Wikipedia

Junon (1935)

francuski okręt podwodny

Junon (Q186) – francuski dwukadłubowy okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z sześciu zbudowanych jednostek typu Minerve. Okręt został zwodowany 15 września 1935 roku w stoczni Chantiers et Ateliers Augustin Normand w Hawrze, a w skład Marine nationale wszedł 20 września 1937 roku. Początkowo pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, a po zawarciu zawieszenia broni między Francją a Niemcami został przejęty przez Brytyjczyków. We wrześniu 1940 roku „Junon” wszedł do służby w marynarce Wolnych Francuzów, uczestnicząc w patrolach na Atlantyku, Morzu Norweskim i Północnym. Okręt przetrwał działania wojenne, a 6 grudnia 1954 roku został sprzedany w celu złomowania.

Junon (Q186)
Ilustracja
„Junon” w Plymouth
Klasa

okręt podwodny

Typ

Minerve

Projekt

T2

Historia
Stocznia

Chantiers et Ateliers Augustin Normand,
Hawr

Położenie stępki

9 czerwca 1932

Wodowanie

15 września 1935

 Marine nationale
Wejście do służby

20 września 1937

Wycofanie ze służby

6 grudnia 1954

Los okrętu

złomowany

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


662 tony
856 t

Długość

68,1 m

Szerokość

5,62 m

Zanurzenie

4,03 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1800 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1230 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


14,5 węzła
9 w.

Zasięg

powierzchnia: 4000 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 85 Mm przy 5 w.

Sensory
hydrofony
Uzbrojenie
1 działo kal. 75 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm (2 x I)
9 torped
Wyrzutnie torpedowe

6 × 550 mm
3 × 400 mm

Załoga

42

Projekt i budowa edytuj

„Junon” zamówiony został w ramach programu rozbudowy floty francuskiej z 1930 roku[1][2]. Oficjalny, sygnowany przez marynarkę projekt (o oznaczeniu T2), stworzony przez inż. Jeana-Jacquesa Roqueberta, stanowił ulepszenie 600-tonowych typów Sirène, Ariane i Circé, uwzględniając też doświadczenia stoczni prywatnych przy budowie okrętów typów Argonaute, Diane i Orion[3][4]. Usunięto większość wad poprzedników: okręty charakteryzowały się wysoką manewrowością i krótkim czasem zanurzenia; poprawiono też warunki bytowe załóg[3]. Na jednostkach powiększono też liczbę wyrzutni torped do dziewięciu, jednak bez możliwości zabierania torped zapasowych[4].

„Junon” zbudowany został w stoczni Augustin Normand w Hawrze[4][5]. Stępkę okrętu położono 9 czerwca 1932 roku[6][a], a zwodowany został 15 września 1935 roku[3][4].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

„Junon” był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[3]. Długość między pionami wynosiła 68,1 metra, szerokość 5,62 metra i zanurzenie 4,03 metra[4][5][b]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 662 tony, a w zanurzeniu 856 ton[3][4][c]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Normand–Vickers o łącznej mocy 1800 KM[3][4]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1230 KM[3][4]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 14,5 węzła na powierzchni i 9 węzłów w zanurzeniu[3][4][d]. Zasięg wynosił 2500 Mm przy prędkości 13 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 10 węzłów) oraz 85 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[3][1][e]. Zbiorniki paliwa mieściły 60 ton oleju napędowego[4][f]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów[5].

Okręt wyposażony był w dziewięć wyrzutni torped: cztery stałe kalibru 550 mm na dziobie, dwie kalibru 550 mm na rufie oraz potrójny zewnętrzny obracalny aparat torpedowy kalibru 400 mm[3][5]. Łącznie okręt przenosił dziewięć torped, w tym sześć kalibru 550 mm i trzy kalibru 400 mm[5]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 75 mm L/35 M1928 oraz dwa pojedyncze wielkokalibrowe karabiny maszynowe Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4]. Jednostka wyposażona też była w hydrofony[5].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 39 podoficerów i marynarzy[1][3][g].

Służba edytuj

„Junon” wszedł do służby w Marine nationale 20 września 1937 roku[6]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q186[5]. W momencie wybuchu II wojny światowej pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 12. dywizjonu 2. Flotylli okrętów podwodnych w Oranie (wraz z siostrzaną „Minerve” oraz „Ondine” i „Orionem”)[7]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kpt. mar. (fr. lieutenant de vaisseau) J.J.E. Garnuchot[7]. 1 września 1939 roku „Junon” wyszedł z Oranu i udał się w rejs do Casablanki[7].

W czerwcu 1940 roku okręt nadal nominalnie znajdował się w składzie 12. dywizjonu, a jego dowódcą był kpt. mar. M.A. Jaume (zastąpił kpt. Garnuchota, który poniósł śmierć nieopodal Dunkierki na pokładzie pomocniczego trałowca „Emile Deschamps”)[8]. „Junon” przebywał w Cherbourgu, gdzie przechodził remont mający trwać do 15 sierpnia[8]. 18 czerwca, wobec zbliżania się wojsk niemieckich do portu w Breście, „Junon” i „Minerve” holowane przez francuskie holowniki „Nessus” i „Zeelew” opuściły bazę, w eskorcie pomocniczych patrolowców „Pessac” i „Sauterne”[1][9]. Okręty podwodne, przejęte przez brytyjskie holowniki „Watercock” i „Queens Cross”, dotarły 20 czerwca w towarzystwie niszczyciela HMS „Broke” (D83) do Plymouth (w końcowej fazie rejsu hol „Junona” przejął niszczyciel HMS „Sturdy” (H28), gdyż na holowniku kończył się zapas węgla)[9][10]. Po podpisaniu zawieszenia broni między Francją a Niemcami, 3 lipca Brytyjczycy przeprowadzili operację Catapult, zajmując siłą wszystkie francuskie okręty znajdujące się w portach brytyjskich (w tym niesprawnego „Junona”)[11][12].

27 lipca 1940 roku „Junon” wszedł do służby w marynarce Wolnych Francuzów[6]. Od 15 grudnia 1941 roku do 2 stycznia 1942 roku okręt patrolował wody Zatoki Biskajskiej nieopodal Brestu, uczestnicząc w blokadzie portu (przebywały w nim m.in. pancerniki „Scharnhorst” i „Gneisenau”)[6][13]. W styczniu 1942 roku „Junon” znajdował się w Falmouth w składzie brytyjskiej 5. Flotylli okrętów podwodnych, a jego dowódcą był kmdr por. (fr. capitaine de frégate) Jean-Marie Querville[14]. 19 października 1942 roku na zachód od Bodø (na pozycji 67°12′N 12°57′E/67,200000 12,950000) okręt zatopił pływający w służbie niemieckiej norweski parowiec „Nordland” (724 BRT)[6][15]. W kolejnych dniach jednostka usiłowała zająć pozycję na przypuszczalnej trasie marszruty pancernika „Tirpitz” i krążownika ciężkiego „Admiral Scheer” z Narwiku do Trondheim, jednak brak paliwa zmusił „Junona” do powrotu do bazy w Lerwick (23 października)[15].

W latach 1943–1944 „Junon” trafił do stoczni na remont połączony z modernizacją, który objął m.in. demontaż dwóch wkm kal. 13,2 mm oraz instalację pojedynczego działka przeciwlotniczego Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV, radaru i sonaru[5]. W 1944 roku dowództwo okrętu sprawował kpt. mar. Étienne Schlumberger[6]. W 1945 roku numer taktyczny jednostki zmieniono na S05[5].

W 1950 roku okręt otrzymał nowy numer taktyczny – S605[5]. Na początku lat 50. z pokładu „Junona” usunięto całość uzbrojenia artyleryjskiego[5]. Jednostka została sprzedana na złom 6 grudnia 1954 roku[4][6]. Była najdłużej służącym okrętem typu Minerve[5].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 84 i Gogin 2020 ↓ podają, że stępkę okrętu położono w styczniu 1932 roku.
  2. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 84 podaje, że zanurzenie wynosiło 3,66 metra.
  3. ↑ Lipiński 1999 ↓, s. 540 podaje wyporność nawodną 597 ton, a podwodną 844 tony, McMurtrie 1937 ↓, s. 208 podaje wyporność 597/809 ton, zaś McMurtrie 1941 ↓, s. 193 – 597/825 ton.
  4. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 84 podaje, że okręt na powierzchni rozwijał prędkość 14,29 węzła, zaś w zanurzeniu 9,3 węzła.
  5. ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 208 i McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podają, że zasięg nawodny wynosił 3000 Mm przy prędkości 10 węzłów, zaś podwodny 78 Mm przy prędkości 5 węzłów.
  6. ↑ Gogin 2020 ↓ podaje, że okręt zabierał 51 ton paliwa.
  7. ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 208 i McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podają, że załoga okrętu liczyła 48 osób.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 84.
  2. ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 208.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l Fontenoy 2007 ↓, s. 192.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 275.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l Gogin 2020 ↓.
  6. ↑ a b c d e f g Helgason 2020 ↓.
  7. ↑ a b c Kindell 1939 ↓.
  8. ↑ a b Kindell 1940a ↓.
  9. ↑ a b Kindell 1940b ↓.
  10. ↑ Perepeczko 2014 ↓, s. 272.
  11. ↑ Kindell 1940c ↓.
  12. ↑ Perepeczko 2014 ↓, s. 294.
  13. ↑ Rohwer 1941 ↓.
  14. ↑ Kindell 1942 ↓.
  15. ↑ a b Rohwer 1942 ↓.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Junon_(1935)&oldid=71727712”