Kamienica przy ulicy Młyńskiej 2 w Katowicach

budynek w Katowicach

Kamienica przy ulicy Młyńskiej 2 w Katowicach – narożna kamienica mieszkalno-handlowo-biurowa, położona w narożniku ulic Młyńskiej 2 i Pocztowej 5 w Katowicach, na terenie dzielnicy Śródmieście. Powstała ona na przełomie XIX i XX wieku w stylu neobarokowym prawdopodobnie według projektu Louisa Damego. Wpisana do gminnej ewidencji zabytków. Pomieszczenia kamienicy w znacznej części są zajmowane przez wydziały Urzędu Miasta Katowice.

Kamienica przy ulicy Młyńskiej 2
Ilustracja
Kamienica od strony katowickiego Rynku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Młyńska 2 /
ul. Pocztowa 5,
40-098 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowo-biurowa

Styl architektoniczny

neobarok

Architekt

Louis Dame

Kondygnacje

5+1

Ukończenie budowy

1898[1][2] lub 1900–1901[3]

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Młyńskiej 2”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Młyńskiej 2”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Młyńskiej 2”
Ziemia50°15′31,15″N 19°01′15,03″E/50,258653 19,020842

Historia edytuj

 
Kamienica od strony północnej w okresie przedwojennym

Zanim powstała obecna kamienica, w jej miejscu stał jednopiętrowy budynek hotelu Kotzura o nazwie Hotel zum Prinz der Pruessen[4] oraz dwukondygnacyjny, neorenensansowy dom[2]. Obecna zaś kamienica została wzniesiona w 1898 roku[2][1] bądź w latach 1900–1901[4][3], a za projekt odpowiedzialny był prawdopodobnie Louis Dame[5][2]. Budynek ten na początku XX wieku stał się częstym motywem pocztówek z Katowic[6].

W budynku ulokowano placówkę Miejskiej Komunalnej Kasy Oszczędnościowej, której prezesem w okresie międzywojennym był prezydent Katowic Adam Kocur. W okresie międzywojnia budynek mieścił również Biuro Adresowe i Biuro Meldunkowe Magistratu[7], a także część placówek miejskich, w tym m.in.: Urząd Statystyczny, Urząd Stanu Cywilnego, Biura Mieszkaniowe, Turystyczne i Prasowe oraz Policję Miejską[8]. W okresie Polski Ludowej na parterze kamienicy działał oddział banku PKO[7].

W 1999 roku w kamienicy pod adresem Młyńska 2 mieściła się księgarnia muzyczna, I oddział Katowice PKO Banku Państwowego oraz Wydział Geodezji Urzędu Miejskiego w Katowicach[9], natomiast pod adresem Pocztowa 5: Zarząd Wojewódzki Związku Sybiraków, Zarząd Okręgowy Związku Inwalidów Wojennych RP, oddział miejski w Katowicach Polskiego Związku Emerytów i Rencistów i Inwalidów oraz sklep z tkaninami jedwabnymi[10]. W marcu 2002 roku rozstrzygnięto konkurs na hejnał miasta Katowice, który jest do dziś odgrywany z wieży kamienicy[11].

Charakterystyka edytuj

 
Fragment szczytu naroża kamienicy z widocznymi dwoma kolumnami w formie postaci kobiecych, a pomiędzy nimi u góry inskrypcja z datami 1900–1901 oraz zegar

Kamienica znajduje się na terenie katowickiej dzielnicy Śródmieście. Ma ona dwa adresy: ulica Młyńska 2 i ulica Pocztowa 5. Jest to kamienica mieszkalno-handlowo-biurowa z 1898 roku[2][1] bądź z lat 1900–1901[4]. Wybudowana została w stylu neobarokowym, a zaprojektował ją architekt Louis Dame[5]. Powstała ona z czerwonej cegły na planie trójkąta[12]. W ściętym narożniku mieści się wejście na dziedziniec wewnętrzny[6]. Powierzchnia zabudowy kamienicy wynosi 676 m². Ma ona 5 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[13]. Kamienica jest przykryta dwuspadowym dachem z lukarnami[6].

Elewacja kamienicy ma bogate detale, w szczególności w narożu[14]. Narożnik zwieńczony jest kopułą nawiązującą do rozwiązań barokowych. Po bokach zegara widnieją szczyty z oknami zwieńczone sterczynami. Naroże tworzy lekko wysunięty wykusz z trzema balkonami, ujętymi na poziomie drugiej i trzeciej kondygnacji dwiema kolumnami[14] w wielkim porządku. Na poziomie czwartej kondygnacji widoczne są rzeźby kobiet umieszczone na kolumnach. Całość zamyka szczyt z kartuszem z inskrypcją zawierającą daty 1900–1901[5].

W skrajnych osiach obydwu elewacji zastosowano pozorne ryzality z ozdobnymi szczytami zwieńczonymi sterczyną[14]. Elewacja od strony ulicy Młyńskiej ma łącznie trzy pozorne ryzality, natomiast od strony ulicy Pocztowej dwa (w pierwszej i ostatniej osi)[6]. W czwartej osi elewacji od strony ulicy Pocztowej znajdują się balkony z tralkowymi balustradami. Dodatkowo obydwie elewacje ozdabiają pilastry w wielkim porządku. Okna ujęte są w ozdobne obramienia, na poziomie drugiej kondygnacji zwieńczone naczółkami. Dekoracje wokół okien trzeciej i czwartej kondygnacji są nieco skromniejsze[14].

W budynku zachowała się oryginalna klatka schodowa w jego wschodniej części, stalowe dwubiegowe schody z tralkową drewnianą balustradą oraz ceramiczne posadzki[6].

Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków – kartę opracowało Biuro Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Katowice w grudniu 2012 roku[3]. W systemie REGON pod koniec sierpnia 2021 roku pod adresem ul. Młyńska 2 i ul. Pocztowa 5 zarejestrowane były po dwa podmioty gospodarcze[15], w tym oddział Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej pod adresem ul. Pocztowa 5[16]. Ponadto działa tu część wydziałów Urzędu Miasta Katowice[7].

Z wieży kamienicy codziennie o godzinie 12:00[12] odgrywany jest hejnał miasta Katowice[11].

Przypisy edytuj

  1. a b c Abramski 2000 ↓, s. 83.
  2. a b c d e Klajmon 1997 ↓, s. 92.
  3. a b c Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  4. a b c Szmatloch 2016-08-25 ↓.
  5. a b c Bulsa 2018 ↓, s. 157.
  6. a b c d e Śląskie Kamienice: Katowickie perełki 2. slaskiekamienice.pl, 2021-06-25. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  7. a b c Bulsa 2018 ↓, s. 158.
  8. Abramski 2000 ↓, s. 84.
  9. Abramski 2000 ↓, s. 87.
  10. Abramski 2000 ↓, s. 81.
  11. a b Urząd Miasta Katowice: Symbole miasta. katowice.eu. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  12. a b Centrum Informacji Turystycznej: SPACEREM PO ŚRÓDMIEŚCIU. katowice.eu. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  13. Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Gminna Ewidencja Zabytów. emapa.katowice.eu. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  14. a b c d Polska Niezwykła: Kamienica mieszczańska, narożna przy ul. Pocztowej nr 5 z Młyńską nr 2. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  15. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  16. Związek Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej: Katowice. ziwrp.pl. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).

Bibliografia edytuj