Wikipedia

Kamienica pod Gutenbergiem w Łodzi

kamienica w Łodzi

Kamienica pod Gutenbergiem – zabytkowa kamienica znajdująca się w Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 86, należąca pierwotnie do Jana Petersilgego[2].

Kamienica pod Gutenbergiem
Symbol zabytku nr rej. A/71 z 20.01.1971[1]
Ilustracja
Kamienica pod Gutenbergiem (2017)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

Piotrkowska 86

Styl architektoniczny

eklektyzm

Architekt

Kazimierz Pomian-Sokołowski i Franciszek Chełmiński

Ukończenie budowy

1896

Pierwszy właściciel

Jan Petersilge

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica pod Gutenbergiem”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica pod Gutenbergiem”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica pod Gutenbergiem”
Ziemia51°46′00,4″N 19°27′25,3″E/51,766778 19,457028
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

15 grudnia 1893 parcelę wraz z istniejącymi na niej dotychczas budynkami odkupił Jan Petersilge i przystąpił do budowy frontowej kamienicy.

Kamienica została zbudowana w 1896 r.[3] według projektu architektów – Kazimierza Pomian-Sokołowskiego i Franciszka Chełmińskiego.

W budynku tym przed I wojną światową mieściły się lokal Kompanii Singer, elegancka restauracja „Louvre”, klinika oraz szkoła dentystyczna, a także redakcja najstarszej łódzkiej gazety „Lodzer Zeitung” (od 1897 r.[3]). W styczniu 1915 r. redakcję zamknęły niemieckie władze okupacyjne[4]. Zastąpiono ją drukowaną przy ul. Piotrkowskiej 85 gazetą „Deutsche Lodzer Zeitung”, która ukazywała się do 1918 r. Natomiast w tym samym budynku od 30 grudnia 1915 r. działała redakcja „Godziny Polskiej”, ze względu na proniemieckie sympatie nazywanej „Gadziną Polską”[5]. W okresie międzywojennym znajdowała się tutaj siedziba Stronnictwa Narodowego. W czasie bitwy nad Bzurą w kamienicy ulokowano sztab 8 Armii niemieckiej[6]. W latach 1972–1973 w piwnicy Klub Związku Polskich Artystów Plastyków działała Galeria Adres[7].

Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/71 z 20.01.1971[1].

Architektura edytuj

Budynek ma eklektyczną elewację – łączy elementy neogotyku, neorenesansu, baroku i secesji. Jest bogato ornamentowana (liście, kwiaty, amorki, maszkarony, wieńce). W fasadzie dominującym jest środkowy wykusz ze szczytem ozdobionym wolutami. W części środkowej, w niszy, umieszczony został posąg Jana Gutenberga, pomiędzy oknami zaś znajdują się medaliony z portretami wynalazców drukarskich[3].

Kamienicę tę w latach 70. XX w. w konkursie Dziennika Łódzkiego uznano za najpiękniejszą łódzką kamienicę, jednak z biegiem lat niszczała, również na skutek nieudolnie prowadzonych prac remontowych[8]. W 2011 ukończono generalny remont elewacji kamienicy, przywracając jej pierwotny blask. Podczas prowadzonych prac konserwatorskich odkryto namalowane na frontonie girlandy z dyniami, słonecznikami, winogronami i innymi owocami oraz kwiatami. Podczas remontu przywrócono również inne elementy, takie jak metalowe smoki i rośliny, a także balustrady z kutego żelaza[8][9].

Galeria edytuj

  •  
    Kamienica Petersilge przed 1939]]
  •  
    Brama kamienicy[10]
  •  
    Widok z roku 2010
  •  
    Jeden z czterech smoków[11]
  •  
    Jeden z czterech smoków[12]
  •  
    Posąg Gutenberga
  •  
    Detal – herb
  •  
    Zbliżenie na centralną część fasady
  •  
    Ornament roślinny po lewej stronie fasady
  •  
    Ujęcie fasady wykonane z bramy naprzeciw
  •  
    Detal – balkon po lewej stronie fasady
  •  
    Okna frontowe kamienicy[13]
  •  
    Okno na klatce schodowej[14]
  •  
    Tablica pamięci SN
  •  
    Tablica pamięci Klubu ZPAP galerię „adres”
  •  
    Podświetlenie podczas Light Move Festival 2012

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-02-07].
  2. ↑ Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
  3. ↑ a b c Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 196, ISBN 978-83-939822-4-0.
  4. ↑ Bonisławski 2014 ↓, s. 79.
  5. ↑ Bonisławski 2014 ↓, s. 80.
  6. ↑ Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2009, s. 402. ISBN 978-83-240-1214-5.
  7. ↑ Ewa Partum; Dokumentacja Galerii Adres. [w:] Filmoteka Muzeum [on-line]. artmuseum.pl. [dostęp 2017-02-09].
  8. ↑ a b Wiesław Pierzchała: Łódź: girlandy na kamienicy Pod Gutenbergiem. Dziennik Łódzki, 2011-03-20. [dostęp 2011-11-27]. (pol.).
  9. ↑ Aleksandra Hac: Najpiękniejszy dom przy Pietrynie jeszcze okazalszy. Gazeta.pl Łódź, 2011-04-20. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  10. ↑ Brama w latach 60. XX w., fot. Ignacy Płażewski
  11. ↑ Skomów zamontowanych na fasadzie kamienicy po remoncie w 2011 r.
  12. ↑ Smoków zamontowanych na fasadzie kamienicy po remoncie w 2011 r.
  13. ↑ W odbiciu widoczna kamienica przy ul. Piotrkowskiej 83
  14. ↑ Okno widoczne od strony podwórza kamienicy

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_pod_Gutenbergiem_w_Łodzi&oldid=73542846”