Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem
Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem – katastrofa lotnicza, która miała miejsce 28 lutego 1973 roku w pobliżu portu lotniczego Szczecin-Goleniów. W wypadku zginęła pięcioosobowa załoga i wszyscy pasażerowie, łącznie osiemnaście osób. O katastrofie cenzura PRL zakazała informacji w mediach[1].
 Miejsce katastrofy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data | |
| Godzina |
22:52 czasu lokalnego |
| Rodzaj |
Zderzenie samolotu z ziemią |
| Przyczyna |
gwałtowna turbulencja połączona z oblodzeniem skrzydeł |
| Ofiary śmiertelne |
18 osób |
| Statek powietrzny | |
| Typ | |
| Użytkownik | |
| Numer |
012 |
| Start | |
| Cel lotu | |
| Liczba pasażerów |
13 osób |
| Liczba załogi |
5 osób |
| Ofiary śmiertelne |
18 |
Położenie na mapie Polski  | |
 53°33′50,6″N 14°56′36,8″E/53,564056 14,943556
| |
Opis edytuj
Katastrofie uległ Antonow An-24W o numerze seryjnym 97305702, który został wyprodukowany w 1969 roku. Samolot rozpoczął służbę w lotnictwie polskim 24 grudnia 1969 roku. Należał do Specjalnego Pułku Lotniczego i nosił numer boczny 012.
28 lutego 1973 roku samolot wykonywał rejs na trasie Warszawa – Szczecin. Pasażerami samolotu byli przedstawiciele delegacji polsko-czechosłowackiej, która miała zamiar następnego dnia odwiedzić port morski w Szczecinie oraz kilkuosobowa ochrona złożona z pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Delegacja miała dotrzeć do Szczecina pociągiem, jednak w ostatniej chwili zmieniono plany[2]. Wśród członków delegacji byli: minister spraw wewnętrznych Polski Wiesław Ociepka, minister spraw wewnętrznych Czechosłowacji Radko Kaska oraz kierownik wydziału administracji państwowej Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji Michal Kudzej[3].
Samolot An-24W prowadzony przez polskich pilotów wojskowych rozbił się o godzinie 22:52 UTC+1 podczas podchodzenia do lądowania przed pasem startowym lotniska Szczecin-Goleniów. Katastrofy nikt nie przeżył. Zginęli w niej m.in. funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu: mjr Szumowski, kpt. Wulkiewicz, plut. Tomala.
Przyczyny katastrofy edytuj
Komisja badająca wypadek za jego przyczynę uznała gwałtowną turbulencję połączoną z oblodzeniem skrzydeł[4].
Do turbulencji miało dojść na skutek starcia się frontów zimnego i ciepłego na małej wysokości. W wyniku tego zjawiska doszło do nagłej utraty wysokości lotu samolotu (głębokie przeciągnięcie), której pilotowi nie udało się opanować[3]. Samolot uderzył w ziemię w zalesionym terenie, czego skutkiem był pożar maszyny[5].
Lista ofiar edytuj
| Poszkodowani | Liczba zabitych na miejscu katastrofy |
Liczba rannych |
|---|---|---|
| Pasażerowie | 13 | 0 |
| Załoga samolotu | 5 | 0 |
| Osoby postronne | 0 | 0 |
| Razem | 18 | 0 |
Delegacja czechosłowacka
- Radko Kaska – Minister Spraw Wewnętrznych Czechosłowacji
- Michal Kudzej – Kierownik Wydziału Administracji państwowej Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji
- płk Jaroslav Klíma, MSW Czechosłowacji
- ppłk Ladislav Hužvík, MSW Czechosłowacji
- mjr dr Olga Merunová, MSW Czechosłowacji
- Antonín Dufek, MSW Czechosłowacji
Delegacja polska
- Wiesław Ociepka – Minister Spraw Wewnętrznych
- płk Czesław Karski, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
- płk Wiesław Zajda, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
- mjr Włodzimierz Strzelecki, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
- mjr Mieczysław Szumowski, Biuro Ochrony Rządu
- ppor. Włodzimierz Andrzej Wulkiewicz, Biuro Ochrony Rządu
- plut. Mikołaj Stefan Tomala, Biuro Ochrony Rządu
Załoga samolotu
- mjr pil. Edward Jedynak, lat 43,
- kpt. pil. Kazimierz Marczak, lat 34,
- kpt. nawig. Daniel Sterna, lat 39,
- kpt. Janusz Główka, lat 48,
- sierż. sztab. Tadeusz Błażejczyk, lat 44.
Wszyscy członkowie załogi oraz delegacji polskiej (z wyjątkiem Wiesława Ociepki), spoczywają na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw.33 A, rząd 6, miejsca 1-11[6]).
Przypisy edytuj
- ↑ Paweł Palica: Tajemnicza katastrofa lotnicza pod Goleniowem. Władze PRL zakazały o niej informować. goleniow.naszemiasto.pl, 22-04-2021. [dostęp 2023-08-12]. Cytat: ....cenzura, która zakazała gazetom publikowania jakichkolwiek informacji poza partyjno – rządowymi komunikatami. (pol.).
- ↑ Piotr Nehring, Tydzień w historii (22-28.02) [online], Gazeta Wyborcza, 22 lutego 2016 [dostęp 2024-02-25].
- ↑ a b Bartłomiej Kozłowski, Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem [online], Polska.pl, 2007 [zarchiwizowane z adresu 2007-08-11].
- ↑ Rafał Wodziczko, Co zatuszowały władze PRL [online], Dziennik.pl, 1 sierpnia 2008 [zarchiwizowane z adresu 2008-08-28].
- ↑ Witold Bagieński, Śmierć szefów bezpieki. Tajemnicze kulisy katastrofy pod Goleniowem, „Historia Do Rzeczy” (4/2016), superhistoria.pl [zarchiwizowane z adresu 2020-02-05].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-03-28].
Bibliografia edytuj
- Bartłomiej Kozłowski: Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem”, polska.pl, 2007.
- Adam Zadworny: „Katastrofa ubeków”, wyborcza.pl, 23.11.2012
- Jan Kalous: "Poslední cesta ministra Kasky," Ústav pro studium totalitarních režimů ČR, revue Paměť a dějimy 2013/1