiącu Robert De Niro rozpoczął negocjacje ze studiem[32]. W sierpniu Alec Baldwin został obsadzony w roli Thomasa Wayne’a, jednak zrezygnował po dwóch dniach z powodu konfliktu z pracami nad innym filmem[33].

We wrześniu do obsady dołączyli De Niro, Shea Whigham, Glenn Fleshler, Bill Camp, Josh Pais i Douglas Hodge[14], natomiast Brett Cullen został obsadzony w miejsce Baldwina[11]. W październiku poinformowano, że Dante Pereira-Olson zagra młodego Bruce’a Wayne’a, a Douglas Hodge jako Alfred Pennyworth[13]. W kwietniu 2019 roku ujawniono, że Brian Tyree Henry zagrał jedną z ról w filmie[15].

Zdjęcia i postprodukcja

edytuj
 
Schody na 167th Street, znane również jako „Schody Jokera”

Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 10 września 2018 roku w Nowym Jorku pod roboczym tytułem Romeo[34][35]. Za zdjęcia odpowiadał Lawrence Sher, który już wcześniej współpracował z reżyserem[14]. Pod koniec miesiąca zdjęcia przeniosły się do New Jersey[35]. Produkcję na planie zakończono 3 grudnia tego samego roku[36]. Scenografem filmu był Mark Friedberg, a za kostiumy odpowiadał Mark Bridges[14].

Za montaż odpowiadał Jeff Groth[14], a za efekty specjalne – Matthew Giampa, Bryan Godwin i Erwin Rivera oraz studia produkcyjne: Scanline VFX i Shade VFX[37].

Muzyka

edytuj

W sierpniu 2018 Hildur Guðnadóttir została zatrudniona do skomponowania muzyki do filmu[38].

Wydanie

edytuj

Światowa premiera Jokera odbyła się 31 sierpnia 2019 podczas 76. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji[39]. 9 września został zaprezentowany podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Toronto[3]. Premiera kinowa w Stanach Zjednoczonych i w Polsce odbyła się 4 października 2019 roku[23][40].

Odbiór

edytuj

Box office

edytuj

Budżet filmu jest szacowany na 55 milionów dolarów. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie film zarobił ponad 335 mln USD. W innych krajach przychody wyniosły około 737 mln, a łączny przychód z biletów ponad 1,07 miliarda dolarów[41].

Krytyka w mediach

edytuj

Reakcja krytyków na film była mocno spolaryzowana. Chwalono grę aktorską Phoeniksa, lecz pozostałe role, a także nastrój i wydźwięk filmu, stały się przedmiotem krytyki w części recenzji. W serwisie Rotten Tomatoes 68% z 577 recenzji jest pozytywne, a średnia ocen wyniosła 7,30/10[42]. Na portalu Metacritic średnia ocen z 60 recenzji wyniosła 59 punktów na 100[43].

Nagrody

edytuj

Joker zdobył liczne nagrody, m.in. Złotego Lwa, podczas 76. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji[44], dwa Złote Globy, trzy nagrody BAFTA oraz dwa Oscary: za najlepszą muzykę filmową i rolę Phoeniksa[45].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Mark Hughes, Review: 'Joker' Is One Of The Best Films Of 2019 [online], Forbes, 31 sierpnia 2019 [dostęp 2023-12-30] (ang.).
  2. ↑ David Ehrlich, ‘Joker’ Review: For Better or Worse, Superhero Movies Will Never Be the Same [online], Indie Wire, 31 sierpnia 2019 [dostęp 2023-12-30] (ang.).
  3. ↑ a b Joker. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Toronto. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  4. ↑ a b c Sam Ashurst, Matt Chapman: Joaquin Phoenix's Joker movie: Trailer, release date, cast and everything you need to know. Digital Spy. [dostęp 2019-04-03]. (ang.).
  5. ↑ Anthony D’Alessandro, Todd Phillips’ ‘Joker: Folie à deux’ Gets Fall 2024 Release Date [online], Deadline, 3 sierpnia 2022 [dostęp 2023-04-03] (ang.).
  6. ↑ Eric Kohn: ‘Joker’: Robert De Niro Addresses the Connection Between His Character and ‘King of Comedy’. Indie Wire. [dostęp 2019-04-03]. (ang.).
  7. ↑ Cooper Hood: Zazie Beetz's Role in Joker Revealed. Screen Rant. [dostęp 2018-08-10]. (ang.).
  8. ↑ a b Adam Chitwood: Exclusive: ‘Joker’ Actor Shea Whigham Reveals Who He Plays, Teases Unique Filming Experience. Collider. [dostęp 2018-10-22]. (ang.).
  9. ↑ a b Umberto Gonzalez, Beatrice Verhoeven: ‘Joker': Frances Conroy in Talks to Play Mom to Joaquin Phoenix’s Joker in ‘Batman’ Spinoff (Exclusive). The Wrap. [dostęp 2018-07-23]. (ang.).
  10. ↑ a b Andrew Trendell: Marc Maron tells us about working on Joaquin Phoenix’s upcoming ‘Joker’ origin movie. NME. [dostęp 2019-03-26]. (ang.).
  11. ↑ a b Adam Chitwood: Brett Cullen Replaces Alec Baldwin as Thomas Wayne in ‘Joker’. Collider. [dostęp 2018-09-17]. (ang.).
  12. ↑ a b c Jenna Andreson: Bryan Callen Cast in 'Joker' Origin Movie. ComicBook.com. [dostęp 2018-07-31]. (ang.).
  13. ↑ a b c Aaron Couch: 'Joker' Finds Its Young Bruce Wayne and Alfred Pennyworth. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-10-23]. (ang.).
  14. ↑ a b c d e f Production is Underway on Warner Bros. Pictures’ “Joker”. businesswire.com. [dostęp 2018-09-18]. (ang.).
  15. ↑ a b Jenna Andreson: First 'Joker' Trailer Debuts at CinemaCon. ComicBook.com. [dostęp 2019-04-03]. (ang.).
  16. ↑ Steve Weintraub: Exclusive: Joaquin Phoenix on His “Unique” Joker Movie and Why It Scares Him. Collider. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).
  17. ↑ a b Padraig Cotter: Joaquin Phoenix Doesn't Regret Passing on MCU Movie Roles. Screen Rant. [dostęp 2018-03-07]. (ang.).
  18. ↑ a b Mike Fleming Jr: The Joker Origin Story On Deck: Todd Phillips, Scott Silver, Martin Scorsese Aboard WB/DC Film. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-08-22]. (ang.).
  19. ↑ a b Kim Masters, Borys Kit: The Joker Movie: Warner Bros. Wants Class, Cachet and Maybe Leonardo DiCaprio. The Hollywood Reporter. [dostęp 2017-09-01]. (ang.).
  20. ↑ Brent Lang: Warner Bros. Taps Walter Hamada to Oversee DC Films Production (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2018-01-04]. (ang.).
  21. ↑ a b Borys Kit: Warner Bros. Shifts DC Strategy Amid Executive Change-Up. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
  22. ↑ Borys Kit: Joaquin Phoenix's Joker Origin Movie a Go at Warner Bros.. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-10]. (ang.).
  23. ↑ a b Cooper Hood: Joker Origin Movie Title & Release Date Officially Revealed. Screen Rant. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
  24. ↑ Anthony D’Alessandro: Todd Phillips’ ‘Joker’ Movie Heading Into Production This Fall With Joaquin Phoenix. Deadline Hollywood. [dostęp 2018-07-10]. (ang.).
  25. ↑ Rachel Yang: See Joaquin Phoenix in Joker Makeup. Variety. [dostęp 2018-09-21]. (ang.).
  26. ↑ Jenna Anderson: 'Joker' Origin Movie Rumored to Be Targeting R-Rating. ComicBook.com. [dostęp 2018-08-09]. (ang.).
  27. ↑ Justin Kroll: Joaquin Phoenix in Talks to Play the Joker in Todd Phillips’ Standalone Movie (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2018-02-08]. (ang.).
  28. ↑ Justin Kroll: Joaquin Phoenix’s ‘Joker’ Movie Gets the Greenlight, Will Shoot in the Fall. Variety. [dostęp 2018-07-10]. (ang.).
  29. ↑ Borys Kit: 'Joker' Movie: 'Deadpool 2' Actress Zazie Beetz in Talks to Join Joaquin Phoenix (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-19]. (ang.).
  30. ↑ Matthew Aguilar: Frances McDormand Turns Down Role in Joker Origin Movie. ComicBook.com. [dostęp 2018-07-20]. (ang.).
  31. ↑ Justin Kroll: Joaquin Phoenix’s Joker Movie Eyes ‘Glow’ Star Marc Maron (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2018-07-31]. (ang.).
  32. ↑ Borys Kit: Robert De Niro in Talks to Join Joaquin Phoenix in Joker Movie (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-23]. (ang.).
  33. ↑ Alex Stedman: Alec Baldwin Drops Out of ‘Joker’ Movie. Variety. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).
  34. ↑ Max Evry: Unexpected First Look at Joaquin Phoenix as The Joker. Coming Soon. [dostęp 2018-09-16]. (ang.).
  35. ↑ a b Terrence T. McDonald: Joker,' Joaquin Phoenix film about Batman nemesis, to film in N.J. locations. NJ.com. [dostęp 2018-09-21]. (ang.).
  36. ↑ Jenna Andreson: Joaquin Phoenix's 'Joker' Wraps Production. ComicBook.com. [dostęp 2018-12-04]. (ang.).
  37. ↑ Vincent Frei: Joker. artofvfx.com. [dostęp 2019-06-02]. (ang.).
  38. ↑ Hildur Gudnadottir to Score Todd Phillips’ ‘Joker’ Origin Movie. Film Music Reporter. [dostęp 2018-08-23]. (ang.).
  39. ↑ Megan Davis: Joaquin Phoenix's Joker film praised as a dark and twisted "masterpiece" by critics as first reactions land. Digital Spy. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  40. ↑ Kamil Dachnij: „Joker” – pojawił się pierwszy zwiastun filmu z ikonicznym wrogiem Batmana. Elle Man. [dostęp 2019-04-03]. (pol.).
  41. ↑ Joker. The Numbers. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  42. ↑ Joker. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  43. ↑ Joker. Metacritic. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  44. ↑ Sydney Bucksbaum: Joker, Roman Polanski win 2 top prizes at Venice Film Festival. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-09-07]. (ang.).
  45. ↑ Hildur Guðnadóttir Wins Best Original Score For 'Joker' at 2020 Oscars [online], Billboard [dostęp 2020-02-10].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joker_(film_2019)&oldid=72675369”