Wikipedia

Kamigamo-jinja

Chram shinto - Kioto

Kamigamo-jinja (jap. 上賀茂神社, formalnie: 賀茂別雷神社 Kamo-wake-ikazuchi-jinja) – chram shintō w Kioto, w Japonii, usytuowany w dzielnicy Sakyō-ku na wschodnim brzegu rzeki Kamo. Jest jednym z dwóch najważniejszych chramów shintō w Kioto. Jego zwyczajowa nazwa Kamigamo-jinja oznacza „Górny Chram Kamo”. Drugim jest Shimogamo-jinja – „Dolny Chram Kamo”.

Kamigamo-jinja
上賀茂神社
Ilustracja
Kamigamo-jinja brama Rōmon
Państwo

 Japonia

Miejscowość

Kioto

Data budowy

około 678

Położenie na mapie Kioto
Mapa konturowa Kioto, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamigamo-jinja”
Położenie na mapie Japonii
Mapa konturowa Japonii, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamigamo-jinja”
Położenie na mapie prefektury Kioto
Mapa konturowa prefektury Kioto, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kamigamo-jinja”
Ziemia35°03′37″N 135°45′10″E/35,060278 135,752778
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Tatesuna

Najbardziej charakterystycznymi obiektami w chramie są dwa starannie uformowane stożkowe kopce z drobnego żwiru (piasku) usypane przed pawilonem Hosodono. Nazywają się one tatesuna (także: tatezuna, morizuna) i na temat ich powstania istnieje wiele legend i różniących się teorii sięgających w głęboką starożytność. Biały kolor ma znaczenie oczyszczenia, a ustawienie w parze ma symbolizować pierwiastki: żeński i męski (陰陽 jap. in-yō; chiń. yīnyáng)[1]. Mówi się też, że reprezentują boską górę Kō-yama, na którą zstąpił z niebios bóg (kami) gromów Kamo-wake-ikazuchi (Raijin)[2]. Na czubkach stożków umieszczone są „wiecznie zielone drzewa” rosnące na szczycie góry, przedstawione w postaci igieł sosnowych. Trudno jest zauważyć, że na stożku po lewej są trzy igły (pierwiastek żeński), a na tym po prawej – dwie (pierwiastek męski). Ma to także symbolizować nadzieję na pojawienie się kami, poprzez łączenie liczb nieparzystych (żeńskich) i parzystych (męskich) według drogi in-yō[3][4][5][6].

Wiele pawilonów kompleksu zostało uznanych za Skarby Narodowe Japonii, a sanktuarium jako całość jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO od grudnia 1994 jako część zespołu zabytkowego dawnego Kioto, Uji i Ōtsu[7][8].

Historia chramu edytuj

Według legend założyciel rodu Kamo kami Kamotaketsunomi-no-mikoto zstąpił z niebios na ziemię na terenie góry Mikage na wschód od Kioto. Według wierzeń shintō, przekształcił się w trójnożne bóstwo Słońca Yatagarasu i był przewodnikiem pierwszego cesarza Japonii Jimmu. Osiadł we wschodniej części Kioto w miejscu, gdzie istnieje chram Shimogamo. Jego córka Tamayorihime-no-mikoto pewnego dnia brała kąpiel w pobliskiej rzece Kamo. Spostrzegła płynącą rzeką strzałę, którą wyłowiła i położyła na brzegu rzeki. Na jej oczach strzała zamieniła się w pięknego boga, którego poślubiła i wkrótce zaszła w ciążę. Jej syn przeobraził się w boga piorunów Wakeikazuchi, który jest czczony w świątyni Kamigamo[9]. Kamotaketsunomi-no-mikoto i jego córka Tamayorihime-no-mikoto są bóstwami strażniczymi, czczonymi w chramie Shimogamo[9].

W czasie panowania cesarza Tenmu (675–686) wzniesiono pierwsze budynki. Za datę jej powstania przyjmuje się rok 678[10].

Najważniejsze obiekty chramu edytuj

Na teren kompleksu wchodzi się przez Ichi no Torii, która oddziela sacrum od profanum, następnie sandō (droga do świątyni pozwalająca odwiedzającym na wyciszenie i skierowanie swych myśli ku bogom) prowadzi do Ni no Torii, która jest wejściem do głównej części chramu. Z lewej strony znajduje się pawilon Hosodono, słynny z powodu dwóch żwirowych stożków, która mają oczyszczającą moc[10], a z prawej strony służący do przygotowania i oczyszczenia się wiernych, biorących udział w uroczystościach w głównych pawilonach, budynek zwany Tsuchinoya. Po przejściu przez mostek nad strumieniem znajduje się brama Rōmon, a bezpośrednio za nią, otwierana tylko na Nowy Rok brama Chūmon[11]. Za nią z prawej strony znajduje się główny pawilon sanktuarium – Honden. Obecny pawilon pochodzi z 1863 roku i został postawiony przez cesarza Kōmei w klasycznym stylu z okresu Heian. Jest jednym z najbardziej reprezentatywnych przykładów stylu nagare-zukuri i jest wpisany, obok innych 33 obiektów chramu, na japońską listę zabytków (National Treasure (jap. 国宝 kokuhō)). Z Honden sąsiaduje jego dokładna replika nazywana Gonden[8]. Jest to zapasowy pawilon, który ma służyć jako miejsce zamieszkania kami w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia głównego pawilonu[10].

Najważniejszymi budowlami chramu są dwa pawilony: wschodni i zachodni. Zachodni poświęcony jest Kamotaketsunumi-no-mikoto, a wschodni Tamayorihime-no-mikoto. Ich główne wejścia skierowane są na południe zgodnie z tradycją, która narodziła się w okresie Heian. Oba są zbudowane również w stylu nagare-zukuri[12]. Zostały odbudowane w 1863 roku[9]. W ich sąsiedztwie znajduje się siedem mini-chramów koto-sha (kapliczek) poświęconych Ōkuninushi-no-mikoto, bogu dawcy zdobyczy cywilizacji, Panu Wielkiej Ziemi (Japonii). Każda z nich poświęcona jest innemu imieniu boga Ōkuninushi[13].

Pochodzący z 1628 roku budynek Maidono[14] gościł wszystkich odwiedzających chram cesarzy. Maidono (inaczej Kagura-den) służy jako miejsce, gdzie odbywają się rytualne tańce w hołdzie bogom w wykonaniu miko, w czasie świąt i festiwali[9]. Najsłynniejszym jest odbywający się co roku Aoi Matsuri (jap. 葵祭 Festiwal Malw)[9][15]. Wzorując się na wcześniejszym zwyczaju praktykowanym w chramie Ise Jingū, cesarz Saga ofiarował jedną ze swych córek jako saiō (wysokiej rangi kapłankę chramu). Służyła ona jako najważniejsza kapłanka w Shimogamo-jinja i Kamigamo-jinja. Obecnie rolę saiō pełni wybierana każdego roku inna, niezamężna kobieta, która przed główną paradą musi przejść rytuały oczyszczenia[16].

Przypisy edytuj

  1. ↑ 日中辞典. Tokyo, Beijing: Shogakukan, 2001, s. 144. ISBN 4-09-515651-1.
  2. ↑ Basic Terms of Shinto. Tokyo: Kokugakuin University, Institute for Japanese Culture and Classics, 1985, s. 46.
  3. ↑ Japan-Wireless: Kamo Shrines Two of Kyoto’s most important shrines. Japan Visitor Your Tourist and Resident Guide to Japan, 2019. [dostęp 2019-06-20]. (ang.).
  4. ↑ Chris Rowthorn i inni: Japan. Santa Barbara, California: Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2015, s. 299. ISBN 978-1-74321-674-3. (ang.).
  5. ↑ 神代の松葉にちなむ夏の立砂. NIKKEI 日経BP, 2012. [dostęp 2020-02-07]. (jap.).
  6. ↑ 参拝・御祈祷のご案内. Kamigamo-jinja. [dostęp 2020-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-09)]. (jap.).
  7. ↑ Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities). WWW.UNESCO.ORG. [dostęp 2019-05-02]. (ang.).
  8. ↑ a b Advisory Body Evaluation (ICOMOS): Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities). WWW.UNESCO.ORG, 1994. [dostęp 2019-05-29]. (ang.).
  9. ↑ a b c d e Shimogamo-jinja: English. [dostęp 2019-06-04]. (ang.).
  10. ↑ a b c Kamigamo-jinja: English. [dostęp 2019-07-20]. (ang.).
  11. ↑ Mary Neighbour Parent: chūmon　(中門). Japanese Architecture and Art Net Users System, Tokio, 2001. [dostęp 2019-08-04]. (ang.).
  12. ↑ Mary Neighbour Parent: nagare-zukuri　(流造). Japanese Architecture and Art Net Users System, Tokio, 2001. [dostęp 2019-07-06]. (ang.).
  13. ↑ ROHM Co., Ltd: Main Hall and Kotosha (affiliated shrine). [dostęp 2019-07-07]. (ang.).
  14. ↑ Mary Neighbour Parent: maidono　(舞殿). Japanese Architecture and Art Net Users System, Tokio, 2001. [dostęp 2019-07-06]. (ang.).
  15. ↑ Japan-Wireless: Kamo Shrines. Japan Visitor Your Tourist and Resident Guide to Japan, 2020. [dostęp 2020-02-02]. (ang.).
  16. ↑ Japan National Tourism Organization: Festivals & Events, Aoi Festival 葵祭. JW Web Magazine. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Chris Rowthorn i inni: Japan. Santa Barbara, California: Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2015, s. 292–293. ISBN 978-1-74321-674-3. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamigamo-jinja&oldid=66655020”