Jugosłowiańska Armia Ludowa

Siły zbrojne Jugosławii w latach 1945-1992

Jugosłowiańska Armia Ludowa (JAL, serb. i maced. Југословенска народна армија – JHA, serbska łacinka: Jugoslovenska narodna armija – JNA, chorw. i bośń. Jugoslavenska narodna armija – JNA, słoweń. Jugoslovanska ljudska armada – JLA) – siły zbrojne Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.

Emblemat JNA

PochodzenieEdytuj

JNA wywodzi się z komunistycznej jugosłowiańskiej partyzantki. W 1942 roku powstała Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii (Narodno Oslobodilačka Vojska i Partizanski Odredi Jugoslavije – NOVJ). W marcu 1945 partyzantka przekształciła się w Jugosłowiańską Armię (Jugoslovenska Armija) i ostatecznie 22 grudnia 1951 do nazwy armii dodano przymiotnik „Ludowa” (Narodna lub Ljudska). Święto utworzenia JNA było obchodzone co roku, 22 grudnia.

OrganizacjaEdytuj

JNA postrzegano jako czwarte co do wielkości wojsko w Europie. Składała się z wojsk lądowych, sił powietrznych oraz z marynarki wojennej. W strukturze sił zbrojnych wydzielono cztery okręgi wojskowe. Okręgi były odpowiedzialne za takie działania administracyjne, jak: mobilizacja, pobór lub utrzymywanie wojskowych obiektów.

Okręgi wojskowe:

JNA w 1991 liczyła ponad 180 tys. żołnierzy, z czego 100 tys. było rekrutami.

W 1990 nastąpiło przeorganizowanie struktury siłach lądowych. Doprowadziło to do wyeliminowania starej dywizyjnej organizacji piechoty, zastępując ją brygadami, które od tego czasu były największymi jednostkami operacyjnymi. Przekształcono wówczas dziesięć spośród dwunastu dywizji piechoty na 29 pułków: pancernych, zmechanizowanych i górskich brygad piechoty z integralną artylerią i obroną przeciwlotniczą, oraz pułków przeciwpancernych. Jedna brygada lotnictwa została zreorganizowana przed 1990. Posunięcie to zwiększyło sprawność, zwrotność i taktyczną inicjatywę i z założenia pozwalało zmniejszyć niebezpieczeństwo, że zbyt duże oddziały armii będą zniszczone w walce z agresorem. Zmiana ta stworzyła większe możliwości rozwijania umiejętności stosunkowo młodych i utalentowanych oficerów.

RangiEdytuj

Stopnie wojskowe używane w latach 1943–1991.

Korpusy Jugosłowiańska Armia Jugosłowiańskie Lotnictwo Jugosłowiańska Marynarka
Naczelny Dowódca
Maršal Jugoslavije
generałowie
General Jugoslovenske narodne armije
General Armije
Admiral Flote
General-pukovnik General-pukovnik avijacije Admiral
General-potpukovnik General-potpukovnik avijacije Vice Admiral
General-major General-major avijacije Kontra Admiral
oficerowie starsi
Pukovnik Pukovnik avijacije Kapetan Bojnog Broda
Potpukovnik Potpukovnik avijacije Kapetan Fregate
Major Major avijacije Kapetan Korvete
oficerowie młodsi
Kapetan 1. klase Kapetan 1. klase avijacije Poručnik Bojnog Broda
Kapetan Kapetan avijacije Poručnik Fregate
Poručnik Poručnik avijacije Poručnik Korvete
Potporučnik Potporučnik avijacije Potporučnik
podoficerowie starsi
Zastavnik 1. klase Zastavnik 1. klase avijacije Zastavnik 1. klase
Zastavnik Zastavnik avijacje Zastavnik
podoficerowie młodsi
Stariji vodnik 1. klase Stariji vodnik 1. klase avijacije Stariji vodnik 1. klase
Stariji vodnik Stariji vodnik avijacije Stariji vodnik
Vodnik 1. klase Vodnik 1. klase avijacije Vodnik 1. klase
Vodnik Vodnik avijacije Vodnik
szeregowi
Mlađi vodnik Mlađi vodnik avijacije Mlađi vodnik
Desetar Desetar avijacije Desetar
Razvodnik Razvodnik avijacije Razvodnik
Vojnik Pilot Mornar