Nowy Kazanów
Nowy Kazanów – wieś sołecka[2] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie[4][5].
| wieś | |
 Kościół pw. Zwiastowania NMP i klasztor bernardynów w Nowym Kazanowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2016) |
563[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
26-200[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TKN |
| SIMC |
0243903[4] |
Położenie na mapie gminy Końskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu koneckiego  | |
 51°10′55″N 20°20′15″E/51,181944 20,337500[1]
| |
Wieś Oddalona 5 km na zachód od Końskich, położona przy drodze krajowej nr 42.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
We wsi znajduje się Zespół Placówek Oświatowych, którego patronem jest Stefan Żeromski. W skład tego ośrodka wchodzą: szkoła podstawowa oraz przedszkole samorządowe oraz remiza Ochotniczej Straży Pożarnej.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny[6].
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0243910 | Budy | część wsi |
| 0243926 | Pająki | część wsi |
| 0243932 | Podklasztorne | część wsi |
| 0243949 | Przedmieście | część wsi |
| 0243955 | Zaborcze | część wsi |
Historia edytuj
W 1421 r. właścicielem wsi Brody, Sierosławic, Demby i Kazanowa (obecnie Kazanów Konecki) był Świętosław Litwosz z Kazanowa herbu Grzymała (zm. przed 1436 r.) – łożniczy królewski (1393 r.) i wielkorządca krakowski (1397 r.). Protoplasta rodu Kazanowskich. Nazywany był Litwoszem ponieważ będąc dworzaninem króla Władysława Jagiełły często przebywał na Litwie. Od nazwy wsi rodowej Kazanów, jego potomkowie wzięli nazwisko.
Od XVII do pierwszej połowy XX wieku wieś wchodziała w skład klucza Modliszewickiego oraz dóbr Końskie Wielkie[7].
W dniach 6–7 września 1939 roku polscy żołnierze 36 dywizji piechoty stoczyli tu z Niemcami bitwę, którą upamiętnia pomnik.
Zabytki edytuj
- Zespół klasztorny Bernardynów z II poł. XVII w. Kościół z kamienia został wzniesiony w 1694 roku na miejscu pierwotnego, drewnianego, z inicjatywy Izabelli Lipskiej z Lanckorońskich, kasztelanki radomskiej. Po pożarze w 1802 r. restaurowany. Kościół posiadał jedną nawę, dobudowane dwie analogiczne, kwadratowe kaplice nadały mu kształt krzyża łacińskiego. W górnej części kościół posiada dwie wieże po bokach i jedną w środku nawy.
- ołtarz główny rokokowy z ok. 1773 r. Niski, bogato rzeźbiony, wolno stojący, oddzielający wraz z parawanowymi ściankami bocznymi dawny chór zakonny.
- Ambona rokokowa,
- chór muzyczny drewniany
- Budowę klasztoru o trzech skrzydłach ukończono w 1781 r. Wewnątrz w obu kondygnacjach wirydarz, wokół którego mieściły się korytarze. W klasztorze znajdowały się 4 wielkie izby, 12 cel i zakrystia. Sklepienia w klasztorze są kolebkowe i kolebkowo-krzyżowe. Dachy klasztoru łamane, gontowe, a obecnie pokryte blachą. Zakon został skasowany w 1864 r. po upadku powstania styczniowego, na mocy postanowień władz rosyjskich.
- W latach 1929–1930 powstała nowa plebania z drewna. Składała się ona z 5 pokoi, kancelarii z gankiem i kuchni. Dach pokryto blachą.
- W 1935 r. przy kościele wybudowano murowaną dzwonnicę, na której zamontowano dwa dzwony. Zespół klasztorny został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.490/1-2 z 22.09.1947, z 5.10.1956 i z 15.02.1967)[8].
- W Starym Kazanowie znajdują się nieliczne pozostałości zamku wzniesionego w połowie XVI w. przez Marcina Kazanowskiego. W latach 1637–1643 zamek został przebudowany na wczesnobarokowy pałac, na potrzeby Adama Kazanowskiego. Do dziś po pałacu pozostał tylko kopiec kryjący jego fundamenty[9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90094
- ↑ a b Statystyka mieszkańców miasta i gminy. Stan na dzień 31-12-2016 [dostęp 2022-03-30]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 835 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis Parafii na stronie diecezji
- ↑ LICYTACJA MIASTA KOŃSKIE (DZIENNIK WARSZAWSKI 1869) [online], pamieciniepodleglosc.pl [dostęp 2022-08-19].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 34 [dostęp 2015-11-17].
- ↑ E. Ćwiertak Murowany dwór obronny z XVI wieku w Kazanowie Starym, gmina Końskie, województwo kieleckie. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica. T.21. Łódź 1997.
Bibliografia edytuj
- Dariusz Kowalczyk „Przewodnik po Ziemi Koneckiej”