Kańćuka
Kanćuka – powłoki okrywające jaźń w śiwaizmie kaszmirskim i tantryzmie indyjskim. Wszystkie są produktem mai, wraz z którą tworzą ciało karanaśarira[1].
Tantryzm edytuj
Tradycyjna lista 36 tattw umieszcza sześć kańćuka jako najsubtelniejsze z grupy tattw nieczystych. Andrzej Wierciński objaśniając je jako ograniczenia i zaciskacze wymienia[2]:
- maja
- kāla – czas
- nijati – przestrzeń czynienia
- radźa – przywiązanie do rzeczy jednostkowych
- widja – wiedza ograniczająca
- kalā – cząstkowość
Śiwaizm kaszmirski edytuj
Swami Lakszman Ji, bardzo znany współczesny nauczyciel śiwaizmu kaszmirskiego, rozróżnia[3] sześć powłok ograniczających kańćuka (satkańćuka):
- nijati
- kāla
- raga
- widja
- kalā
- maja – ograniczona moc indywidualności
Siddhajoga edytuj
W nauczaniu Swamiego Muktanandy występuje pięć kańćuka[4]. Jako powłoki dla jaźni, stanowią równocześnie jej moce (śakti) o jednostkowej (czyli ograniczonej) sile:
- kalāśakti – ograniczona moc działania
- widjaśakti – ograniczona moc wiedzy
- ragaśakti – ograniczona moc przywiążania
- nijatiśakti – ograniczona moc praw naturalnych
- kālaśakti – ograniczona moc czasu
Przypisy edytuj
- ↑ Małgorzata Sacha-Piekło: Tam gdzie pustka staje się światłem. Symbol światła w doktrynie i praktykach siddhajogi. Wyd. 1. Kraków: Zakład wydawniczy >>NOMOS<<, 1999, s. 113, 136. ISBN 83-85527-92-3.
- ↑ Dodatek II. Tattwiczne etapy kreacji. W: Andrzej Wierciński: Magia i religia. Szkice z antropologii religii. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy >>NOMOS<<, 2000, s. 277. ISBN 83-85527-19-2.
- ↑ Swami Lakshman Jee, Kashmir shaivism. The Secret Supreme, s.3 : I.Thirty Six Elements.
- ↑ Świetliste kręgi energii. W: Małgorzata Sacha-Piekło: Tam gdzie pustka staje się światłem. Symbol światła w doktrynie i praktykach siddhajogi. Wyd. 1. Kraków: Zakład wydawniczy >>NOMOS<<, 1999, s. 108–109. ISBN 83-85527-92-3.