Kamienica Zieleniewskich w Krakowie

Kamienica Zieleniewskich – zabytkowa kamienica, zlokalizowana na rogu ulic: św. Krzyża i św. Marka na krakowskim Starym Mieście.

Kamienica Zieleniewskich
Symbol zabytku nr rej. A-1122 z dnia 17.04.2003
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. św. Krzyża 16
ul. św. Marka 31a

Ukończenie budowy

1889

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Ziemia50°03′45,83″N 19°56′33,85″E/50,062731 19,942736

Historia edytuj

Najstarsza zabudowa działki powstała około 1300. W średniowieczu i czasach nowożytnych mieściła się na niej mieszczańska słodownia. Około 1748 zakład zakupił archiprezbiter Kościoła Mariackiego, będący właścicielem słodowni na sąsiedniej działce przy ulicy św. Marka. W 1851 budynek przebudowano na potrzeby Fabryki Narzędzi Gospodarczo-Rolniczych i Machin Przemysłowych Ludwika Zieleniewskiego, wzniesiono też skrzydło od strony ulicy św. Krzyża, mieszczące kuźnię. W 1886 fabryka została doszczętnie strawiona przez pożar, po czym zdecydowano o przeniesieniu produkcji na ulicę Krowoderską, zaś na jej miejscu postanowiono wznieść kamienicę czynszową[1].

Kamienica Zieleniewskich została wybudowana w 1889. Nazwisko jej projektanta pozostaje nieznane[1].

17 kwietnia 2003 budynek został wpisany do rejestru zabytków[2]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[3].

Architektura edytuj

 
Zachowana oficyna pofabryczna, mieszcząca dawniej kuźnię

Kamienica ma trzy kondygnacje. Elewacje frontowe utrzymane są w stylu eklektycznym. Każda z nich posiada siedem osi. Parter oddzielony jest od pierwszego piętra gzymsem. Elewacja pięter wykonana została z czerwonej cegły, kontrastującej z kamiennymi detalami. Budynek wieńczy gzyms koronujący[1].

Od południa, wzdłuż pierzei ulicy św. Krzyża do budynku przylega oficyna boczna, mieszcząca dawniej kuźnię zakładu Zieleniewskich. Jest to jedyny zachowany element dawnej zabudowy fabrycznej[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000, s. 734.
  2. Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
  3. Gminna ewidencja zabytków Krakowa