Kamienica Zieleniewskich w Krakowie
Kamienica Zieleniewskich – zabytkowa kamienica, zlokalizowana na rogu ulic: św. Krzyża i św. Marka na krakowskim Starym Mieście.
nr rej. A-1122 z dnia 17.04.2003 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. św. Krzyża 16 |
Ukończenie budowy |
1889 |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie Krakowa | |
50°03′45,83″N 19°56′33,85″E/50,062731 19,942736 |
Historia edytuj
Najstarsza zabudowa działki powstała około 1300. W średniowieczu i czasach nowożytnych mieściła się na niej mieszczańska słodownia. Około 1748 zakład zakupił archiprezbiter Kościoła Mariackiego, będący właścicielem słodowni na sąsiedniej działce przy ulicy św. Marka. W 1851 budynek przebudowano na potrzeby Fabryki Narzędzi Gospodarczo-Rolniczych i Machin Przemysłowych Ludwika Zieleniewskiego, wzniesiono też skrzydło od strony ulicy św. Krzyża, mieszczące kuźnię. W 1886 fabryka została doszczętnie strawiona przez pożar, po czym zdecydowano o przeniesieniu produkcji na ulicę Krowoderską, zaś na jej miejscu postanowiono wznieść kamienicę czynszową[1].
Kamienica Zieleniewskich została wybudowana w 1889. Nazwisko jej projektanta pozostaje nieznane[1].
17 kwietnia 2003 budynek został wpisany do rejestru zabytków[2]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[3].
Architektura edytuj
Kamienica ma trzy kondygnacje. Elewacje frontowe utrzymane są w stylu eklektycznym. Każda z nich posiada siedem osi. Parter oddzielony jest od pierwszego piętra gzymsem. Elewacja pięter wykonana została z czerwonej cegły, kontrastującej z kamiennymi detalami. Budynek wieńczy gzyms koronujący[1].
Od południa, wzdłuż pierzei ulicy św. Krzyża do budynku przylega oficyna boczna, mieszcząca dawniej kuźnię zakładu Zieleniewskich. Jest to jedyny zachowany element dawnej zabudowy fabrycznej[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000, s. 734.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa