Wikipedia

Kazimierz Grzybowski (prawnik)

polski prawnik, wykładowca uniwersytecki, sowietolog

Kazimierz Grzegorz Ignacy Grzybowski[1] (ur. 19 lipca 1907 w Czortkowie, zm. 27 kwietnia 1993 w Durham) – polski prawnik, specjalista prawa międzynarodowego, sowietolog.

Kazimierz Grzybowski
Ilustracja
Kazimierz Grzybowski (lata 70.)
Data i miejsce urodzenia

19 lipca 1907
Czortków

Data i miejsce śmierci

27 kwietnia 1993
Durham

Miejsce spoczynku

Cmentarz Maplewood w Durham

Zawód, zajęcie

nauczyciel akademicki

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

docent doktor habilitowany

Alma Mater

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie

Małżeństwo

Zofia

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Kazimierz Grzybowski urodził się 19 lipca 1907 w Czortkowie[2][3] [niektórzy podają błędnie, że urodził się we Lwowie[4][a]]. W 1929 r. ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[2]. Już na trzecim roku studiów, w 1928 r. został demonstratorem przy Katedrze Prawa Politycznego i Prawa Narodów UJK prof. Ludwika Ehrlicha, a od 1930 r. pracował jako starszy asystent. Jako stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej (The Kosciuszko Foundation) przebywał przez rok (1931-1932) na amerykańskim Uniwersytecie Harvarda, gdzie uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie pracy o artykule 60 Statutu Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej[3]. W 1933 r. na podstawie pracy pt. Artykuł 18 Paktu Ligi Narodów (wydanej w 1934 r.) uzyskał stopień doktora praw UJK we Lwowie. W tym samym roku rozpoczął zajęcia na Studium Dyplomatycznym UJK kierowanym przez prof. Ehrlicha, prowadząc ćwiczenia do wykładu prof. Ehrlicha Nowe instytucje prawa narodów. W 1937 r. dzięki stypendium z Geneva Research Centre odbył trzymiesięczne studia w Genewie[2]. Po powrocie opublikował cenna rozprawę pt. Trybunały międzynarodowe a prawo wewnętrzne (Lwów 1937) [wydana w reprincie w ramach „Biblioteki Przeglądu Sejmowego” w 2012 r.[3]]. na jej podstawie mocą uchwały Rady Wydziału Prawa UJK z 7 grudnia 1937 r. habilitował się z zakresu prawa narodów[3][2], a Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zatwierdziło habilitację 11 stycznia 1938 r.[3]. Odtąd pracował jako docent prawa narodów[5][6]. prowadził wykład Proces międzynarodowy oraz na Kursie Prawa Lotniczego UJK wykład Lotnictwo w prawie narodów[3].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 oraz kapitulacji Lwowa rozpoczął działalność w Związku Demokratycznym Docentów i Asystentów UJK w październiku 1939, zorganizowanym na Katedrze Prawa Międzynarodowego UJK (wraz z nim m.in. inni pracownicy naukowi lwowskiego Wydziału Prawa: Zenon Wachlowski i Władysław Mikuszewski)[7][8][9]. Po przemianowaniu uczelni na Lwowski Państwowy Uniwersytet im. Iwana Franki decyzją władz sowieckich został zatrudniony na stanowisku laboranta w Katedrze Prawa Cywilnego Wydziału Prawa (podobnie jak inni polscy pracownicy naukowi w tym czasie, np. prof. Marian Zimmermann, doc. Marian Waligórski, doc. Władysław Mikuszewski)[10]. W kwietniu 1940 został aresztowany[3] przez sowietów i deportowany w głąb Związku Radzieckiego (w tym czasie także aresztowani Wachlowski i Mikuszewski zostali zamordowani w ramach zbrodni katyńskiej). Odzyskał wolność na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941. Po ewakuacji z terenów ZSRR, od marca 1942 przebywał w Iranie, a latem 1942 trafił do Palestyny. Tam został wykładowcą dla polskich uchodźców na Wyższych Kursach Naukowych, które zorganizował prof. Kazimierz Rouppert. Pod koniec 1942 został dyrektorem Centrum Informacji na Wschodzie w Jerozolimie, a w 1944 dyrektorem tej placówki. Został stypendystą Funduszu Kultury Narodowej.

Po wojnie pozostał na emigracji. Mieszkał w Wielkiej Brytanii, później w Stanach Zjednoczonych.

W latach 1948–1960 był doradcą rządu amerykańskiego do spraw sowieckich[3]. Od 1950 należał do Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie[11]. W latach 1951–1960 był analitykiem prawnym oraz wydawcą w Wydziale Europejskim w Bibliotece Kongresu USA (w European Law Division Library of Congres)[3]. W latach 1961–1962 pracował w Narodowym Centrum Prawa w George Washington University w Waszyngtonie. Od 1964 r. był profesorem prawa międzynarodowego na prestiżowym Uniwersytecie Duke’a (Durham w stanie Karolina Północna), dokąd został zaproszony przez Arthura Larsona[3]. Był członkiem American Society of International Law[3].

Zmarł 26 kwietnia[b] w Durham i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Maplewood[4][3][2].

Jego żoną była Zofia z domu Szczerbowska (1909–2004)[4].

Publikacje edytuj

  • Artykuł 18-ty paktu Ligi narodów (1934)
  • Trybunały Międzynarodowe a Prawo Wewnętrzne (1937)
  • Istota przemian prawnych Ligi Narodów (1938)
  • Wymiar sprawiedliwości w świetle przepisów Konstytucji Kwietniowej (1939)
  • Foreign investment and Political Control in Eastern Europe (1953)
  • Government, law, and courts Behind the Iron Curtain: Land and peasant. 2 v (1955, współautor: Vladimir Gsovski)
  • The Jakhontov Papers: Russo-Polish Relations (1914-1916) (1958)
  • Socialist judges in the International Court of Justice (ok. 1960)
  • The present state of Propaganda in International Law (ok. 1960, współautorzy: Arthur Larson, John B. Whitton)
  • The campaigns in Western Europe: A Soviet interpretation (1961)
  • The draft of the Civil Code of Poland (1962)
  • Studies in Polish law (1962, współautor: Bronisław Hełczyński)
  • Soviet legal institutions. Doctrines and social functions (1962)
  • Peaceful settlement of International disputes in the communist bloc (1963)
  • The international law collections of the Yale Law Library (1963)
  • International organizations from the Soviet point of view (1964)
  • The socialist commonwealth of nations. organizations and institutions (1964)
  • The case of Wankowicz (1965)
  • Soviet private international law (1965)
  • Propaganda and the Soviet concept of world public order (1966)
  • The present State of Propaganda in International Law (1966)
  • Soviet law of diplomacy (1968)
  • Poland in the collections of the Library of Congress. An overview (1968)
  • Soviet public international law. Doctrines and diplomatic practice (1970)
  • East-West trade (1972)
  • Freedom of expression: An Essay (1972)
  • Control of U.S. Trade with China: An overview (1973)
  • Socialist legality and uncensored literature in the Soviet Union (1978)
  • Reflections on UNCLOS III (1982)
  • Soviet international law and the world economic order (1987)

Uwagi edytuj

  1. ↑ Rok urodzenia 1907 został podany na grobie Kazimierza Grzybowskiego. Jan Draus wskazał rok urodzenia 1911.
  2. ↑ Niektórzy podają 27 kwietnia.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Prywatnego Gimnazyum im. Juliusza Słowackiego w Czortkowie za rok szkolny 1917/18. Lwów, 1918, s. 36.
  2. ↑ a b c d e A. Redzik, Kazimierz Grzybowski, [w:] Konstytucjonaliści polscy 1918-2011. Sylwetki uczonych, red. Andrzej Szmyt,Paweł Sarnecki, Ryszard Mojak, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2012, s. 139–144.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l A. Redzik, Kazimierz Grzybowski [w:] Kazimierz Grzybowski, Trybunały międzynarodowe a prawo wewnętrzne, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2012 [reprint wydania, Lwów 1937], s. VII–XIV. ISBN 978–83–7666–182–7
  4. ↑ a b c Kazimierz Grzybowski. findagrave.com. [dostęp 2015-08-31]. (ang.).
  5. ↑ Rozbudowa Katedry Prawa Politycznego i Prawa Narodów na U. J. K.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 31 z 10 lutego 1938. 
  6. ↑ A. Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej i czasie II wojny światowej. Wybrane zagadnienia, „Prace Komisji Historii Nauki PAU”, Tom X (2010), s. 111-152
  7. ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 96, 98. ISBN 978-83-7188-964-6.
  8. ↑ Jan Korytnicki: O kolaboracji polskich socjalistów po II wojnie światowej. 2009, s. 6-7.
  9. ↑ Kazimierz Żygulski: Sowiecka okupacja Lwowa. lwow.home.pl. [dostęp 2015-01-16].
  10. ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 84. ISBN 978-83-7188-964-6.
  11. ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 198. ISBN 978-83-7188-964-6.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Grzybowski_(prawnik)&oldid=71779864”