Kandlewo
Kandlewo (pol. hist. Kędlewo) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie wschowskim, w gminie Wschowa.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
310[2] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
67-400[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FWS |
| SIMC |
0377851 |
Położenie na mapie gminy Wschowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wschowskiego  | |
 51°45′14″N 16°16′22″E/51,753889 16,272778[1]
| |
Historia edytuj
Miejscowość pierwotnie związana była z Dolnym Śląskiem oraz Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona została po raz pierwszy w 1307 w łacińskim dokumencie pod nazwą Canidlow et iterum Canidlow, 1446 Candalow, 1531 Candlewo, 1535 Kandlyewo, 1566 Tandel, 1570 Kendlewo, Kęndliewo, 1944 Kandlau[4].
Wieś początkowo odnotowana jako własność książęca co potwierdza łaciński dokument z 1307, w którym książę wielkopolski i głogowski Henryk Wierny nadał w ramach uposażenia założonemu przez siebie klasztorowi klarysek w Głogowie m.in. obie wsie Kandlewo (łac. Canidlow et iterum Canidlow)[4].
Wieś w części należała również do lokalnej szlachty wielkopolskiej. Została wielokrotnie odnotowana w archiwalnych dokumentach sądowych w sprawach karnych, cywilnych i majątkowych. W 1446 burgrabią kościański Dziersław Leszczyński był w sporze sądowym ze starostą wschowskim Janem Kotwiczem o to, że ten usunął go siłą z dzierżawy wsi Konradowo i Kandlewo., przez co Dziersław poniósł szkodę wysokości 200 grzywien. Kiedy Dziersław chciał sprawować sądy ławnicze do Kandlewa wraz ze swymi ludźmi przybył Jan. W 1570 Kasper Nostycz dziedzic w Drzewcach pozwał braci Szczepana, Stanisława, Bartłomieja, Andrzeja i Wacława Wilkowskich, dziedziców części w Jędrzychowicach, Kowalewie i Kandlewie o sumę 800 złotych węgierskich posagu Małgorzaty Taderówny żony zmarłego Jana Kotwicza Jędrzychowskiego, którą zapisał jej na częściach tych dóbr[4].
Miejscowość odnotowały historyczne regesty podatkowe. W 1531 odbył się pobór we wsi z 17 łanów po wiardunku, a także z 2 wiatraków po 6 groszy, z karczmy 6 groszy oraz od jednego łana opuszczonego. W 1535 pobór od dwóch kół młyńskich, 18 łanów oraz karczmy. W 1563 pobór z 18 łanów, 4 komorników, 3 wiatraków, 11 rzemieślników, karczmy. W 1566 pobór z 18 łanów po 20 groszy, 5 zagrodników z rolami po 4 grosze, 5 zagrodników bez roli po 2 grosze, 3 komorników po 4 grosze, 5 rzemieślników po 2 grosze, 3 wiatraki po 10 groszy. W 1570 miał miejsce pobór od 18 łanów, 3 wiatraków, 5 zagrodników z rolami, 5 bez ról, 7 rzemieślników, karczmy. W 1581 odnotowany został pobór z 18 łanów, 9 prętów, 7 zagrodników z rolami, 8 zagrodników bez roli, 9 rzemieślników, 5 komorników bez bydła oraz od dwóch wiatraków[4].
Wieś duchowna, własność Klasztoru Klarysek w Głogowie pod koniec XVI wieku leżała w ziemi wschowskiej województwa poznańskiego. W 1570 wieś leżała w powiecie wschowskim w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[4][5].
W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kandlewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.
25 czerwca 2009 roku sołectwo zamieszkiwało 313 mieszkańców[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 50009
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 426 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e Jurek 1991 ↓, s. 162-163.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 248.
- ↑ Sołectwa, Sołtysi i Rady Sołeckie. wschowa.pl, 2009-06-25. [dostęp 2009-08-12].
Bibliografia edytuj
- Tomasz Jurek: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. II (I – Ł), zeszyt 2, hasło „Kędlewo”. Wrocław: Ossolineum, 1991, s. 162-163.
Linki zewnętrzne edytuj
- Kandlewo jako Kędlewo w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
- Kandlewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 54.