Kalman Poznański (ur. w 1785 w Kowalu, zm. 29 kwietnia 1856 w Płocku)[1]polski kupiec pochodzenia żydowskiego, jeden z najbogatszych łódzkich kupców lat 40. XIX w.[2][3], ojciec Izraela Poznańskiego.

Kalman Poznański
Data i miejsce urodzenia

1785
Kowal (miasto)

Data i miejsce śmierci

29 kwietnia 1856
Płock

Zawód, zajęcie

kupiec

Małżeństwo

Małka z d. Lubińska (ok. 1800 – 1856)

Dzieci

Ruchla
Bajla
Mojżesz
Debora
Pinkus
Sender
Izrael
Gite
Aleksander
i inni

Życiorys edytuj

Kalman Poznański urodził się w Kowalu w 1785 roku, był synem lokalnego kramarza[4]. Około 1825 roku zamieszkał z rodziną, parobkiem i służącą w Aleksandrowie Łódzkim, w domu nr 257 w południowej pierzei Targowego Rynku[2]. Początkowo zajmował się kramarstwem, a następnie produkcją tasiemek oraz farbiarstwem. W 1834 roku przeprowadził się do Łodzi[5], gdzie zamieszkali przy ul. Podrzecznej 24[6]. Przy Starym Rynku (okolice skrzyżowania z ul. Drewnowską) prowadził sklep z artykułami korzennymi, bawełną i lnem[5].

W 1840 roku Kalman Poznański oraz kilku innych kupców wybudowało domy na Starym Mieście bez zezwolenia, pomimo tego władze zaaprobowały jego inwestycję. Dom Poznańskiego, dwukondygnacyjna kamienica, była pierwszą w tej części Łodzi. W latach 40. XIX w. jego firma miała 4000 zł rocznego obrotu i była jedną z 5 głównych firm kupieckich w tamtym okresie w Łodzi, obok firm Abrama Mojżesza Prussaka, Dydje Działowskiego, Mojżesza Pilgryma i Dawida Rosenblatta[3].

Kalman Poznański nauczał handlu swojego syna, Izraela Poznańskiego, na którego przepisał większość swojego majątku, wraz ze sklepem[6], i który na niego scedował w 1852 roku. Następnie wyjechał do Płocka, gdzie zmarł w 1856 roku[5]. Pochowany został na nieistniejącym współcześnie, Starym Cmentarzu Żydowskim w Łodzi[7].

Życie prywatne edytuj

Z żoną – Małką z domu Lubińską[4] (1800–1856) miał piętnaścioro dzieci, w tym m.in.:

  • Ruchla (1810–1909) – żona Pinkusa Zajberta, kupca, właściciela domu handlowego,
  • Bajla (ur. 1814) – żona właściciela składu przędzy, Abrahama Jankiela Horończyka z Aleksandrowa Łodzkiego,
  • Mojżesz (ur. 1815) – turecki kupiec,
  • Debora (ur. 1821) – żona lekarza dr Samuela Tugendholda,
  • Pinkus (1824–1855),
  • Sender (1826–1886) – łódzki kupiec, właścicielem tkalni bawełny i lnu przy ul. Wschodniej w Łodzi,
  • Izrael (1833–1900) – łódzki fabrykant,
  • Gite (1838)
  • Aleksander[6].

Kalman Poznański był pierwszym z rodu, który nosił to nazwisko, w okresie jego młodości powszechne było przypisywanie nazwisk Żydom, którzy wcześniej posiadali głównie przydomki lub pseudonimy[6].

Przypisy edytuj

  1. Izrael Poznański [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-05-05].
  2. a b Tomasz Pietras, Co zawdzięcza nam Łódź, czyli początki fortuny Poznańskich [online].
  3. a b W Łodzi – początki firmy [online], Jan K. Kaminski [dostęp 2021-05-05].
  4. a b Roman Frister, Potomkowie Izraela Poznańskiego [online], polityka.pl, 2010 [dostęp 2021-05-05] (pol.).
  5. a b c Poznański Kalman, [w:] A. Kempa, M. Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny, t. 1, Łódź 2001, s. 121.
  6. a b c d Izrael Poznański, jeden z najbogatszych łodzian XIX wieku [online], plus.dzienniklodzki.pl, 28 sierpnia 2017 [dostęp 2021-05-05] (pol.).
  7. J. Szper (red.), Stary cmentarz żydowski w Łodzi. Studium Monograficzne, t. I, Łódź 1938, s. 186.