Kępkowiec jasnobrązowy
Kępkowiec jasnobrązowy Lyophyllum decastes (Fr.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kępkowiec jasnobrązowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Lyophyllum decastes (Fr.) Singer Lilloa 22: 165 (1951) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lyophyllum, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus decastes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Lyophyllum[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus aggregatus Schaeff.
- Agaricus decastes Fr.
- Agaricus decastes Fr. var decastes
- Agaricus molybdinus Bull.
- Agaricus subdecastes Cooke & Massee
- Clitocybe aggregata (Schaeff.) Gillet
- Clitocybe aggregata f. reducta J.E. Lange
- Clitocybe decastes (Fr.) P. Kumm.
- Clitocybe molybdina (Bull.) P. Kumm.
- Clitocybe subdecastes (Cooke & Massee)
- Gyrophila aggregata (Schaeff.) Quél.
- Lyophyllum aggregatum (Schaeff.) Kühner
- Tricholoma aggregatum (Schaeff.) Ricken
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako podblaszek gromadny[3].
Morfologia edytuj
Owocniki rzadko wyrastają pojedynczo, zazwyczaj wyrastają w wiązkach. a ich trzony są zrośnięte u podstawy. Czasami wyrastają w szeregach lub tworzą tzw. czarcie kręgi[4].
O średnicy 5–10 cm. Młody jest półkuliście wypukły z nieco podwiniętymi brzegami, dojrzały płaski z ostrymi brzegami i nieco pofalowany. Ma kolor siwy, siwobrązowy do oliwkowobrązowoczarniawego, jest jedwabiście błyszczący i promieniście delikatnie włóknisty[5].
Najpierw białe, potem szarawokremowe, średnio gęste, przy trzonie wycięte z ząbkiem. Są nierównej długości i nieco zbiegające[6].
Długość 7–13 cm, grubość 1–2 cm. Jest nieregularnie cylindryczny, pełny i zazwyczaj zakrzywiony. Czasami jest ekscentryczny. Powierzchnia biaława, jedwabiście błyszcząca (z czasem staje się dołem brązowa), naga lub delikatnie włóknista[5].
Biały, nie zmieniający zabarwienia po przekrojeniu, jędrny, elastyczny. Smak nieznaczny, zapach niewyraźny[6].
Biały. Zarodniki o średnicy 5–7 µm, kuliste, gładkie, bezbarwne[7].
Występowanie i siedlisko edytuj
Podano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[8]. W Polsce jest niezbyt częsty[4].
Rośnie od września do początku grudnia wielkimi kępami na łąkach, w ogrodach, w lasach liściastych, na rumowiskach[6].
Znaczenie edytuj
Saprotrof[3]. Grzyb jadalny, nadaje się do zup i marynowania. Spożywa się tylko kapelusze[6].
Gatunki podobne edytuj
- kępkowiec ciemnoszary (Lyophyllum fumosum). Ma ciemniejszy kapelusz, mączysty zapach i jest bardziej mięsisty[5].
- kępkowiec żeberkowano-żyłkowany (Lyophyllum loricatum). Ma ciemniejszy kapelusz i jest chrząstkowaty[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Marek Snowarski: Grzyby. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-776-4.
- ↑ a b c d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d Aurel Dermek: Grzyby. 1981. ISBN 83-217-2357-8.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].