Kamienica Dzierżyńskich w Rzeszowie
Kamienica Dzierżyńskich – budynek Urząd Spraw Wewnętrznych w Rzeszowie.
 Budynek od strony Pl. Śreniawitów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Plac Śreniawitów 1 |
| Typ budynku |
dom |
| Styl architektoniczny |
historyzm/secesja ? |
| Architekt |
F. Stążkiewicz |
| Kondygnacje |
2 + poddasze + piwnica |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Pierwszy właściciel |
F. Stążkiewicz |
| Kolejni właściciele |
Dzierżyńcy, władze okupacyjne, milicja, Dzierżyńscy, USW, WKP |
Położenie na mapie Rzeszowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
 50°02′01″N 22°00′17″E/50,033611 22,004722
| |
Położenie edytuj
Dom zlokalizowany jest w rzeszowskim Śródmieściu przy Placu Śreniawitów pomiędzy ulicami Kraszewskiego i Unii Lubelskiej.
Charakterystyka edytuj
Około 1904 roku parcelę na wprost zamku nabył rzeszowski asesor Jan Dzierżyński wraz z żoną Zofią Izabelą. Na budowę domu zaciągnęli oni kredyt, który spłacali aż do 1922 roku. W trakcie II wojny światowej ze względu na całkowitą przebudowę Zamkowej (1940) zmieniła się również architektura domu. Zostały częściowo odsłonięte fundamenty (widoczne obecnie pod piaskowcem na poziomie chodnika), a do głównego wejścia dobudowane zostały schody. Rok później właściciele zmuszeni zostali do opuszczenia domu. W latach 50. XX wieku Dzierżyńscy odzyskali dom, jednak jego stałym użytkownikiem wciąż pozostawała milicja. Mieściło się tam wówczas kasyno. W 1988 roku Urząd Spraw Wewnętrznych odkupił budynek. Jego następnym "lokatorem" jest policja. W latach 90. XX wieku przeprowadzony został szereg napraw i wzmocnień (wymieniane były okna, drzwi, wzmacniało się fundamenty). W 2008 roku zmieniono dach. Obecnie w budynku mieści się laboratorium kryminalistyczne KWP.
Budynek jest prosty w formie. Jego cechą charakterystyczną cechą jest "wieża" dołączona do prostokątnego korpusu od strony północnej. Elewacje można podzielić na 2 części. Tuż przy ziemi widoczny jest rząd ciosów piaskowca z małymi, zakratowanymi oknami do piwnicy. Parter pokryty jest czerwoną cegłą, natomiast 1 piętro na gładką białą elewację. Dookoła okien poprowadzone są listwy z prostokątnymi zębami. Najbardziej zdobnym elementem jest pusty kartusz herbowy, opleciony ornamentem roślinnym nad głównym wejściem.
Galeria edytuj
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- Skarby podkrapackie nr 6 (7) 2007 listopad – grudzień ISSN 1898-6579 (str. 32-33)