Kamienica Karola Hiellego i Karola Dittricha w Łodzi

kamienica w Łodzi

Kamienica Karola Hiellego i Karola Dittrichakamienica znajdująca się w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 6. Kamienica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa łódzkiego 29 września 2015 z numerem A/258[1] oraz do Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Łodzi z numerem 921[2].

Kamienica Karola Hiellego i Karola Dittricha
Symbol zabytku nr rej. A/258 z 29.09.2015
Ilustracja
Kamienica w 2017 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. Piotrkowska 6

Architekt

Hilary Majewski

Inwestor

Karol Hielle i Karol Dittrich

Ukończenie budowy

1882

Pierwszy właściciel

Karol Hielle i Karol Dittrich

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Karola Hiellego i Karola Dittricha”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Karola Hiellego i Karola Dittricha”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Karola Hiellego i Karola Dittricha”
Ziemia51°46′32,09″N 19°27′18,78″E/51,775581 19,455217

Historia edytuj

 
Kamienica na fotografii Bronisława Wilkoszewskiego, 1896

W latach 30. XIX[3], pod numerem hipotecznym 58[4], w budynku znajdującym się na miejscu współczesnej kamienicy mieścił się jeden z pierwszych szynków przy ulicy Piotrkowskiej, a w połowie tego samego wieku jeden z pierwszych sklepów[3]. W 1849 na froncie nieruchomości znajdował się drewniany dom[4]. 1 kwietnia 1867, za 17 tysięcy rubli srebrem, spółka „Hielle i Dittrich”[4], należąca do Karola Teodora Hielle (1822–1871) oraz Karola Augusta Dittricha (1819–1886)[5], kupiła od Emmy Czernko[4] posesję (od 1850 nr hip. 249[5]) z domem piętrowym i oficynami[4][6].

W 1882, na zlecenie Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich Hielle i Dittrich, wybudowano na działce komfortowo, jak na XIX wiek, wyposażoną kamienicę – miała ona w poszczególnych mieszkaniach toalety i łazienki z wannami[5]. Mieszkania były przeznaczone na wynajem[7] – w 1893 roczne wynajęcie trzypokojowego mieszkania na 3. piętrze kosztowało 550 rubli (co stanowiło ponad dwukrotność rocznych zarobków robotnika)[5]. Projekt architektoniczny kamienicy z 1881[8] wykonał Ignacy Markiewicz[4], a sygnowany jest przez architekta Hilarego Majewskiego[6][8].

Na parterze kamienicy istniał skład fabryczny Zakładów Żyrardowskich[5][7], w którym sprzedawano pełny asortyment tkanin i materiałów oraz wyrobów, w tym „gotową bieliznę damską i męską”. Pomieszczenia kamienicy były wykorzystywane m.in. na skład czapek L. Szerma oraz główny skład wyrobów Warszawskiej Dystylarni Parowej K. Sznajdera[5].

Od 1908 nieruchomość miała nowego właściciela, kupca – Abrama Dawida Eisnera[6][5], którego skład przędzy funkcjonował przy ul. Dzielnej 22 (obecna ul. Narutowicza 24)[5]. W latach 20. XX w. na posesji uruchomiono mechaniczną fabryczkę nici „Rohrman i Lajzerowicz”. W 1922 Eisner połowę posesji sprzedał dziewięciu osobom, które były współwłaścicielami do wybuchu II wojny światowej. W 1928 pozostała część posesji należąca do Eisnera została sprzedana małżeństwu Josefa Hersza i Blimy Szpiro ze Zgierza. Ponieważ mieszkańcami kamienicy byli m.in. Żydzi, to w podwórku posesji, na wysokości trzeciego piętra, zbudowana została drewniana kuczka – pomieszczenie, w którym pobożni Żydzi koczowali przez kilka dni z okazji święta Sukkot. Kuczkę rozebrano w 1939 po wkroczeniu Niemców do Łodzi[6].

Czterokondygnacyjna kamienica Hillego i Dittricha od frontu ma trzy balkony na pierwszym piętrze z ażurowymi, metalowymi balustradami. Środek fasady zaakcentowany jest dwoma pilastrami w wielkim porządku z głowicami jońskimi, okna pomiędzy nimi ujęte są w dwie półkolumny oraz zwieńczone trójkątnym frontonem na pierwszym piętrze i prostym odcinkiem belkowania na drugim[6].

Przypisy edytuj

  1. Wykazów obiektów zabytkowych figurujących w wojewódzkiej ewidencji zabytków na dzień 25-11-2015. WUOZ w Łodzi, 2015-11-15. [dostęp 2017-12-31].
  2. Wykaz kart adresowych gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi. Załącznik do zarządzenia Nr 7257/VII/17 Prezydenta Miasta Łodzi z dn. 20 listopada 2017 r.. uml.lodz.pl, 2017-11-20. s. 36. [dostęp 2017-12-30].
  3. a b Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
  4. a b c d e f Piotrkowska 6. piotrkowska-nr.pl. [dostęp 2019-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  5. a b c d e f g h Piotrkowska 6. piotrkowska-nr.pl. [dostęp 2017-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  6. a b c d e Wiesław Pierzchała: Nowy zabytek w Łodzi: kamienica Karolów. dzienniklodzki.pl, 2015-07-05. [dostęp 2017-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  7. a b Wacław Kamiński: ul. Piotrkowska 6. miastograf.pl. [dostęp 2017-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  8. a b Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 192, ISBN 978-83-939822-4-0.