Katedra metropolitarna św. Jana Ewangelisty w Limie

Katedra metropolitarna św. Jana Ewangelisty w Limie
*Basílica Catedral Metropolitana de Lima*
	katedra metropolitarna
Państwo	Peru
Miejscowość	Lima; Plaza Mayor
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	Lima
Bazylika mniejsza	od 28 maja 1921
Wezwanie	św. Jana Ewangelisty
Historia
Data poświęcenia	19 października 1625
	Położenie na mapie Peru Katedra metropolitarna w Limie
	12°02′47,30″S 77°01′48,13″W/-12,046472 -77,030036
	Strona internetowa

Katedra metropolitarna św. Jana Ewangelisty w Limie (hiszp. Catedral Basílica San Juan Apóstol y Evangelista) – rzymskokatolicki kościół w Limie, znajdujący się przy Plaza Mayor w historycznym centrum miasta. Katedra w Limie ma godność bazyliki mniejszej.

Historia edytuj

Budowę kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej rozpoczął zdobywca imperium Inków, założyciel Limy, hiszpański konkwistador Francisco Pizarro, który symbolicznie położył pierwszy kamień 18 stycznia 1535 roku^[1]. Budowę ukończono w 1538 roku. Powstały kościół był dość mały, zbudowany głównie z suszonej cegły^[1]. Oficjalnie kościół został uroczyście zainaugurowany przez Francisca Pizarra 11 marca 1540 roku^[2].

14 maja 1541 roku papież Paweł III erygował diecezję Lima, a kościół wybudowany przez Pizarra został ustanowiony jej katedrą, wtedy też zmieniło się jego wezwanie na św. Jana Ewangelisty^[1]. W latach 1543–1551 katedrę przebudowano. W związku z przekształceniem diecezji w archidiecezję 12 lutego 1546 roku dotychczasowa katedra stała się archikatedrą^[1].

W 1564 roku arcybiskup Jerónimo de Loayza zlecił Alonsowi Beltránowi wykonanie projektu przebudowy świątyni, z zaleceniem, że ma się on wzorować na katedrze w Sewilli. Prace wprawdzie zostały rozpoczęte w 1572 roku^[2], ale szybko je przerwano ze względu na ich wysokie koszty. Przebudowa została wznowiona dopiero w 1598 roku^[2] po modyfikacji planów przez Francisco Becerra, który ograniczył się do trzech naw z dwiema kaplicami bocznymi. Pierwsza część nowej katedry została zainaugurowana przez arcybiskupa Turybiusza de Mogrovejo 2 lutego 1604 roku, natomiast pierwsza msza w ukończonej katedrze była sprawowana 15 sierpnia 1622 roku, a świątynia została konsekrowana przez arcybiskupa Gonzalo López de Ocampo dopiero 19 października 1625 roku^[1].

W 1626 roku Juan Martínez de Arona i Pedro de Noguera zaprojektowali główny portal, z kolei w 1732 roku dodano dwa dodatkowe portale. Trzęsienie ziemi 28 października 1746 roku poważnie uszkodziło budowlę^[1]. Kolejna inauguracja kościoła miała miejsce po jego odbudowie 29 maja 1755 roku, a uroczystościom przewodniczył arcybiskup Pedro Antonio de Barroeta Angel^[1].

W latach 1794–1797 dobudowano obecnie istniejące wieże katedry, według projektu Ignacio Martorella.

Katedrę w Limie dwukrotnie odwiedził papież Jan Paweł II (w roku 1985 i 1988^[2]), co upamiętniają dwie tablice przy wejściu.

Architektura i sztuka edytuj

Katedra stanowi syntezę różnych stylów architektonicznych: późnego gotyku, renesansu, baroku i plateresco, jest to związane z jej kilkukrotnymi przebudowami.

Fasadę flankują dwie jednakowe wieże^[2]. Fasada katedry ma trzy duże wejścia, z których środkowe nosi nazwę Portada del Perdón (pol. „drzwi przebaczenia”). Na fasadzie znajdują się figury apostołów z Najświętszym Sercem Jezusa pośrodku.

Portada del Perdón

Serce Jezusa, rzeźba nad głównym wejściem

Sufit katedry ma sklepienie żebrowe, wykonane z drewna i stiuku, którego konstrukcja ma zmniejszyć ryzyko zawalenia podczas trzęsienia ziemi.

Ołtarz główny jest w stylu neoklasycznym. W jego górnej części znajduje się figura Maryi Niepokalanej.

Wokół ołtarza głównego znajdują się bogato zdobione stalle, projektu Martína Alonso de Mesa, wykonane przez Pedro de Noguera w XVII wieku. Zdobią je rzeźby przedstawiające różnych świętych (apostołów, papieży, Doktorów Kościoła i dziewice). Pierwotnie zlokalizowane były przed głównym ołtarzem.

Ołtarze w kościele pierwotnie były barokowe, obecnie część z nich zastąpiły ołtarze w stylu neoklasycznym^[2].

Nawa główna katedry

Ołtarz główny

Stalle, XVII w.

W kościele znajduje się 14 kaplic bocznych:

Kaplica Nuestra Señora de la Esperanza
W kaplicy tej znajduje się stara chrzcielnica oraz wizerunek Nuestra Señora de la Esperanza, który jest noszony podczas procesji w Wielkim Poście i Wielkim Tygodniu.

Kaplica świętej Rodziny
W kaplicy znajdują się polichromowane rzeźby przedstawiające Jezusa, Maryję i św. Józefa, a na ścianach dwa duże obrazy: św. Piotra i św. Pawła. Dawniej kaplica ta należała do cechu cieśli.

Kaplica Virgen de la Antigua (Królów)
W neoklasycznym ołtarzu kaplicy znajduje się obraz Virgen de la Antigua przypisywany Matías Maestro.

Kaplica peruwiańskich świętych
Kaplica ta poświęcona jest świętym pochodzącym z Peru lub z Peru związanym: św. Róży z Limy, św. Marcinowi de Porrès, św. Janowi Macias oraz św. Franciszkowi Solano. Znajduje się tu również grobowiec arcybiskupa Emilio Lissóna, którego proces beatyfikacyjny jest w toku.

Kaplica Niepokalanego Poczęcia
Nazywana jest również kaplicą Matki Bożej Ewangelizacji. W kaplicy znajduje się barokowy ołtarz, a w nim wyrzeźbiona w drewnie w XVI wieku figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, przysłana do Peru przez cesarza Karola V^[2]. W prawej ręce Maryja trzyma Złotą różę, dar papieża Jana Pawła II z 1988 roku^[2]. Dawniej figura ta wieńczyła ołtarz główny.

Kaplica Virgen de la Paz
Obecnie w kaplicy tej jest przechowywany Najświętszy Sakrament. Na ścianie znajduje się obraz przedstawiający św. Jana Ewangelistę, patrona katedry, udzielającego Komunii Maryi.

Kaplica św. Jana Chrzciciela
Ołtarz w kaplicy został wykonany przez sewilskiego rzeźbiarza Juana Martíneza Montañésa. Polichromowane płaskorzeźby na nim nawiązują do życia patrona kaplicy. Ołtarz wieńczy krucyfiks, który jest jednym z najstarszych w katedrze. Ołtarz ten pierwotnie znajdował się w kościele Niepolanego Poczęcia w Jirón Abancay.

Kaplica Virgen de la Candelaria
Kaplica św. Turybiusza de Mogrovejo
W kaplicy tej przechowywana jest część relikwii jej patrona – Turybiusza de Mogrovejo. Znajduje się tutaj również grobowiec arcybiskupa Juana Landázuri Rickettsa.

Kaplica św. Jana Ewangelisty
Dawniej nosiła wezwanie św. Anny. Znajduje się w niej grobowiec pierwszego burmistrza Limy Nicolása de Ribera^[3].

Kaplica Nawiedzenia

Kaplica de las Ánimas

Kaplica św. Józefa
Na ołtarzu kaplicy znajdują się polichromowane reliefy przedstawiające sceny z życia św. Józefa. Ołtarz wieńczy rzeźbiarska grupa Świętej Rodziny, dzieło Pedro Muñoz de Alvarado.

Matka Boża Ewangelizacji w kaplicy Niepokalanego Poczęcia

Kaplica Virgen de la Candelaria

Grobowce

W krypcie pod prezbiterium pochowano większość arcybiskupów Limy.

Ponadto w innej krypcie pokrytej mozaikami nawiązującymi do konkwisty znajduje się grobowiec Francisca Pizarra. Przed sarkofagiem umieszczona jest skrzyneczka zawierająca ziemię z rodzinnego miasta Pizarra – Trujillo.

W świątyni pochowano również wicekróla Peru Antonio de Mendoza.

Grobowiec Francisca Pizarra

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Reseña histórica w serwisie Arzobispado de Lima. [dostęp 2018-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-21)]. (hiszp.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Datos históricos sobre la Catedral de Lima. [dostęp 2018-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-23)]. (hiszp.).
↑ La catedral de Lima. Visita didactica. [dostęp 2018-12-21]. (hiszp.).

[RH-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Reseña histórica w serwisie Arzobispado de Lima. [dostęp 2018-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-21)]. (hiszp.).

[DH-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Datos históricos sobre la Catedral de Lima. [dostęp 2018-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-23)]. (hiszp.).

[VD-3] La catedral de Lima. Visita didactica. [dostęp 2018-12-21]. (hiszp.).

[1]

[2]

[3]