Karl Hanke

niemiecki polityk nazistowski, gauleiter Śląska, Reichsführer-SS

Karl Hanke (ur. 24 sierpnia 1903 w Lubaniu, wówczas Lauban, zm. prawdopodobnie 8 czerwca 1945 w Novej Vsi nad Popelkou) – Zbrodniarz wojenny, ostatni Reichsführer-SS, Gauleiter Dolnego Śląska, Wiceprezes Izby Kultury Rzeszy oraz osobisty Sekretarz Josepha Goebbelsa.

Karl Hanke
Ilustracja
Reichsführer-SS Reichsführer-SS
Data i miejsce urodzenia

24 sierpnia 1903
Lauban, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1945
Nová Ves nad Popelkou, Chomutov, Czechosłowacja

Przebieg służby
Formacja

SS Schutzstaffel

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Order Niemiecki (III Rzesza) Krzyż Żelazny (1939) I Klasy Krzyż Żelazny (1939) II Klasy Odznaka za 12-letnią służbę w SS (III Rzesza)

Życiorys edytuj

Karl Hanke urodził się w Lauban (obecnie Lubań) jako syn inżyniera kolejowego. Jego starszy brat zginął podczas I wojny światowej. Karl był podczas tej wojny zbyt młody, by służyć w wojsku, jednak w latach dwudziestych jako Zeitfreiwilliger (czasowy ochotnik) odbył służbę w 19. Pułku Piechoty Reichswehry we Frankfurcie nad Odrą.

Hanke otrzymał wykształcenie w szkole młynarskiej w Dippoldiswalde w Saksonii i po roku przerwy, który spędził pracując w warsztacie kolejowym, pracował w młynarstwie od 1921 do 1926. W 1928 ukończył w Berufspädagogisches Institut w Berlinie studia, które dały mu uprawnienia do uczenia młynarstwa.

1 listopada 1928 wstąpił do NSDAP jako Amtswalter. W 1929 zgłosił się do rezerwy Sturmabteilung (SA). W 1930 awansował na Strassenzellenleitera i później na Sektionsführera w Berlinie. Po wyrzuceniu z pracy w państwowej szkole ze względu na swoje zaangażowanie polityczne Hanke zaczął pracować na pełny etat w partii. W 1931 został Kreisleiterem Westendu, a od 1 kwietnia 1932 osobistym sekretarzem Josepha Goebbelsa w Ministerstwie Propagandy Rzeszy. Również w kwietniu 1932 został delegatem NSDAP do Landtagu, a później także do Reichstagu z okręgu poczdamskiego, którą to pozycję piastował aż do końca wojny.

W ramach kontynuacji swojej kariery wstąpił do Allgemeine SS w 1934, służąc w 6. SS-Standarte. W 1937 został wiceprezesem Izby Kultury Rzeszy.

W przededniu wybuchu II wojny światowej, w okresie romansu Goebbelsa z gwiazdą kina czeskiego Lidą Baarovą, Hanke został powiernikiem Magdy Goebbels. Ostra interwencja Hitlera spowodowała zakończenie obu romansów i koniec ministerialnej kariery Hankego.

W 1939 zgłosił się na ochotnika do służby wojskowej. We wrześniu i październiku służył w 3 Dywizji Pancernej w Polsce, w maju i czerwcu 1940 w 7 Dywizji Pancernej we Francji (słynna „Dywizja Duchów” pod generałem Rommlem). Tam też otrzymał Krzyż Żelazny pierwszego i drugiego stopnia oraz był rekomendowany do Krzyża Rycerskiego. Opuścił armię w 1941 roku w stopniu Oberleutnanta.

Hanke został gauleiterem Dolnego Śląska z rozkazu Hitlera. Rok później Heinrich Himmler awansował go na Gruppenführera SS. Podczas rządów Hankego z jego rozkazu straconych zostało w stolicy prowincji ponad tysiąc osób, przez co zyskał sobie przydomek kata z Breslau.

29 kwietnia 1945 otrzymał urząd Reichsführera SS i dowódcy niemieckiej policji w miejsce Heinricha Himmlera, którego Hitler uznał za zdrajcę. Przebywał w Festung Breslau niemal do samego zdobycia miasta przez Armię Czerwoną. Rankiem 6 maja (około godziny 5:30[1]) uciekł z miasta zarekwirowaną awionetką typu Storch. Maszyna została trafiona w zbiornik paliwa i musiała awaryjnie lądować. Naprawiono ją koło lotniska w Mirosławicach i Hanke z pilotem skierowali się do Świdnicy na tamtejsze lotnisko Luftwaffe.

Dalsze losy Hankego są niejasne. Prawdopodobnie przesiadł się w Świdnicy na inny samolot, który rozbił się w Kraju Sudetów. Hanke przeżył i przyłączył się do Dywizji „Horst Wessel”, z którą prawdopodobnie trafił do niewoli. Według jednej z wersji został zabity podczas próby ucieczki z miejsca internowania lub osadzenia przez czeskich wartowników pod Chomutovem[2], według innej był widziany po 1945 w Argentynie, w której schroniło się wielu niemieckich zbrodniarzy wojennych.

Awanse

  • SS-Anwärter – 1934
  • SS-Sturmbannführer – 1934
  • SS-Obersturmbannführer – 1935
  • SS-Brigadeführer – 1941
  • SS-Gruppenführer – 1942
  • Reichsführer-SS – 29 kwietnia 1945

Przypisy edytuj

  1. Jak Hanke z Wrocławia uciekał.
  2. Lucyna Biały: „Duch Gór – Rübezahl. Geneza i rozpowszechnienie legendy”, Jelenia Góra 2007.