Katedra w Newport
Katedra w Newport (wal. Eglwys Gadeiriol Casnewydd, ang. Newport Cathedral; pełna nazwa: Newport Cathedral of St Woolos) – anglikańska katedra, należąca do Kościoła w Walii, sięgająca swymi korzeniami roku 470, kiedy, według tradycji, książę-rycerz walijski Gwynllyw założył na wzgórzu Stone Hill swoją celę. Obecna katedra pochodzi z XI–XV wieku. Katedra w Newport od 26 lipca 1951 roku została wpisana na listę Zabytków Walii pod nr 2998[1].
 zabytek kategorii I* 2998 z dnia 26.07.1951
| |||||||||||||||||
| katedra | |||||||||||||||||
 Widok katedry od strony południowej | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Księstwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| diecezja |
Diocese of Monmouth | ||||||||||||||||
| Wezwanie |
św. Gwynllyw (w wersji ang. St. Woolos the Warrior)[a] | ||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
29 marca | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Newport  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Walii  | |||||||||||||||||
 51°34′59″N 2°59′55″W/51,583056 -2,998611
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Historia edytuj
Okres katolicki edytuj
Prawdopodobnie pod koniec lat 70. V wieku książę-rycerz Gwynllyw w odpowiedzi na Boże powołanie do życia w modlitwie zbudował na wzgórzu Stow Hill swoją celę. Zmarł, według dawnej tradycji, pod koniec marca 500 roku, a pobliżu jego grobu zbudowano ku jego czci drewniany kościół, który stał się miejscem pielgrzymek. Kiedy kościół ten został spalony, odbudowano go w czasach anglosaksońskich jako kościół kamienny. Jego fragmenty znajdują się w obecnej Kaplicy Galilejskiej w zachodniej części obecnej katedry[2]. Około 1080 roku zbudowano normandzką pięcioprzęsłową nawę, a około 1200 roku kaplicę Mariacką[1]. W 1405 roku kościół św. Woolosa został zniszczony w wyniku rebelii Owaina Glyndŵra[3]. Podczas naprawy zniszczeń dobudowano nawy boczne, dwukondygnacyjną kruchtę oraz wieżę zachodnią nazwaną wieżą Jaspera, od nazwiska architekta Jaspera Tudora, który nadzorował niektóre prace[1].
Okres poreformacyjny edytuj
W latach 1818–1819 kościół św. Woolosa został odrestaurowany. W 1853 roku architekt R. G. Thomas rozebrał kruchtę i zbudował nową; przebudował też prezbiterium. W 1913 roku architekt William Davies zbudował zakrystię. W latach 1960–1962 architekt A. D. R. Caroe rozebrał i przebudował prezbiterium[1]. Mural i charakterystyczne, okrągłe okno w ścianie wschodniej prezbiterium zaprojektował John Piper[4]. Na początku lat 90. od strony północnej katedry dobudowano hol[1].
Status katedry edytuj
W 1921 roku utworzono diecezję Monmouth, będącej częścią nowo utworzonego kościoła w Walii. Dotychczasowy kościół św. Woolosa został prokatedrą. W 1930 roku ustanowiono przy niej i kapitułę i powołano dziekana. W 1949 roku kościół prokatedralny osiągnął pełny status katedry[3]. W 2000 roku katedra zyskała status katedry metropolitalnej (Metropolitan Cathedral); pełni również funkcję kościoła parafialnego[4].
W 2009 roku zainicjowano kampanię zbiórki funduszy w wysokości 1,5 miliona funtów na rzecz pilnej renowacji historycznego budynku katedry[5].
Architektura edytuj
Wygląd zewnętrzny edytuj
Katedra posiada niezwykły rzut, który składa się z wieży zachodniej, połączonej z nawą poprzez kaplicę Mariacką, kruchty od strony południowej, dużego prezbiterium, zakrystii w jego północnym narożniku i holu. Jest zbudowana z czerwono-brązowego kamienia i jasnego muru ciosowego. Dachy na ogół pokryte dachówką. Wieża jest zwieńczona blankami i wzmocniona w narożnikach stopniowanymi skarpami. Szerokie okna nawy pochodzą z XIX wieku i utrzymane są w stylu Perpendicular, natomiast XX-wieczne okna holu są wąskie i ostrołukowe. XX-wieczne prezbiterium utrzymane jest w stylu gotyckim[1].
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f BritishListedBuildings.co.uk: St Woolos' Cathedral, Stow Hill. www.britishlistedbuildings.co.uk. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).
- ↑ Church in Wales: History. monmouth.churchinwales.org.uk. [dostęp 2014-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-03)]. (ang.).
- ↑ a b David Ross: About Newport Cathedral. www.britainexpress.com. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).
- ↑ a b Newport Cathedral/Eglwys Gadeiriol Casnewydd: About Newport Cathedral. newportcathedral.com. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).
- ↑ Newport Cathedral/Eglwys Gadeiriol Casnewydd: £1.5M urgently neededto repair Newport Cathedral. newportcathedral.com. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).