José Luis Munárriz (obraz Goi)
José Luis Munárriz (hiszp. Don José Luis Munárriz) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828). Portret przedstawiający pisarza José Munárriza znajduje się w zbiorach Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda[2][3].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1815 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
85 × 64 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Okoliczności powstania edytuj
José Luis Munárriz był pisarzem, tłumaczem i erudytą. Studiował w Salamance, po czym przeniósł się do Madrytu. W 1796 został honorowym członkiem Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda i sekretarzem Królewskiej Kompanii Filipin. Prawdopodobnie razem z Ignaciem Omulryanem zlecił Goi namalowanie obrazu Rada Kompanii Filipin przedstawiającego zebranie z 30 marca 1815, na którym Munárriz został mianowany dyrektorem kompanii. Możliwe, że z tej okazji zamówił u Goi swój portret[4]. Goya w tym samym roku sportretował Omulryana, wiceprzewodniczącego kompanii i Miguela de Lardizábala, jej przewodniczącego[1].
Opis obrazu edytuj
Munárriz został przedstawiony w półpostaci, siedzący przy stole i lekko obrócony w stronę widza. Na stole leży książka, w której palcem zaznacza stronę, jakby widz zaskoczył go w trakcie lektury. Jest to kompendium wykładów na temat retoryki i literatury pięknej Hugh Blaira (Lectures on Rhetoric and Belles Lettres), które zostało przetłumaczone przez Munárriza, a jego ponowne madryckie wydanie pt. Lecciones sobre la retórica y las bellas letras opublikowano w 1815. Za modelem ułożona jest sterta książek, a na ich grzbietach widnieją nazwiska ważnych poetów, do których Blair nawiązuje w swoim dziele: Horacy, Wirgiliusz, Kwintylian, Camões, Petrarka, Boileau, Cervantes i Addison[4].
Munárriz ma na sobie pozbawiony ozdób czarny kaftan, który nabiera niemal płaskiego i abstrakcyjnego trójkątnego kształtu, zwieńczonego białym kołnierzykiem koszuli i żabotem. Twarz została oddana w sposób realistyczny, a jej wyraz odzwierciedla pewną nieufność wobec widza[4]. Malując twarz, Goya w nowatorski sposób posłużył się szarymi tonami[2]. Podobnie jak w przypadku portretu Omulryana, postać jest nadmiernie wydłużona. Goya starał się poprawić proporcje, o czym świadczą pentimenti wokół głowy modela[4]. Trójkątna kompozycja i wydłużona forma przywodzą na myśl styl El Greca[3]. Ciemna paleta jest u Goi typowa dla portretów burżuazji[4]. Artysta uzyskał wrażenie nasyconych kolorów, korzystając z bardzo zredukowanej palety[5].
Na okładce książki znajduje się inskrypcja: D. Jose Munarriz / P.r Goya 1815, a na grzbiecie: Comp. / DE / BLAIR[4].
Proweniencja edytuj
Obraz należał do portretowanego, który zapisał go Akademii św. Ferdynanda w testamencie z uwagą: „jeżeli taka będzie wola jego żony”. Wdowa po nim, Cristina Vega, przekazała obraz akademii 15 marca 1830[4].
Portret został wybrany do ilustrowanego zbioru najważniejszych dzieł Akademii św. Ferdynanda (Cuadros selectos de la Real Academia de Bellas Artes de San Fernando) wydanego w 1885. W tym celu malarz José María Galván wykonał rycinę na podstawie obrazu[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Xavier Bray (ed.): Goya: Los Retratos. Londres: Turner Libros, 2015, s. 177. ISBN 978-84-1635-484-9.
- ↑ a b c María Ángeles Blanca Piquero López, Mercedes Gonzáles de Amezúa y del Pino: Los Goyas de la Academia. Madrid: Królewska Akademia Sztuk Pięknych św. Ferdynanda, 2016, s. 36–37. ISBN 978-84-96406-41-4.
- ↑ a b Praca zbiorowa: Goya (Catálogo Exposición Ayuntamiento de Zaragoza). Zaragoza: Electa España, 1992, s. 128–129. ISBN 84-88045-37-9.
- ↑ a b c d e f g Don José Luis Munárriz. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2021-05-10]. (hiszp.).
- ↑ Jeannine Baticle: Goya. ABC S.L., 2004, s. 334.
Bibliografia edytuj
- Pierre Gassier, Juliet Wilson Bareau: Vida y obra de Francisco Goya: reproducción de su obra completa, pinturas, dibujos y grabados. Barcelona: Juventud, 1974, s. 226. ISBN 84-261-5682-7.