Katastrofa lotu Spanair 5022

Katastrofa lotu Spanair 5022 – katastrofa samolotu pasażerskiego McDonnell Douglas MD-82 linii Spanair, nr rejestracji EC-HFP, obsługujący lot rejsowy JK 5022/LH 2554, miał miejsce 20 sierpnia 2008 w porcie lotniczym Madryt-Barajas, przy starcie, po osiągnięciu prędkości przeciągnięcia. Rejs ten oznaczony był wspólnie przez Spanair jako JK 5022 i niemiecką Lufthansę jako LH 2554, co oznacza, że wielu pasażerów kupiło bilety przez Lufthansę lub kontynuowało poprzedni lot tej linii.

Katastrofa lotu Spanair 5022
Ilustracja
MD-82, który uległ katastrofie (nr. rej. EC-HFP). Zdjęcie wykonano na lotnisku w Madrycie w październiku 2007 roku.
Państwo

 Hiszpania

Miejsce

Madryt

Data

20 sierpnia 2008

Godzina

14:24:23 czasu lokalnego
14:24 czasu polskiego

Rodzaj

Zderzenie z ziemią

Przyczyna

Błąd załogi, awaria przekaźnika, zignorowanie wiadomości o przeciągnięciu, brak wysuniętych klap

Ofiary śmiertelne

154 osoby

Ranni

18 osób[1]

Statek powietrzny
Typ

McDonnell Douglas MD-82

Nazwa

Sunbreeze

Użytkownik

Spanair

Numer

EC-HFP

Start

Hiszpania Madryt

Cel lotu

Hiszpania Las Palmas

Numer lotu

5022

Liczba pasażerów

166 osób

Liczba załogi

6 osób

Ofiary śmiertelne

154

Ranni

18

Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia40°31′45″N 3°34′13″W/40,529167 -3,570278
Uproszczona lokalizacja katastrofy względem pasa startowego portu lotniczego Madryt-Barajas. Punkt uderzenia o ziemię jest bliższy końcowi pasa → współrzędne geograficzne; w Wikimapii[2]

Samolot wystartował o godzinie 14.30 do Las Palmas ze 172 osobami na pokładzie – 166 pasażerami i 6 osobami obsługi. Dwa razy kołował do startu, pierwszy raz wycofany na zlecenie pilota i poddany obsłudze technicznej.

Katastrofa edytuj

Samolot w momencie katastrofy miał 1080 litrów nafty[3].

Zaraz po starcie, samolot wzniósł się na wysokość ok. 40 stóp, po czym lekko obrócił się w lewo, następnie w prawo o 20° stopni, znowu lewo i ostatecznie w prawo, przechylając się o 32°[3]. Maszyna po chwili zaczęła szurać po ziemi ogonem i zahaczyła prawą końcówką skrzydła o ziemię. Tył odłączył się od reszty kadłuba. Samolot przeleciał 448 m, aż do boku pasa startowego, po czym stracono kontakt po przelocie obok nasypu ziemi[3]. Ostatecznie maszyna minęła mały strumień, a następnie rozbiła się o brzeg, rozpadła się i eksplodowała, stając w płomieniach. Niektóre szczątki znaleziono w odległości 1093 m[3].

Według śledczych badających przyczynę katastrofy załoga samolotu nie sprawdziła dwukrotnie check listy do końca według procedury i nie wysunęła klap. Dodatkowym czynnikiem była awaria przekaźnika sygnalizującego brak wysuniętych klap. Rozbicie o ziemię nastąpiło w ubocznym miejscu na tyle odległym, że opóźniło przybycie ratowników o 15 minut[4][5][6].

Jest to pierwsza katastrofa z ofiarami śmiertelnymi linii Spanair, zaś trzecia pod względem liczby ofiar w historii lotnictwa cywilnego w Hiszpanii (po katastrofie lotu Avianca 011 oraz katastrofie na Teneryfie), jedenasta w historii użytkowania samolotów typu McDonnell Douglas MD-80, i dwudziesta czwarta strata całego samolotu z serii MD-80[7].

W katastrofie lotniczej zginęły 154 osoby. 18 pasażerów zostało ciężko rannych[1][3]. W związku z katastrofą swój urlop przerwał Premier Hiszpanii Jose Luis Rodriguez Zapatero. W Hiszpanii ogłoszono trzydniową żałobę narodową[8].

Przyczyny edytuj

Początkowo sądzono, że przyczyną wypadku mogło być nieprawidłowe działanie lewego silnika. Trzy dni przed katastrofą pilot zgłaszał awarię odwracacza ciągu. Usterka nie została usunięta, a technicy odizolowali uszkodzoną płytkę z podzespołem. Przypuszczano, że w jednym z silników odwracacz ciągu mógł się samoczynnie włączyć podczas startu powodując tragedię[9].

Wstępny raport komisji badającej wypadek wykluczył awarię silnika jako przyczynę katastrofy. Stwierdzono natomiast, że klapy nie były wysunięte w momencie wypadku[10]. Spowodowało to brak dostatecznej siły nośnej, przeciągnięcie i uderzenie w ziemię. Brak jest jednoznacznych ustaleń co do przyczyn niewysunięcia klap, podejrzewa się usterkę techniczną. Możliwe są również przyczyny analogiczne do tych, które były prawdopodobną przyczyną katastrofy lotu Northwest Airlines 255[11].

Narodowości załogi i pasażerów edytuj

Kraj Pasażerowie Załoga Razem Ofiary śmiertelne Ocaleni
  Hiszpania 145 6 151 139 15
  Niemcy 5 - 5 5 -
  Brazylia 2 - 2 2 -
  Francja 2 - 2 2 -
  Bułgaria 1 - 1 1 -
  Boliwia 1 - 1 - 1
  Finlandia 1 - 1 - 1
  Gambia 1 - 1 1 -
  Indonezja 1 - 1 1 -
  Stany Zjednoczone 1 - 1 1 -
  Wielka Brytania 1 - 1 1 -
  Kanada 1 - 1 1 -
  Japonia 1 - 1 1 -
  Mauretania 1 - 1 1 -
  Szwecja 1 - 1 - 1
  Turcja 1 - 1 1 -
  Włochy 1 - 1 1 -
Razem 162 10 172 154 18

Przypisy edytuj

  1. a b Zmarła jedna z 19 rannych w katastrofie lotniczej w Madrycie. [w:] Gazeta.pl [on-line]. 23 sierpnia 2008. [dostęp 2008-08-23].
  2. Miejsce katastrofy zaznaczone poprawnie w Wikimapii (zdjęcie satelitarne). [w:] Wikimapia.org [on-line]. [dostęp 2008-08-24]. (ang.).
  3. a b c d e ASN Aircraft accident McDonnell Douglas DC-9-82 (MD-82) EC-HFP Madrid-Barajas Airport (MAD) [online], aviation-safety.net [dostęp 2023-09-04].
  4. Reuters, PAP, TVN24: 153 osoby zginęły w katastrofie lotniczej. tvn24.pl, 2008-08-20. [dostęp 2008-08-20].
  5. Many dead in Madrid air crash. [w:] BBC News [on-line]. 20 sierpnia 2008. (ang.).
  6. Simon Hradecky: Crash: Spanair MD-82 at Madrid on Aug 20th 2008, went off runway during takeoff. [w:] The Aviation Herald [on-line]. [dostęp 2008-08-20].
  7. Wypadki lotnicze z udziałem maszyn MD-80 w bazie danych ASN. [w:] Aviation Safety Network [on-line]. [dostęp 2008-08-20]. (ang.).
  8. Maciej Stasiński: Żałoba w Hiszpanii po tragedii lotniczej. wyborcza.pl, 2008-08-22. [dostęp 2013-07-28].
  9. IAR: Nowe fakty ws. katastrofy lotniczej w Hiszpanii. Wirtualna Polska, 2008-08-28. [dostęp 2008-08-28].
  10. Названы причины авиакатастрофы в Мадриде. lenta.ru, 2008-09-16. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).
  11. Wstępny raport komisji badającej przyczyny katastrofy. [dostęp 2011-05-17].