Karol Ludwik Habsburg

Karol Ludwik Jan Józef Habsburg (ur. 5 września 1771 we Florencji, zm. 30 kwietnia 1847 w Wiedniu) – arcyksiążę austriacki, książę cieszyński; teoretyk wojskowości; generał armii austriackiej w latach 1793–1800, od 1801 marszałek polny, generalissimus; w latach 1801–1805 minister wojny i marynarki wojennej, przewodniczący sztabu generalnego.

Karol Ludwik Habsburg
Ilustracja
ilustracja herbu
podpis
Namiestnik Niderlandów Austriackich
Okres

od 1793
do 1794

Poprzednik

Joseph, hrabia Murray

Następca

urząd zlikwidowany

Wielki mistrz zakonu krzyżackiego
Okres

od 1801
do 1804

Poprzednik

Maksymilian Franciszek Habsburg

Następca

Antoni Wiktor Habsburg

książę cieszyński
Okres

od 1822
do 1847

Poprzednik

Albert Sasko-Cieszyński

Następca

Albrecht Fryderyk Habsburg

Dane biograficzne
Data urodzenia

1771

Data śmierci

1847

Ojciec

Leopold II Habsburg

Matka

Maria Ludwika Burbon

Żona

Henrietta Nassau-Weilburg

Dzieci

Maria Teresa Austriacka
Albrecht Fryderyk Habsburg
Karol Ferdynand Habsburg
Fryderyk Ferdynand Habsburg
Maria Karolina Habsburg
Wilhelm Franciszek Karol Habsburg

Życiorys edytuj

Karol urodził się 5 września 1771 r. we Florencji. Był synem wielkiego księcia toskańskiego, późniejszego cesarza Leopolda II i Marii Ludwiki Burbon, księżniczki hiszpańskiej. W 1791 roku został adoptowany przez swą ciotkę arcyksiężną Marię Krystynę oraz jej męża Alberta Sasko-Cieszyńskiego. Przybrany ojciec zadbał o wojskowe wykształcenie Karola, dzięki czemu ten szybko awansował na kolejne stopnie oficerskie. W 1793 został mianowany generałem-majorem i namiestnikiem Niderlandów. Od 1796 roku bezpośrednio dowodził oddziałami frontowymi (m.in. we Włoszech i Niemczech) oraz pełnił ważne funkcje wojskowe i państwowe. W 1801 Maksymilian Franciszek Habsburg ustanowił go koadiutorem wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego, w kilka miesięcy później kapituła zakonu wybrała go na wielkiego mistrza. Nie potrafiąc pogodzić funkcji wojskowych z administracją zgromadzeniem, wyznaczył swoim koadiutorem młodszego brata Antoniego Wiktora Habsburga. W 1804 zrzekł się godności wielkiego mistrza i wystąpił z zakonu.

Jako dowódca wojsk cesarskich zwyciężył Napoleona w bitwie pod Aspern-Essling (21-22.V.1809), ale już kilka tygodni później odniósł dotkliwą porażkę w bitwie pod Wagram (5–6 VII 1809), w której został ranny. Po przegranej bitwie podpisał z Napoleonem rozejm, czego nie skonsultował ze swym bratem, cesarzem Franciszkiem I. Za ten czyn został odwołany ze stanowisk i odszedł z armii, do której powrócił tylko na kilka miesięcy w 1815 roku.

Jako właściciel księstwa cieszyńskiego, które odziedziczył po przybranych rodzicach, był jednym z najzamożniejszych Habsburgów. Kładł nacisk na rozwój rolnictwa i przemysłu w księstwie. Zlecił budowę tzw. nowego zamku w Cieszynie i budowę cieszyńskiego browaru zamkowego (1846). Nabył też w 1838 roku państwo żywieckie, które włączył do dóbr Komory Cieszyńskiej. W 1822 r. odziedziczył po swym przybranym ojcu majątek w położonym ówcześnie na terytorium Wolnego Miasta Krakowa Chrzanowie[1].

Małżeństwo edytuj

W 1796 arcyksiążę miał ożenić się ze swoją siostrą cioteczną Marią Teresą Charlottą Burbon, córką zgilotynowanych Ludwika XVI, króla Francji i Marii Antoniny Austriaczki, lecz Maria Teresa nie chciała zostać jego żoną.

17 września 1815 poślubił kalwinistkę, księżniczkę Henriettę z Nassau-Weilburg (1797–1829), z którą miał siedmioro dzieci:

Gdy jego żona umarła, wiedeńscy kapucyni nie chcieli jej pochować w krypcie rodzinnej Habsburgów. Arcyksiążę zagroził wówczas zbombardowaniem kościoła. Po interwencji cesarza, Henrietta spoczęła, jako jedyna protestantka, w krypcie kościoła kapucynów w Wiedniu. Już w 1815, wbrew dyskryminacyjnym przepisom prawnym patentu tolerancyjnego, wykonano specjalnie dla niej prowadzące wprost z ulicy boczne wejście do kościoła reformowanego, tzw. Henriettentor (niezachowane). Sam Karol Ludwik zmarł 30 kwietnia 1847 roku, w Wiedniu.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Jan Pęckowski: Chrzanów miasto powiatowe w województwie krakowskiem, Chrzanów 1934, s. 33/34.

Bibliografia edytuj

  • Paweł Pizański, Poczet Wielkich Mistrzów Krzyżackich, Gdańsk 2003, ISBN 83-909057-7-9.
  • Andrew Uffindell: Wielcy generałowie wojen napoleońskich oraz ich bitwy 1805–1815. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2006. ISBN 978-83-7301-873-0.

Linki zewnętrzne edytuj