Kareem Abdul-Jabbar

amerykański koszykarz

Kareem Abdul-Jabbar (ur. 16 kwietnia 1947 w Nowym Jorku jako Ferdinand Lewis Alcindor Jr.) – amerykański koszykarz, grający na pozycji środkowego, trener koszykarski, członek Koszykarskiej Galerii Sław. Po zdobyciu trzech tytułów mistrzowskich w college'u, został wybrany z pierwszym numerem w drafcie NBA 1969 przez Milwaukee Bucks. W drugim sezonie na zawodowych parkietach zdobył pierwszy pierścień mistrzowski. W 1975 przeszedł do Los Angeles Lakers, gdzie zdobył pięć tytułów mistrzowskich. W przeciągu swej długiej kariery aż dziesięciokrotnie wystąpił w finałach NBA.

Kareem Abdul-Jabbar
Ilustracja
Kareem Abdul-Jabbar (2014)
#33
środkowy
Pseudonim

Lew, Cap, Murdock, Big Fella

Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1947
Nowy Jork

Wzrost

218 cm

Masa ciała

121 kg

Kariera
Aktywność

1969–1989

Szkoła średnia

Power Memorial w Nowym Jorku

College

UCLA (1966–1969)

Draft

1969, numer: 1
Milwaukee Bucks

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone)
Strona internetowa

Zajął drugie miejsce (za Michaelem Jordanem) w plebiscycie ESPN na największych koszykarzy w historii NBA[1]. Ta sama stacja na swojej stronie internetowej uznała go za najlepszego środkowego w historii ligi[2]. W 1996 został wyróżniony jako członek grona 50 najlepszych koszykarzy w historii NBA.

Życiorys

edytuj

Ferdinand Lewis Alcindor Jr. urodził się w Nowym Jorku. Przed zmianą nazwiska był znany jako Lew Alcindor. Studiował na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, gdzie z drużyną akademicką zdobył 3-krotnie mistrzostwo (1967–1969). W sprzeciwie wobec niesprawiedliwego traktowania Afroamerykanów w Stanach Zjednoczonych zbojkotował nominację do reprezentacji USA na Letnie Igrzyska Olimpijskie 1968 w Meksyku. Podczas studiów przeszedł na islam. Uczył się sztuk walki u Bruce'a Lee, z którym kilka lat później wystąpił w filmie Gra śmierci[3].

Po ukończeniu studiów, mimo oferty ze strony Harlem Globetrotters, zdecydował się zgłosić do draftu NBA 1969, w którym został wybrany z pierwszym numerem przez Milwaukee Bucks. W pierwszym sezonie wywalczył nagrodę najlepszego debiutanta roku. W sezonie 1970/71 otrzymał nagrodę najbardziej wartościowego zawodnika sezonu zasadniczego. W 1971 zdobył swój pierwszy tytuł mistrzowski, pokonując w finale Baltimore Bullets 4:0. Dzień po wywalczeniu tytułu zmienił imię i nazwisko na Kareem Abdul-Jabbar, podkreślając tym samym swoje przywiązanie do Islamu. W 1972 i 1974 ponownie wywalczył statuetki MVP[4].

Podczas rozgrywek 1972/1973 zajął drugie miejsce w głosowaniu na MVP sezonu[5].

W 1975 został oddany do Los Angeles Lakers. Występował tam obok takich zawodników, jak Magic Johnson i James Worthy. W pierwszym sezonie w barwach Jeziorowców wywalczył czwartą w swojej karierze statuetkę MVP. Zebrał wówczas 1111 zbiórek defensywnych, co do dziś pozostaje rekordem ligi[6]. Pomimo świetnej formy Abdul-Jabbara Lakers nie udało się awansować do fazy play-off. W sezonie 1976/77 został drugi raz z rzędu wybrany najlepszym zawodnikiem w lidze, a Lakers odpadli w finałach konferencji, przegrywając 0-4 z Portland Trail Blazers. W serii przeciwko Blazers notował średnio 30,3 punktu i 16 zbiórek na mecz. Rok później, Lakers odpadli w pierwszej rundzie po porażce 1-2 z Seattle SuperSonics, a Abdul-Jabbar został wybrany do drugiego składu All-NBA Team. W kolejnym sezonie powtórzył to osiągnięcie, a Lakers ponownie musieli uznać wyższość Supersonics w półfinałach konferencji[7].

Przybycie wybranego z pierwszym numerem draftu 1979 Magica Johnsona pomogło Jeziorowcom wrócić na szczyt. W sezonie 1979/80 Lakers awansowali do finału ligi, w którym mierzyli się z Philadelphia 76ers. W trzeciej kwarcie meczu nr 5 Abdul-Jabbar skręcił kostkę. Pomimo bólu pozostał na parkiecie, przyczyniając się w dużym stopniu do zwycięstwa, które wysunęło Lakers na prowadzenie 3-2 w serii. Abdul-Jabbar nie poleciał na wyjazdowy mecz nr 6 w Filadelfii, a na pozycji środkowego zastąpił go Johnson[8]. Lakers wygrali to spotkanie 123-107, dzięki czemu wywalczyli pierwszy tytuł od ośmiu lat.

Mimo że nie dominował już tak na parkiecie jak w latach 70., Abdul-Jabbar nadal pozostawał jednym z najlepszych zawodników w lidze. W 1980 zdobył szóstą, a zarazem ostatnią, statuetkę MVP. W latach najwyżej świetności Lakers wywalczył jeszcze cztery tytuły mistrzowskie: w 1982, 1985, 1987 i 1988. W 1984 pobił rekord Wilta Chamberlaina pod względem ilości zdobytych punktów w karierze. Jego dorobek 38387 punktów pozostał najlepszym wynikiem w historii ligi do 7 lutego 2023, gdy pobił go LeBron James[9][10].

Po finałach 1989, przegranych 0-4 z Detroit Pistons, w wieku 42 lat postanowił zakończyć karierę. Na tamten moment był zawodnikiem z największą ilością rozegranych spotkań w historii; rekord ten został pobity przez Roberta Parisha. Był również pierwszym graczem w NBA, który rozegrał 20 sezonów. Jego numer 33 został zastrzeżony przez Los Angeles Lakers i Milwaukee Bucks. W 2012 roku przed halą Los Angeles Lakers stanął jego pomnik[11]. Jego imieniem została nazwana nagroda dla najlepszego akademickiego koszykarza grającego na pozycji środkowego.

Słynął ze świetnej gry pod koszem; jego specjalnością był „podniebny hak”, którym potrafił operować znajdując się nawet kilka metrów od kosza. To zagranie było szczególnie trudne do obrony, ponieważ zawodnicy musieli się strzec pod popełnieniem błędu nielegalnego dotknięcia piłki znajdującej się w locie opadającym do kosza. Był jednym z najlepszych obrońców w lidze, nominowany jedenastokrotnie do pierwszego lub drugiego składu defensywnego NBA. Od połowy lat 70. nosił charakterystyczne gogle chroniące oczy podczas gry[12][13].

Jest jednym z ponad 40 zawodników w historii, którzy zdobyli zarówno mistrzostwo NCAA, jak i NBA w trakcie swojej kariery sportowej[14]. Jego dominacja w rozgrywkach NCAA była tak widoczna, że władze związku zakazywały wykonywania wsadów przez kolejne dziesięć lat.

Został uznany za jedną z największych gwiazd koszykówki ulicznej w historii przez kilka wydawnictw oraz portali internetowych[15][16].

Aktywność pozasportowa

edytuj

Wystąpił w epizodycznych rolach w wielu filmach fabularnych i serialach, m.in.: Gra śmierci, Czy leci z nami pilot?, Zapomnij o Paryżu, Mannix, Opowieści z ciemnej strony, Bajer z Bel-Air, Pełna chata, Wszyscy kochają Raymonda, Przereklamowani, Hoży doktorzy, Faceci z dzieciakami, Teoria wielkiego podrywu[17].

Jest również autorem kilkunastu książek.

Osiągnięcia

edytuj
Rekordy NBA
  • Najwięcej:
    • nagród MVP sezonu zasadniczego (6) w historii ligi
    • zbiórek w obronie (29), podczas jednego spotkania NBA - Los Angeles Lakers vs. Detroit Pistons - 14.12.1975
    • zbiórek w obronie (1111), uzyskanych podczas jednego sezonu (1975/1976)
    • celnych rzutów z gry (15837) w karierze
    • oddanych rzutów z gry (28307) w karierze
    • spotkań (1509) w historii ligi z dorobkiem co najmniej 10 punktów
    • sezonów (4) jako lider ligi w blokach (wspólnie z Markiem Eatonem i Marcusem Camby)
    • minut rozegranych w karierze (57446)
    • fauli w karierze (4657)
  • Największa liczba (15) wyborów do składów najlepszych zawodników NBA (wspólnie z Timem Duncanem i Kobe Bryantem)
  • Najstarszy zawodnik:
    • (39 lat i 35 dni), który został zaliczony do I składu NBA (sezon 1985/1986)
    • (41 lat i 331 dni) w historii, który zdobył co najmniej 20 punktów w meczu (21) – Los Angeles Lakers vs. Houston Rockets
  • Pierwszy zawodnik (i jeden z pięciu w historii), który został liderem ligi w zbiórkach i blokach, podczas tego samego sezonu (1975/1976)
  • Wybrany do Koszykarskiej Galerii Sław (Naismith Memorial Basketball Hall Of Fame – 1995)[48]
  • Według magazynu „Sports Illustrated” uznany został „Sportowcem roku” (Sportsman of the Year, 1985)
  • W rankingu amerykańskiego czasopisma „SLAM Magazine” Abdul-Jabbar sklasyfikowany został na 7. miejscu wśród najlepszych 75 koszykarzy (2003)

Trenerskie

edytuj

Statystyki w NBA

edytuj
Legenda
M Mecze S5 Pierwsza piątka MPG Minuty na mecz
FG% Celność rzutów z pola 3P% Celność rzutów „za 3” FT% Celność rzutów wolnych
RPG Zbiórki na mecz APG Asysty na mecz SPG Przechwyty na mecz
BPG Bloki na mecz PPG Punkty na mecz

Na podstawie Basketball-Reference.com (ang.)

Sezon regularny

edytuj
Sezon Drużyna M S5 MPG FG% 3P% FT% RPG APG SPG BPG PPG
1969/70 Milwaukee 82 43,1 51,8% 65,3% 14,5 4,1 28,8
1970/71 Milwaukee 82 40,1 57,7% 69,0% 16,0 3,3 31,7
1971/72 Milwaukee 81 44,2 57,4% 68,9% 16,6 4,6 34,8
1972/73 Milwaukee 76 42,8 55,4% 71,3% 16,1 5,0 30,2
1973/74 Milwaukee 81 43,8 53,9% 70,2% 14,5 4,8 1,4 3,5 27,0
1974/75 Milwaukee 65 42,3 51,3% 76,3% 14,0 4,1 1,0 3,3 30,0
1975/76 L.A. Lakers 82 41,2 52,9% 70,3% 16,9 5,0 1,5 4,1 27,7
1976/77 L.A. Lakers 82 36,8 57,9% 70,1% 13,3 3,9 1,2 3,2 26,2
1977/78 L.A. Lakers 62 36,5 55,0% 78,3% 12,9 4,3 1,7 3,0 25,8
1978/79 L.A. Lakers 80 39,5 57,7% 73,6% 12,8 5,4 1,0 4,0 23,8
1979/80 L.A. Lakers 82 38,3 60,4% 0,0% 76,5% 10,8 4,5 1,0 3,4 24,8
1980/81 L.A. Lakers 80 37,2 57,4% 0,0% 76,6% 10,3 3,4 0,7 2,9 26,2
1981/82 L.A. Lakers 76 76 35,2 57,9% 0,0% 70,6% 8,7 3,0 0,8 2,7 23,9
1982/83 L.A. Lakers 79 79 32,3 58,8% 0,0% 74,9% 7,5 2,5 0,8 2,2 21,8
1983/84 L.A. Lakers 80 80 32,8 57,8% 0,0% 72,3% 7,3 2,6 0,7 1,8 21,5
1984/85 L.A. Lakers 79 79 33,3 59,9% 0,0% 73,2% 7,9 3,2 0,8 2,1 22,0
1985/86 L.A. Lakers 79 79 33,3 56,4% 0,0% 76,5% 6,1 3,5 0,8 1,6 23,4
1986/87 L.A. Lakers 78 78 31,3 56,4% 33,3% 71,4% 6,7 2,6 0,6 1,2 17,5
1987/88 L.A. Lakers 80 80 28,9 53,2% 0,0% 76,2% 6,0 1,7 0,6 1,2 14,6
1988/89 L.A. Lakers 74 74 22,9 47,5% 0,0% 73,9% 4,5 1,0 0,5 1,1 10,1
Razem 1560 625 36,8 55,9% 5,6% 72,1% 11,2 3,6 0,9 2,6 24,6

Play-offy

edytuj
Sezon Drużyna M S5 MPG FG% 3P% FT% RPG APG SPG BPG PPG
1970 Milwaukee 10 43,5 56,7% 73,3% 16,8 4,1 35,2
1971 Milwaukee 14 41,2 51,5% 67,3% 17,0 2,5 26,6
1972 Milwaukee 11 46,4 43,7% 70,4% 18,2 5,1 28,7
1973 Milwaukee 6 46,0 42,8% 54,3% 16,2 2,8 22,8
1974 Milwaukee 16 47,4 55,7% 73,6% 15,8 4,9 1,3 2,4 32,2
1977 L.A. Lakers 11 42,5 60,7% 72,5% 17,7 4,1 1,7 3,5 34,6
1978 L.A. Lakers 3 44,7 52,1% 55,6% 13,7 3,7 0,7 4,0 27,0
1979 L.A. Lakers 8 45,9 57,9% 83,9% 12,6 4,8 1,0 4,1 28,5
1980 L.A. Lakers 15 41,2 57,2% 79,0% 12,1 3,1 1,1 3,9 31,9
1981 L.A. Lakers 3 44,7 46,2% 71,4% 16,7 4,0 1,0 2,7 26,7
1982 L.A. Lakers 14 35,2 52,0% 63,2% 8,5 3,6 1,0 3,2 20,4
1983 L.A. Lakers 15 39,2 56,8% 0,0% 75,5% 7,7 2,8 1,1 3,7 27,1
1984 L.A. Lakers 21 36,5 55,5% 75,0% 8,2 3,8 1,1 2,1 23,9
1985 L.A. Lakers 19 19 32,1 56,0% 77,7% 8,1 4,0 1,2 1,9 21,9
1986 L.A. Lakers 14 14 34,9 55,7% 78,7% 5,9 3,5 1,1 1,7 25,9
1987 L.A. Lakers 18 18 31,1 53,0% 0,0% 79,5% 6,8 2,0 0,4 1,9 19,2
1988 L.A. Lakers 24 24 29,9 46,4% 0,0% 78,9% 5,5 1,5 0,6 1,5 14,1
1989 L.A. Lakers 15 15 23,4 46,3% 72,1% 3,9 1,3 0,3 0,7 11,1
Razem 237 90 37,3 53,3% 0,0% 74,0% 10,5 3,2 1,0 2,4 24,3

Filmografia

edytuj
  • 2006: Whitepaddy (Hank)
  • 2005: Fathers of the Sport (on sam)
  • 2003: One Love (on sam)
  • 2000: Bruce Lee in G.O.D.: Shibôteki yûgi (on sam/Hakim)
  • 1998: The Path of the Dragon (on sam)
  • 1996: Rebound: The Legend of Earl 'The Goat' Manigault (on sam)
  • 1995: Zapomnij o Paryżu (Forget Paris, on sam)
  • 1995: Ernest w NBA (Slam Dunk Ernest, Archanioł koszykówki)
  • 1994: Bastion (The Stand, Krzykacz)
  • 1994: Pełna chata (Full House) – odcinek 16 sezonu 8[49]
  • 1993: Curse of the Dragon (on sam)
  • 1989: NBA Awesome Endings (on sam)
  • 1985: Fletch (on sam)
  • 1984: Olympic Gala (on sam)
  • 1980: Czy leci z nami pilot? (Airplane!, Roger Murdoch)
  • 1978: Gra śmierci (Game of Death, Hakim)
  • 1975: Żegnaj, Bruce Lee (Goodbye Bruce Lee)

Pisarz

edytuj
  • 2018: Mycroft and Sherlock
  • 2017: Becoming Kareem: Growing Up On and Off the Court
  • 2017: Coach Wooden and Me: Our 50-Year Friendship On and Off the Court
  • 2016: Writings on the Wall: Searching for a New Equality Beyond Black and White
  • 2015: Mycroft Holmes
  • 2015: Streetball Crew Book Two Stealing the Game
  • 2013: Streetball Crew Book One Sasquatch in the Paint
  • 2012: What Color Is My World? The Lost History of African American Inventors
  • 2007: On the Shoulders of Giants: My Journey Through the Harlem Renaissance
  • 2004: Brothers In Arms: The Epic Story of the 761st Tank Battalion, WWII's Forgotten Heroes
  • 2000: A Season on the Reservation: My Soujourn with the White Mountain Apaches ze Stephen Singular
  • 2000: Black Profiles in Courage: A Legacy of African-American Achievement z Alan Steinburg
  • 1999: Selected from Giant Steps (Writers' Voices)
  • 1996: Black Profiles in Courage: A Legacy of African-American Achievement
  • 1990: Kareem
  • 1987: Giant Steps, z Peter Knobler

Odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. All-Time #NBArank: Kareem Abdul-Jabbar at No. 2 [online], ESPN.com, 10 lutego 2016 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  2. All-Time #NBArank: Top 10 centers ever [online], ESPN.com, 19 stycznia 2016 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  3. Gra smierci (1978) [online], IMDB [dostęp 2018-08-23] (ang.).
  4. NBA Awards - MVP - National Basketball Association - ESPN [online], ESPN.com [dostęp 2019-08-22].
  5. 1972-73 NBA Awards Voting. basketball-reference.com. [dostęp 2022-03-30]. (ang.).
  6. NBA Individual Regular Season Records for Defensive Rebounds [online], Basketball-Reference.com [dostęp 2019-04-26] (ang.).
  7. 1979 NBA Western Conference Semifinals - Los Angeles Lakers vs. Seattle SuperSonics [online], Basketball-Reference.com [dostęp 2019-08-22] (ang.).
  8. NBA.com: Rookie Makes the Lakers Believe in Magic [online], www.nba.com [dostęp 2019-04-26].
  9. NBA & ABA Career Leaders and Records for Points [online], Basketball-Reference.com [dostęp 2019-08-22] (ang.).
  10. LeBron James surpasses Kareem Abdul-Jabbar for NBA career scoring record. nba.com, 2023-02-08. [dostęp 2023-02-09]. (ang.).
  11. Lakers honor Kareem Abdul-Jabbar with long-awaited statue. latimes.com. [dostęp 2014-07-12]. (ang.).
  12. Amare Stoudemire joins a questionable list [online], ESPN.com, 1 maja 2012 [dostęp 2019-08-22] (ang.).
  13. Nathan Aaseng, African-American Athletes, Infobase Publishing, 14 maja 2014, ISBN 978-1-4381-0778-3 [dostęp 2019-08-22] (ang.).
  14. A Complete History of Players Who Won Both NCAA and NBA Championships. complex.com. [dostęp 2015-04-21]. (ang.).
  15. The 25 Greatest Streetball Players of All Time. complex.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  16. Elite 24: Rucker Park legends. espn.go.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  17. Kareem Abdul-Jabbar w bazie IMDb (ang.)
  18. a b c d e NBA Championships: Year by Year Champions. landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  19. Kareem Abdul-Jabbar Profile. landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  20. 1973 NBA All-Star Game Box Score. basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  21. NBA Rookie of the Year Award Winners. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  22. All-Rookie Teams. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  23. a b All-NBA Teams. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  24. a b All-Defensive Teams. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  25. NBA Scoring Leaders Year by Year. landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  26. NBA Rebounds Leaders Year by Year. landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  27. NBA Blocks Leaders Year by Year. landofbasketball.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  28. NBA & ABA Year-by-Year Leaders and Records for Field Goal Pct. basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  29. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Points Per Game. basketball-reference.com. [dostęp 2018-03-29]. (ang.).
  30. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Rebounds Per Game. basketball-reference.com. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  31. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Blocks Per Game. basketball-reference.com. [dostęp 2018-04-07]. (ang.).
  32. NBA & ABA Year-by-Year Playoff Leaders and Records for Field Goal Pct. basketball-reference.com. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  33. NBA & ABA Career Leaders and Records for Points. basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  34. NBA Retired Numbers. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  35. NBA 35th Anniversary All-Time Team. basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  36. The NBA’s 50 Greatest Players. nba.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  37. NBA 75th Anniversary Team announced. nba.com. [dostęp 2021-12-01]. (ang.).
  38. NCAA Championship History. ncaa.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  39. NCAA College Basketball Final Four Most Outstanding Player Winners. basketball-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  40. Men’s College Player of the Year. naismithtrophy.com. [dostęp 2015-02-10]. (ang.).
  41. OSCAR ROBERTSON TROPHY. sportswriters.net. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  42. Sporting News Player of the Year Winners. sports-reference.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  43. NCAA Helms Foundation Players of the Year. sports-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  44. UPI Player of the Year Winners. sports-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  45. AP Player of the Year Winners. sports-reference.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  46. Official NCAA Consensus All-Americans. ncaa.org. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  47. NCAA All-Tournament Winners. sports-reference.com. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).
  48. Kareem Abdul-Jabbar - Hall Of Famers. hoophall.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
  49. Air Jesse [online], IMDB [dostęp 2019-08-23].
  50. Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. [dostęp 2016-11-23].