Kamień księżycowy (minerał)

minerał

Adularowy kamień księżycowy – odmiana ortoklazu. Fazą przeważającą jest adular, a fazą rozproszoną – albit.

Kamień księżycowy
Ilustracja
Ortoklaz, Kamień adularowy
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

Ortoklaz

Skład chemiczny

K[AlSi3O8]

Twardość w skali Mohsa

6 – 6,5

Łupliwość

doskonała

Układ krystalograficzny

jednoskośny

Gęstość

2,56 – 2,62 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

od jasno do ciemnoniebieskiej, niekiedy brunatnawa z niebieskim refleksami

Rysa

biała

pierścień z oszlifowanym kamieniem księżycowym

Kamienie księżycowe reprezentowane są przez kryształy adularu i ortoklazu (zawierające listewkowate wrostki albitu), odznaczające się srebrzysto-perłową lub srebrzysto-niebiesko-perłową poświatą, przypominającą światło księżyca. Ten rodzaj opalescencji nazywany jest niekiedy adularyzacją.

Część kamieni księżycowych charakteryzuje się subtelną, tęczową grą barw lub migotliwością zwaną schillerescencją.

  • Znacznie rzadziej naturę kamieni księżycowych mają też inne skalenie, jak: mikroklin, sanidyn, albit, oligoklaz.
  • Niekiedy mianem kamieni księżycowych określane są niektóre odmiany chalcedonu, wykazujące białą, srebrzystobiałą, bądź niebieskawą poświatę lub migotliwość.

Właściwości

edytuj

Kamienie charakteryzują się specyficznym zjawiskiem świetlnym zwanym adularyzacją, występującym na wygładzonej, okrągławej powierzchni kamienia w postaci niebiesko połyskującego pasemka, które przesuwa się przy poruszaniu kamieniem.

Niebieski połysk występuje, gdy kamień jest bezbarwny i prawie przezroczysty. Okazy takie uważa się za wyjątkowo cenne.

Najlepszej jakości kamienie księżycowe wydobywa się w Sri Lance i Indiach.

Inne miejsca występowania: Madagaskar, Mjanma, Brazylia, Tanzania, USA, Australia, Rosja.

W Polsce są sporadycznie spotykane w okolicach Jeleniej Góry.

Zastosowanie

edytuj

Stosowany w jubilerstwie do zdobienia pierścieni, wisiorków i naszyjników. Stosuje się zawsze szlif kaboszonowy.

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
  • Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.