Kłanino (województwo pomorskie)
Kłanino (kaszb. Kłanino, niem. Klanin, dawniej Klianowo)[4] – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa przy drodze wojewódzkiej nr 213. Przebiegała tędy trasa linii kolejowej Puck – Krokowa (wschodnia odnoga linii na Mierzeję Helską).
| wieś | |
 Pałac w Kłaninie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
380[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-107[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GPU |
| SIMC |
0165103 |
Położenie na mapie gminy Krokowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puckiego  | |
 54°45′49″N 18°14′41″E/54,763611 18,244722[1]
| |
Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego[5].
W Kłaninie znajduje się zabytkowy pałac wraz z cennym zespołem parkowym, a także zabudowania dawnego folwarku. W miejscowości tej mieści się również Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica, istniejący od 1946 r. (dawniej jako Zespół Szkół Rolniczych). Na obrzeżach wsi, przy drodze w kierunku Świecina i Wejherowa znajduje się zabytkowa kapliczka Matki Boskiej Siewnej.
W Kłanine zachował się częściowo układ wsi folwarcznej z pałacem i budynkami mieszkalnymi pracowników folwarku, ale współcześnie główny element zabudowy miejscowości stanowią wielorodzinne bloki z lat 60 i 70. Wzdłuż drogi w kierunku Starzyna dominuje i rozwija się budownictwo jednorodzinne.
W przeciwieństwie do pobliskich wsi, wśród mieszkańców Kłanina znaczny procent stanowi ludność niekaszubska. Jest to związane z napływem nauczycieli i pracowników szkoły z różnych obszarów kraju w latach PRL.
W roku 2006 została oddana do użytku nowoczesna oczyszczalnia ścieków, z której, poza Kłaninem, korzystają pobliskie miejscowości gminy Puck i gminy Krokowa.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Rys historyczny edytuj
Pierwsze wzmianki o Kłaninie pochodzą z 1285 r. – w łacińskim zapisie wspomina się o wsi o nazwie „Clenin” graniczącej ze Starzynem. Wiadomo, że w późniejszym okresie miejscowość i pobliskie ziemie były podzielone pomiędzy kilka rodzin szlacheckich m.in. rody Jackowskich, Łyśniewskich, Ustarbowskich i Kłanickich. Według dokumentów biskupich z roku 1600 w Kłaninie znajdowało się 6 dworów szlacheckich. Zanotowano również, że sąsiadująca ze sobą szlachta nie zawsze współistniała pokojowo – przykładem może być zbrojny napad Bożka Kłanickiego na dwór szlachcica Połchowskiego w roku 1640. W pruskim protokole z okresu Pierwszego Rozbioru Polski (1772 r.) odnotowano istnienie 4 właścicieli Kłanina: von Jackowskiego (4 włóki), von Łyśniewskiego (3 włóki), spadkobierców rodu Kłanickich (3 włóki) i Edwarda Ustarbowskiego. Tenże Ustarbowski, przedstawiciel znanego kaszubskiego rodu był ostatnim polskim właścicielem Kłanina (do 1838 r.). Następnie majątek przeszedł w ręce niemieckiej rodziny Grass (krewni niemieckiego pisarza Güntera Grassa), która przebywała w Kłaninie aż do roku 1945 – również w latach 1918–39, kiedy to Kłanino znajdowało się w granicach II RP[6].
Zespół pałacowo-parkowy edytuj
Pałac w Kłaninie został wybudowany w połowie XVII w., jednak obecny, eklektyczny kształt, zawdzięcza przebudowie z końca XIX w. Prowadzi do niego długa aleja, wysadzana wiekowymi lipami, która kończy się na XIX-wiecznej pałacowej bramie ze stalową, ażurową kratą. Pałac jest murowany z cegły, otynkowany, założony na planie prostokąta z bocznymi skrzydłami, wieżą widokową oraz tarasem na piętrze przy wschodniej elewacji.
Wewnątrz budynku można dostrzec zachowany pierwotny układ pomieszczeń z ogromnym holem. Istotne jest również jego wyposażenie i wystrój w tym wnętrze XVII-wiecznej sieni gdańskiej z charakterystycznymi kręconymi schodami. Pałac nie uległ zniszczeniu w trakcie II wojny światowej.
Zabudowania pałacowe otoczone są zabytkowym parkiem z licznymi rzadkimi okazami: miłorzębem japońskim, klonem japońskim, cisami, czy platanem. Wewnątrz parku znajduje się altana z końca XIX w. Zbudowana jest na bazie konstrukcji szkieletowej, wypełnionej cegłą. Niespełna kilka metrów od niej rośnie okazały ponad 300-letni dąb, który został uznany za pomnik przyrody.
Pałac w Kłaninie jest miejscem akcji filmu "Kamerdyner" w reżyserii Filipa Bajona (zdjęcia kręcono w Łężanach na Warmii)[7].
Zobacz też edytuj
- inne miejscowości o nazwie Kłanino
- Starzyno
- Pałac w Kłaninie
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54417
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 485 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
- ↑ G. B. von Grass, 2010, Wspomnienia, Wydawnictwo Elisir.
- ↑ Ryszarda Wojciechowska, "Kamerdyner". To ma być film do bólu sprawiedliwy [ZDJĘCIA, WIDEO], „Dziennikbaltycki.pl” [dostęp 2018-09-21] (pol.).