Karol Kosiński

oficer Wojska Polskiego

Karol Kosiński (ur. 16 listopada 1887 w Wilnie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major lekarz Wojska Polskiego, wybitny antropolog[1], ofiara zbrodni katyńskiej.

Karol Kosiński
major lekarz major lekarz
Data i miejsce urodzenia

16 listopada 1887
Wilno

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

19141940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski w Rosji
3 Batalion Sanitarny
Kadra Zapasowa 7 Szpitala Okręgowego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Dionizego i Marii z Biedkowskich. Absolwent Wydziału Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (1913), w 1914 uzyskał tytuł doktora wszechnauk lekarskich. Otrzymał również tytuł „Doktora z odznaczeniem” Uniwersytetu Moskiewskiego. W 1914 zmobilizowany do armii rosyjskiej, skierowany do szpitala polowego jako chirurg. Dostał się do niewoli. Następnie zgłosił się do I Korpusu Polskiego w Rosji. Od 1918 w Wojsku Polskim, został zweryfikowany w stopniu kapitana. Uczestnik wojny 1920. Od 1921 w rezerwie. W 1923 w stopniu kapitana (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 i 583 lokata w korpusie oficerów sanitarnych rezerwy – lekarzy) był oficerem rezerwy 3 batalionu sanitarnego[2]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kalisz. Posiadał przydział w rezerwie do Kadry Zapasowej 7 Szpitala Okręgowego w Poznaniu[3][4][5].

W latach 1919-1929 pracował jako asystent i starszy asystent w Zakładzie Anatomii Topograficznej i Chirurgii Operacyjnej Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie[6][7]. Mieszkał w Wilnie na ul. Kamiennej 5[8]. W 1924 przebywał w Anglii i Francji, gdzie pogłębiał swą wiedzę medyczną[9]. Po powrocie do kraju prowadził wykłady z Anatomii Topograficznej[10]. Był prezesem Zrzeszenia Asystentów Uniwersytetu Stefana Batorego i członkiem Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego[9]. Prowadził wykłady na kursie dla lekarzy wychowania fizycznego i sportu na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[11]. Prowadził badania nad szczątkami Juliusza Słowackiego. Był członkiem Wileńsko–Nowogródzkiej Izby Lekarskiej, Stowarzyszenia Lekarzy Polaków w Wilnie[8].

Brał udział w XII Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w Warszawie w 1925. Wygłosił tam wykład pt. „Znaczenie badań układu nerwowego–czuciowego dla antropologii”[12].

Od 1932 roku był lekarzem w Szpitalu przy Sierocińcu Św. Wacława w Liskowie pod Kaliszem[13][14]. Był redaktorem czasopisma „Liskowianin”[15].

Publikował w:

  • „Polski Przegląd Chirurgiczny” – m.in. „Arthrodesis extraarticularis[16]”, „Szczypczyki własnego pomysłu dla niepalcowego wiązania szwów”.
  • „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska” – m.in. „Leczenie operacyjno–ortopedyczne przykurczu Dupuytrena”, „Przypadek wrodzonego biodra szpotawego”[17].
  • Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego – m.in. „Śp. p. Prof. dr Józef Ziemacki. Wspomnienia pośmiertne[18], „O nauczaniu anatomii w Anglii i we Francji”[19], „W sprawie operacyjnego leczenia zapaleń ropnych stawu kolanowego”[20]
  • Journal of Anatomy – m.in. „The course, mutual relations and the distrib.of the cut nerves of leg a foot”, (vol. LX, London,1926); Observations on the superficial venous system of the lower extremity, (voI. LX, 1926)

Wydał w 1926 „Anatomja topograficzna kończyny górnej” oraz był redaktorem tłumaczenia „Podręcznika anatomji człowieka” napisanego przez G. Broeskiego. Wydano w Wilnie w 1925 tom pierwszy, a rok później tom drugi.

Był członkiem Instytutu Nauk Antropologicznych Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Oddziału Polskiego Międzynarodowego Instytutu Antropologii. W ramach Instytutu w listopadzie 1924 ogłosił pracę „Przebieg, stosunki wzajemne i rozpowszechnienie nerwów skórnych w okolicy metazonalnej podudzia i stopy” opublikowaną w „Archiwum Nauk Antropologicznych” z 1925 vol. 1 oraz „Kilka uwag o powierzchniowym układzie żylnym kończyny dolnej ze szczególnym uwzględnieniem anatomii żyły odstrzałkowej” opublikowaną w Dodatku do Tomu II „Archiwum Nauk Antropologicznych” z 1926[21].

W 1939 roku, w stopniu majora, został zmobilizowany na stanowisko komendanta szpitala polowego[1]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niewoli radzieckiej w okolicy Białowieży. Początkowo przetrzymywany w Starobielsku, 22 listopada 1939 wysłany do obozu w Kozielsku, dokąd dotarł 25 listopada[4]. Według stanu na kwiecień 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 10 a 11 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista 54/3, poz. 34, nr akt 4863 z 5.04.1940[22]. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. Krewni do 1947 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Karol Kosiński był żonaty z Krystyną, z którą miał córkę Marię[1].

Upamiętnienie edytuj

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień podpułkownika[23]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Dąb Pamięci – posadzony przez Gimnazjum im. ks. Wacława Blizińskiego na ul. ks. Wacława Blizińskiego w Liskowie, certyfikat nr 003493/000498/WE/2010

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 289.
  2. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 1142, 1224.
  3. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 215, 779.
  4. a b УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 412.
  5. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 140.
  6. Polski Słownik Biograficzny, t. 14, s. 218.
  7. Spis wykładów i skład Uniwersytetu w roku akademickim 1920/1921, Wilno: Uniwersytet Stefana Batorego, 1921, s. 36.
  8. a b „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” (R. 5, z. 4), 1929, s. IV.
  9. a b Maria Magdalena Blombergowa, Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze, „Analecta. Studia i materiały z dziejów nauki” (R. IX, 2000, z. 4), 2000, s. 27.
  10. Spis wykładów na trzy trymestry w Roku Akademickim 1928/1929, Wilno 1928–1929, s. 35.
  11. „Kronika: Przegląd Sportowo-Lekarski” (R.1 Nr 1), styczeń 1929.
  12. XII Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich w Warszawie, 12-16 lipca 1925 r. : program obrad w sekcjach., Warszawa 1925, s. 37.
  13. Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 276.
  14. Spis urzędowy lekarzy 1939 ↓, s. 110.
  15. Nasz parafianin Antoni Janicki, „Stowarzyszenie Regionalna Grupa Historyczna Schondorf”, 12 października 2017 [dostęp 2018-02-03] (pol.).
  16. Karol Kosiński, Arthrodesis extraarticularis, „Polski Przegląd Chirurgiczny”, T. 3 (Z. 1), 1924, s. 75.
  17. Henryk Ciszkiewicz (red.), Polskie piśmiennictwo chirurgiczne w 1938 r., Warszawa 1939, s. 21.
  18. Karol Kosiński, Śp. p. Prof. dr Józef Ziemacki. Wspomnienia pośmiertne, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” (R.1, z. 1), 1925, s. 2-5.
  19. Karol Kosiński, O nauczaniu anatomii w Anglii i we Francji, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” (R. 2, z. 3), Wilno 1926, s. 205-207.
  20. Karol Kosiński, W sprawie operacyjnego leczenia zapaleń ropnych stawu kolanowego, „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” (R. 2, z. 2), 1926, s. 141-149.
  21. Sprawozdanie ze stanu i czynności Instytutu Nauk Antropologicznych Towarzystwa Naukowego Warszawskiego za czas od 1 lipca 1924 do 1 lipca 1925 r., Warszawa – Wilno 1926, s. 2, 11, 21.
  22. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 715.
  23. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

Bibliografia edytuj

  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
  • Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1938 rok. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1938.
  • Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy : aptek, szpitali, ubezpieczalni społecz., ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny. Warszawa: Ministerstwo Opieki Społecznej, 1939.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.