Kasyteryt

Kasyteryt – minerał należący do gromady tlenków. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich, występujących tylko w niektórych regionach Ziemi.

Kasyteryt
Kasyteryty
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	dwutlenek cyny (SnO2)
Twardość w skali Mohsa	7
Przełam	muszlowy
Łupliwość	niewyraźna
Układ krystalograficzny	tetragonalny
Gęstość minerału	6,8 – 7,1 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	żółtawa do czarnej
Rysa	biała do żółtawej
Połysk	diamentowy
Inne	Fluorescencja : brak

Nazwa pochodzi od greckiej nazwy cyny i nawiązuje do składu chemicznego tego minerału.

Spis treści

Cechy fizyczne

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym (izometryczne), rzadziej igiełkowym. Przyjmuje postać słupów tetragonalnych zakończonych bipiramidą. Na ścianach kryształów często występuje widoczne podłużne prążkowanie. Bardzo często występują zbliźniaczenia – najczęściej bliźniaki kolankowe. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, groniastych. Niekiedy tworzy drewnopodobne naskorupienia zwane „cyną drzewną”. Jest kruchy, przeświecający.

Występowanie

Powstaje w skałach magmowych, składnik granitów, pegmatytów, spotykany w utworach kontaktowo – metasomatycznych oraz w aluwiach pochodzących z rozmycia skał pierwotnych. Wchodzi w skład wielu żył kwarcowych. Współwystępuje z fluorytem, topazem, miką, kwarcem, turmalinem. Bywa spotykany w piaskach nadmorskich.

Miejsca występowania: Australia, Boliwia, Czechy – Rudawy /jedne z najładniejszych kryształów/, Finlandia, Francja, Niemcy, Malezja, Rwanda – odmiana ziarnista wykorzystywana przede wszystkim w przemyśle metalurgicznym /małe znaczenie kolekcjonerskie/, Meksyk, Namibia, Portugalia – Panasqeiira, USA.

Znaczne złoża tego minerału w północno-wschodniej prowincji Kiwu Północne w Demokratycznej Republice Konga są przyczyną konfliktów i wyzysku miejscowej ludności pracującej przy wydobyciu.

W Polsce, w prekambryjskich łupkach krystalicznych Gór Izerskich znajdują się "pozabilansowe" (tj. nie nadające się do eksploatacji ze względu na brak wydajnych technologii przeróbki rud) złoża kasyterytu w formie bardzo drobnych ziarn o średnicy od 0,02 do 0,2 mm. Złoża te wyczerpane zostały podczas eksploatacji w okolicach wsi Gierczyn i Krobica w wiekach XVI-XVII. Rozpoznane pozostałości wynoszą około 2,7 mln ton rudy o średniej zawartości 0,48% Sn.

Zastosowanie

• ma znaczenie jubilerskie – szlachetne odmiany kasyterytu, po oszlifowaniu nie przekraczają masy 5 ct. Większe okazy o masie do 25 ct pochodzą zwykle ze złóż boliwijskich i należą do rzadkości. Spotykane okazy duże, często o masie dochodzącej do kilku kilogramów, są zwykle nieprzezroczyste i dlatego nie znajdują zastosowania w jubilerstwie. Tylko nieliczne są obrabiane w formie kaboszonu.
• cieszy się zainteresowaniem kolekcjonerów
• jest jednym z niewielu minerałów cyny i głównym źródłem tego metalu.

Cyna ma zastosowanie w przemyśle hutniczym, metalurgicznym, samochodowym, lotniczym, precyzyjnym, elektronicznym, do produkcji środków grzybobójczych i przeciwpróchniczych (dodatek do past do zębów).

• często zawiera także niewielkie ilości żelaza i rzadkich pierwiastków jak tantal i niob.