Kalinówka (gmina)

dawna gmina wiejska (d. woj. białostockie, Polska; 1919–1954)

Kalinówka (od 1973 Jasionówka) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[2] w woj. białostockim (dzisiejsze woj. podlaskie). Siedzibą gminy była Kalinówka Kościelna[3][4].

Kalinówka
gmina wiejska
1919–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: białostockie
1945–54: białostockie

Powiat

1919–54: białostocki
1954: moniecki

Siedziba

Kalinówka Kościelna

Populacja (1946)
• liczba ludności


9 826

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

37

brak współrzędnych

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę zamieszkiwało 8769 osób, wśród których 7.115 było wyznania rzymskokatolickiego, 315 prawosławnego, 5 ewangelickiego, 1315 mojżeszowego i 9 mahometan. Jednocześnie 7.312 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 168 białoruską, a 1279 żydowską. W gminie było 1435 budynków mieszkalnych[5].

W okresie międzywojennym gmina Kalinówka należała do powiatu białostockiego w woj. białostockim. Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. W dniu 1 lipca 1952 roku gmina była podzielona na 37 gromad: Bagno, Brzozówka, Chobotki, Ciesze, Dudki, Guzy, Jasionóweczka, Jasionówka, Jaskra, Kalinówka Kościelna, Kalinówka Królewska, Kamionka, Kąty, Koleśniki, Konopczyn, Koziniec, Krasne Folwarczne, Krasne Małe, Krasne Stare, Kropiwnica, Krzeczkowo, Krzywa, Łękobudy, Łupichy, Milewskie, Mońki, Ogrodniki, Potoczyzna, Przytulanka, Rusaki, Rutkowskie Małe, Sikory, Słomianka, Starowola, Szpakowo, Waśki, Wójtowce[6].

1 kwietnia 1954 roku dokonano wymiany części obszarów między gminą Kalinówka a gminami Korycin i Obrubniki (dodatniej) oraz między gminą Kalinówka a gminami Korycin i Czarna Wieś (ujemnej). Do gminy Kalinówka przyłączono gromady Czarnystok, Górnystok i Kujbiedy z gminy Korycin w powiecie sokólskim oraz gromady Nowiny Kasjerskie i Nowiny-Zdroje z gminy Obrubniki w powiecie białostockim. Z gminy Kalinówka wyłączono natomiast gromady Krasne Folwarczne, Krasne Małe, Krasne Stare i Brzozówka (bez miejscowości Lacka Buda Kolonia), położone w odległym, specyficznym „ogonie” na wschodzie gminy, włączając je do gminy Korycin, natomiast miejscowość Lacka Buda – w najodległej części „ogona” – włączono do gminy Czarna Wieś w powiecie białostockim. Równocześnie gmina Kalinówka weszła w skład nowo utworzonego powiatu monieckiego[7].

Gmina Kalinówka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[8]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[9], utworzono natomiast gminę Jasionówka o podobnym zasięgu terytorialnym.

Przypisy edytuj

  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. do 28 września 1954 roku
  3. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  5. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 14.
  6. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  7. Dz.U. z 1954 r. nr 6, poz. 15
  8. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  9. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312