Kazimierz Marian Dudziński

Kazimierz Marian Dudziński (ur. 15 lipca 1890 w Szmańkowczykach, zm. ?) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego II RP, Armii Polskiej w ZSRR i Polskich Sił Zbrojnych.

Kazimierz Dudziński
Ilustracja
Kazimierz Dudzinski (przed 1934)
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1890
Szmańkowczyki

Data śmierci

?

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Polska w ZSRR
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

8 Pułk Piechoty Legionów
DOK II
80 Pułk Piechoty
78 Pułk Piechoty
14 Pułk Piechoty

Stanowiska

oficer ordynansowy
dowódca batalionu
kwatermistrz pułku
dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj

Urodził się 15 lipca 1890 w Szmańkowyczkach jako syn Adolfa[1]. W 1918 został przyjęty z c. i k. armii do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[2][3][4]. W 1923, 1924 jako oficer nadetatowy 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie, służył jako oficer ordynansowy tamtejszego Dowódcy Okręgu Korpusu Nr II gen. dyw. Jana Romera[5][6]. W 1928 pozostawał oficerem 8 pp Leg[7]. Został awansowany do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929[8]. W marcu 1932 został przeniesiony z 79 pułku piechoty do 80 pułku piechoty w Słonimiu na stanowisko dowódcy batalionu[9][10]. W listopadzie 1933 roku został przesunięty na stanowisko kwatermistrza[11]. W 1936 roku został mianowany podpułkownikiem w korpusie oficerów piechoty. W czerwcu 1939 roku objął dowództwo 78 pułku piechoty.

Dowodząc pułkiem został ranny w bitwie pod Mławą[12]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Od 1940 był osadzony w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu[13][14]. Jesienią 1940 wraz z kilkoma innymi oficerami został umieszczony w tzw. „willi rozkoszy” w Małachówce[15]. W połowie marca 1941 roku lokatorzy willi w Małachówce większością głosów zdecydowali współpracować z redakcją „Nowych Widnokręgów”. Za pośrednictwem NKWD wysłano do redakcji pisma deklarację. Opracowany przez ppłk. Dudzińskiego tekst rozpoczynał się następująco: „My, niżej podpisani oficerowie byłej Armii Polskiej stwierdzamy, że Naród Polski dotychczas był oszukiwany i wyzyskiwany przez klasę posiadającą. Dopiero Związek Sowiecki wskazał właściwi drogę do uszczęśliwienia wszystkich ludzi [...] Z dobrodziejstw konstytucji stalinowskiej korzysta już znaczna część Narodu Polskiego, aby jak najprędzej pozostała część weszła w skład szczęśliwych narodów Związku Sowieckiego”[16][17]. Według opinii rtm. Narcyza Łopianowskiego ppłk Dudziński podczas pobytu w Małachówce odgrywał rolę „inicjatora” lub „prowokatora”, stosownie do zleceń ppłk. Zygmunta Berlinga. Później pensjonariusze z Małachówki zostali przewiezieni do Moskwy[18]. Dudziński był jedynym z sześciu oficerów, którzy podpisali zredagowane przez ppłk. Berlinga pismo w sprawie przyjęcia ich do Armii Czerwonej o następującej treści: „My niżej podpisani prosimy o przyjęcie nas do szeregu Armii Czerwonej, jako szeregowców, względnie prosimy o danie nam pracy. Zapewniamy być lojalni”[19]. Podczas pobytu tamże współpracował z NKWD[20]. Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 odzyskał wolność, po czym wstąpił do formowanej Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa. Pełnił funkcję dowódcy 14 pułku piechoty istniejącego od 1941 do 1942.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-11-15].
  2. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 417.
  3. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 360.
  4. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 193.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 81, 146.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 44, 140.
  7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 24.
  8. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 34.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.
  10. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 608.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 6.
  12. Ryszard Juszkiewicz: Bitwa pod Mławą 1939. Warszawa: Książka i Wiedza, 1979, s. 172.
  13. Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 67. ISBN 83-85015-66-3.
  14. Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 7. [dostęp 2015-11-20].
  15. Stanisław Jaczyński, Sowieckie próby pozyskania oficerów polskich w latach 1940–1941, s. 13.
  16. Stanisław Jaczyński. „Willa szczęścia” w Małachówce. Próby pozyskania przez NKWD oficerów polskich do współpracy politycznej i wojskowej (1940–1941). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, s. 74, 2011. 12 (63)/3 (236). 
  17. Stanisław Jaczyński, Sowieckie próby pozyskania oficerów polskich w latach 1940–1941, s. 16.
  18. Stanisław Jaczyński. „Willa szczęścia” w Małachówce. Próby pozyskania przez NKWD oficerów polskich do współpracy politycznej i wojskowej (1940–1941). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, s. 71-72, 2011. 12 (63)/3 (236). 
  19. Stanisław Jaczyński. „Willa szczęścia” w Małachówce. Próby pozyskania przez NKWD oficerów polskich do współpracy politycznej i wojskowej (1940–1941). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, s. 77, 2011. 12 (63)/3 (236). 
  20. Stanisław Jaczyński. „Willa szczęścia” w Małachówce. Próby pozyskania przez NKWD oficerów polskich do współpracy politycznej i wojskowej (1940–1941). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, s. 78, 2011. 12 (63)/3 (236). 
  21. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369.
  22. Rocznik Oficerski 1923, 1924, 1928, 1932.
  23. Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militarii. stankiewicze.com. [dostęp 2016-04-18].
  24. M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi na polu organizacji harcerstwa”.

Bibliografia

edytuj