Kaplica św. Jana Chrzciciela w Jerzmanowicach
Kaplica św. Jana Chrzciciela w Jerzmanowicach – zabytkowy rzymskokatolicki kościół filialny, znajdujący się w Jerzmanowicach, w gminie Jerzmanowice-Przeginia, w powiecie krakowskim.
 A-646 z dnia 24.12.1955[1].
| |||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
32-048 Jerzmanowice 234 | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |||||||||||||
 50°13′03″N 19°45′25″E/50,217500 19,756944
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Barokowa kaplica z 1688 roku, została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.
Historia edytuj
Fundatorem kaplicy i szpitala dla ubogich był mieszczanin krakowski Jan Sroczyński (ok. 1614–1696)[2], pasamonik, wiertelnik[3], senior ławników sądu wyższego prawa magdeburskiego.
Świątynia konsekrowana 4 lipca 1688 roku przez biskupa Mikołaja Oborskiego. Budynek szpitalny był zasiedlony w 1686 roku przez pierwszych pensjonariuszy, jednak działalność rozpoczął w grudniu 1696, wkrótce po śmierci fundatora, wywodzącego się z chłopskiej rodziny z Jerzmanowic[4]. Przy południowej ścianie kaplicy znajdują się groby poległych w walkach podczas I wojny światowej. W 1999 roku rozpoczęto w czynie społecznym kapitalny remont kaplicy, oraz przeprowadzono konserwacje dwóch ołtarzy przez naukowców i studentów krakowskich uczelni[5][6]. Od roku 2012 trwają prace renowacyjne dzięki dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przy współpracy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków z Krakowa[7].
Architektura edytuj
Budynek, barokowy, orientowany, murowany, jednonawowy, nakryty dwuprzęsłowym sklepieniem kolebkowym z lunetami, zamknięty półkolistą apsydą ołtarzową[4][8]. Dach kryty gontem. Fasada dwukondygnacyjna, podobna[7] stylowo do frontowej ściany kościoła św. Krzyża na Kleparzu, zaprojektowanego przez Jana Solariego[2] a restaurowanego przez Jana Sroczyńskiego. W XVIII w. dobudowano kruchtę po zachodniej stronie i zakrystię od południa[7]. We wnętrzu znajduje się manierystyczny ołtarz z 1. połowy XVII wieku[4][6].
Kaplica jest najstarszym budynkiem murowanym w Gminie Jerzmanowice-Przeginia[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b iPSB ↓.
- ↑ sjp.pwn.pl ↓.
- ↑ a b c Krasnowolski 2013 ↓, s. 63.
- ↑ muratorplus 2007 ↓.
- ↑ a b Strona parafii ↓.
- ↑ a b c d Strona gminy ↓.
- ↑ Kornecki 2013 ↓, s. 79.
Bibliografia edytuj
- Marian Kornecki: Sztuka Sakralna. Kraków: Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, 2013.
- Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
- Strona parafii. parjerzmanowice.iap.pl. [dostęp 2017-05-17].
- Internetowy Polski Słownik Biograficzny. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-05-17].
- Słownik Języka Polskiego. sjp.pwn.pl. [dostęp 2017-05-17].
- Internetowy Polski Słownik Biograficzny. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-05-17].
- Studenci i naukowcy ratują zabytek. muratorplus.pl. [dostęp 2017-05-17].
- Warto zobaczyć. jerzmanowice-przeginia.pl. [dostęp 2017-05-17].