Wikipedia

Kanianka macierzankowa

Kanianka macierzankowa (Cuscuta epithymum L.) – gatunek rośliny pasożytniczej z rodziny powojowatych (Convolvulaceae).

Kanianka macierzankowa
Ilustracja
Kwitnąca kanianka macierzankowa na pędach roślin
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

powojowate

Rodzaj

kanianka

Gatunek

kanianka macierzankowa

Nazwa systematyczna
Cuscuta epithymum (L.) L.
Syst. veg. ed. 13:140. 1774 (Fl. monspel. 1756, nom. inval.)[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiatostan i pęd kanianki macierzankowej owinięty wokół łodygi żywiciela

Występowanie edytuj

Zasięg geograficzny obejmuje Europę, północną Afrykę, zachodnią i środkową Azję[3]. W Polsce gatunek w południowo-wschodniej części kraju na niżu jest pospolity, na pozostałym obszarze rzadki.

Roślina introdukowana do flory Ameryki Północnej, gdzie uznana jest za szkodliwy chwast[4].

Morfologia edytuj

Łodyga
Pnąca, nitkowata z licznymi ssawkami, rozgałęziona, różowawa. Osiąga długość do 1 m[5].
Liście
Silnie zredukowane do małych, niezielonych łusek[5].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, drobne, zebrane w luźne, mniej więcej kuliste pęczki. Są siedzące, lub wyrastają na bardzo krótkich szypułkach. W jednym pęczku jest więcej niż 3 kwiaty. Korona ma długość 4-5 mm, zaostrzone ząbki, barwę białawą lub różowawą i rurkę o tej samej długości co ząbki, lub nieco tylko dłuższą. Początkowo jest walcowata, potem rozdęta, a jej gardziel jest zamknięta łuseczkami. Łuseczki są niepodzielone i pochylone ku sobie, te znajdujące się wprost poniżej nasady pręcików są ząbkowane. Pręciki wystają z korony. Szyjka słupka z dwiema nitkowatymi szyjkami wybitnie dłuższymi od zalążni[5].
Owoce
Kilkunasienna, kulistawa torebka otwierająca się wieczkiem[5].
Korzenie
Zamierają wkrótce po wykiełkowaniu rośliny[6].
Gatunki podobne
Najbardziej podobna jest pasożytująca na lucernie i koniczynie kanianka koniczynowa (Cuscuta trifolii). Jest rzadsza, większa i silniejsza. Ma większe kwiaty o krótszych szyjkach, wyrastające na krótkich szypułkach[5].

Biologia i ekologia edytuj

Roślina pasożytnicza, bezzieleniowa. Pasożytuje na licznych gatunkach roślin[5]. Jest pasożytem całkowitym, obligatoryjnym. Owija się dookoła rośliny żywicielskiej, z której czerpie wodę i substancje organiczne za pomocą ssawek wyrastających z łodygi. Ssawki wrastają do wiązek przewodzących rośliny żywicielskiej[6]. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty zapylane przez błonkówki lub samopylne[7].

Jest rośliną trującą[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ a b Taxon: Cuscuta epithymum (L.) L.. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-04-29]. (ang.).
  4. ↑ Federal noxious weed list. [w:] Plant Protection and Quarantine. 2006 [on-line]. USDA Animal and Plant Health Inspection Service, 24 maja 2006. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. ↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy (red.) Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  7. ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanianka_macierzankowa&oldid=69352568”