Karpieńcokształtne
Karpieńcokształtne[2], zębokarpiokształtne[3], zębokarpie[4] (Cyprinodontiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący ponad 1000 gatunków klasyfikowanych w rodzinach, które zestawiono w dwóch podrzędach:
| Cyprinodontiformes[1] | |||
| Berg, 1940 | |||
 Zagrzebka Rachowa (Nothobranchius rachovii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd |
karpieńcokształtne | ||
| Synonimy | |||
| |||
Rodzina strumieniakowatych jest klasyfikowana przez niektórych biologów jako podrodzina Rivulinae – strumieniaki w rodzinie szczupieńczykowatych, a rodzaj Nothobranchius jest klasyfikowany w podrodzinie Aplocheilinae.
Karpieńcokształtne wyglądem przypominają karpiowate (Cyprinidae). Także ich ciała pokryte są łuskami cykloidalnymi, występuje jedna płetwa grzbietowa, a w płetwach brak jest promieni ciernistych. Różni je zamknięty pęcherz pławny i brak linii bocznej oraz różnice w budowie szkieletu. Karpieńcokształtne mają drobne uzębienie szczęk. Kość krucza nie występuje. Najmniejsze (Fluviphylax w rodzinie piękniczkowatych) mierzą około 2 cm długości.
Na rząd składają się dwie grupy ryb – jajorodne i żyworodne, przy czym żyworodność rozwinęła się niezależnie w kilku rodzinach. Wysuwalne szczęki ułatwiają zbieranie pokarmu z powierzchni wody. Dymorfizm płciowy u większości jest mocno zaznaczony, samce są zwykle znacznie mniejsze od samic, u gatunków o zapłodnieniu wewnętrznym mają gonopodium.
Występują na południu Ameryki Północnej, w Ameryce Środkowej, w tropikalnej strefie Ameryki Południowej, w Afryce, południowej Europie i Azji. Większość (prawie 1000 gatunków) zasiedla wody słodkie, część słonawe, a nieliczne tolerują wody słone. W zapisie kopalnym znane są od oligocenu.
Wykorzystywane są jako ryby akwariowe i zwierzęta laboratoryjne.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Cyprinodontiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ Nikolski 1970 ↓, s. 330.
- ↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
Bibliografia edytuj
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Franciszek Staff (tłum.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.