Juliusz Chrościcki

polski historyk sztuki
(Przekierowano z Juliusz Antoni Chrościcki)

Juliusz Antoni Chrościcki (ur. 13 sierpnia 1942 w Warszawie, zm. 16 stycznia 2024[1][2]) – polski historyk sztuki, specjalista w zakresie europejskiej sztuki nowożytnej, baroku, historii kultury i ikonografii władzy[3], autor licznych publikacji naukowych[4].

Juliusz Antoni Chrościcki
Data i miejsce urodzenia

13 sierpnia 1942
Warszawa

Data śmierci

16 stycznia 2024

Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki powszechnej nowożytnej
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski (1964)

Doktorat

1971
Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

Habilitacja

1981
Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

Profesura

1991

Polska Akademia Nauk
Status

Przewodniczący Komitetu Nauk o Sztuce PAN

Uczelnia wyższa

Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego

Okres zatrudn.

Do 2012

Uczelnia wyższa

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Okres zatrudn.

Od 2012

Prodziekan (1985–1990) i dziekan (1990–1992) Wydziału Historycznego UW
Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Biografia edytuj

Syn Antoniego Chrościckiego[5]. Ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie i studia wyższe w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego (1964, praca magisterska Madonna z Dębego, nagroda Senatu UW)[6][7]. W 1971 roku uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy Castrum Doloris. Z symboliki polskich pogrzebów od XVI do początku XIX wieku (Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, nagroda Stowarzyszenia Historyków Sztuki)[8][7], a w 1981 roku stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów 1587–1668 (Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego)[7]. W 1991 roku otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych[9].

Do 2012 profesor zwyczajny w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Pełnił funkcję prodziekana (1985–1990) i dziekana (1990–1992) Wydziału Historycznego UW[10]. W 2012 roku rozpoczął pracę w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, od stycznia 2014 roku profesor zwyczajny[7].

Przewodniczący Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk[9]. Członek Rady Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie (działającej w latach 2011–2016)[11], rad muzealnych Zamku w Wersalu i Pałacu w Wilanowie[4]. Od 1983 roku członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[5], współtwórca i redaktor naczelny półrocznika „Barok. Historia–Literatura–Sztuka” (od 1994)[3], redaktor „Rocznika Historii Sztuki”, czasopisma „Perspective” (wydawca: Institut national d'histoire de l'art, Paryż) oraz „Kroniki Zamkowej” (biuletyn Zamku Królewskiego w Warszawie)[7]. W latach 1995–1998 dyrektor Centre de la Civilisation Polonaise, Université Paris Sorbonne – Paris IV[5].

W latach 2006–2009 kierował wraz z Gérardem Sabatierem i Markiem Hengererem międzynarodowym programem badawczym Mémoire monarchique et construction de l’Europe. Les stratégies funéraires des dynasties princières du XVIe au XVIIIe siècle zorganizowanym przez Centrum Badawcze Zamku w Wersalu (Centre de recherche du château de Versailles)[12]. W ramach programu zorganizowano sympozja w Krakowie (2007), Madrycie (2008) i WersaluSt.-Denis (2009) oraz wydano książki współredagowane przez Juliusza Antoniego Chrościckiego: Les funérailles princières en Europe, XVIe–XVIIIe siècle: le grand théâtre de la mort, vol. 1, 2012, ISBN 978-2-7351-1426-9; Les funérailles princières en Europe, XVIe–XVIIIe siècle: apothéoses monumentales, vol. 2, 2013, ISBN 978-2-7535-2854-3; Les funérailles princières en Europe, XVIe–XVIIIe siècle: le deuil, la mémoire, la politique, vol. 3, 2015, ISBN 978-2-7535-4075-0[12].

Odznaczony srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007)[13]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[14].

Wybrane publikacje edytuj

Książki edytuj

  • Rafael, Warszawa 1972
  • Kościół Wizytek, Warszawa 1973
  • Pompa funebris: z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974
  • Atlas architektury Warszawy (wraz z Andrzejem Rottermundem), Warszawa 1978–1979
  • Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów 1587–1668, Warszawa 1983
  • Antwerpia, Warszawa 1988

Artykuły naukowe edytuj

  • Barokowa architektura okazjonalna, [w:] Wiek XVII – Kontrreformacja – Barok. Prace z historii kultury, red. J. Pelc, Wrocław 1970, s. 229–254 (Studia staropolskie, t. XXI)
  • Rubens w Polsce, [w:] „Rocznik Historii Sztuki”, XII, 1981, s. 133–219
  • Rembrandt’s „Polish Rider”. Allegory or Portrait? [w:] Ars auro prior. Studia Ioanni Białostocki sexagenario dicata, Warszawa 1981, s. 441–448
  • On Directed Graph Models of Influences in Art Theory, [w:] „Artibus et Historiae”, II, 1981, nr 3, s. 113–130 (współautor V. P. Odinec)
  • Diplomazia e credito bancario. Rubens, Bruegel dei Velluti e i re di Polonia, [w:] Rubens dall’Italia all’Europa. Atti del convegno internazionale di studi (Padova, 24–27 maggio 1990). A cura di C. Limantani-Viridis e F. Bottacin, Vicenza 1992, s. 95–111
  • Ceremonial Space in Early Modern Towns, [w:] Society and Europe. Studies in Social and Cultural History. Poland at the 18th International Congress of Historical Sciences in Montreal, ed. M. Bogucka, Warszawa 1995, s. 43–54. Wersja francuska: Paris 2001, s. 215–241
  • Kamieniarze i mafiosi. Zarobkowa emigracja z Włoch do Europy Środkowej i Wschodniej (XV–XVIII w.), [w:] „Przegląd Humanistyczny”, XL, 1996, nr 1 (334), s. 69–85
  • Een reis de Poolse Kroonprins (1624–1625), [w:] De prinselijke pelgrimstocht. De „Grand Tour” van Prins Ladislas van Polen 1624–1635, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (12 X – 14 XII 1997), Gent 1997, s. 47–59
  • La vie et mort de Ladislas III Jagellon (dit de Varna) d’après les dessins de Jacopo Bellini, [w:] „Quaestiones medii aevi novae”, III, 1998, s. 345–357
  • La reconquête catholique dans l’architecture et la peinture religieuses. La Pologne aux XVIIe et XVIIIe siècles, [w:] „XVIIe siècle”, 50 année, 1998, no 2 (199), s. 129–140
  • O sztuce flamandzkiej w badaniach Jana Białostockiego, [w:] Ars longa. Prace dedykowane pamięci Profesora Jana Białostockiego. Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki (Warszawa, listopad 1998), Warszawa 1999, s. 33–52
  • Le bas polonais du prince Ferdinand 1er. À propos d’une composition de Rubens pour le cycle de la „Vie de Marie de Médicis”, [w:] Florissant. Bijdragen tot de kunstgeschiedenis der Nederlanden (15de – 17de eeuw). Liber Amicorum Carl van de Velde, Brussel 2005, s. 313–334
  • The Recovered Modello of P.P. Rubens „Disembarkation at Marseilles”. The Problem of Control and Censorship in the Cycle „Life of Maria de’ Médici”, [w:] „Artibus et Historiae”, XXVI, 2005, nr 51, s. 221–249
  • French Archival Sources on Cardinal Michał Radziejowski, [w:] Celebration of Baroque. The Artistic Patronage of Primate Michał Stefan Radziejowski (1645–1705), Wilanów Palace Museum, Warszawa 2009, s. 51–65
  • Malarskie i graficzne wizerunki pola elekcyjnego. O propagandowo-symbolicznych przedstawieniach pola elekcyjnego na Woli, [w:] Wolne elekcje królów Polski na warszawskiej Woli 430 lat później. Materiały z sesji popularno-naukowej zorganizowanej 17 IV 2007, wstęp B. Komorowski, Warszawa 2010, s. 27–40, 82–108
  • Georges de La Tour i jego lwowskie arcydzieło znane pod tytułem „Płacenie podatków”, [w:] „Barok. Historia–Literatura–Sztuka”, XVII, 2010, nr 1 (33), s. 123–142

Przypisy edytuj

  1. Zmarł Profesor Juliusz A. Chrościcki. ihs.uw.edu.pl, 16 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-16].
  2. Juliusz Chrościcki. nekrologi.wyborcza.pl, 16 stycznia 2024. [dostęp 2024-04-04].
  3. a b Prof. dr hab. Juliusz Chrościcki. ihs.uw.edu.pl. [dostęp 2021-01-21].
  4. a b c Prof. dr hab. Juliusz Chrościcki. zamek-krolewski.pl. [dostęp 2021-01-21].
  5. a b c Chrościcki Juliusz Antoni, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-01-21].
  6. Spotkania w willi Struvego 1998–2001: wykłady o dziedzictwie kultury. Katarzyna Jagoda Kwiecińska (red.). Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 394. ISBN 83-88372-11-4.
  7. a b c d e Informacje o prof. dr hab. Juliuszu Chrościckim opublikowane w 2015 roku na Facebooku przez Instytut Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. facebook.com, 1 września 2015. [dostęp 2022-01-16].
  8. Mariola Jarczykowa: Książka i literatura w kręgu Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1995, s. 16. ISBN 83-226-0658-3.
  9. a b Prof. dr hab. Juliusz Antoni Chrościcki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2021-01-21].[martwy link]
  10. Juliusz A. Chroscicki. chateauversailles-recherche.fr. [dostęp 2021-01-21]. (fr.).
  11. Rada Powiernicza. zamek-krolewski.pl. [dostęp 2021-01-22].
  12. a b Mémoire monarchique et construction de l’Europe. Les stratégies funéraires des dynasties princières du XVIe au XVIIIe siècle. chateauversailles-recherche.fr. [dostęp 2021-01-27]. (fr.).
  13. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2021-01-21].
  14. Zmarł prof. dr hab. Juliusz Chrościcki, były pracownik Instytutu Historii Sztuki i Kultury UPJPII. Pogrzeb 29 I 2024. upjp2.edu.pl, 16 stycznia 2024. [dostęp 2024-04-04].

Linki zewnętrzne edytuj